Jatorrizko forma

igan, igo

Euskaltzaindiaren Arauak

igan, igaten. da ad. Ipar. eta Naf. 'igo'.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar.-Naf. Ik. igo.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

iganaraz, iganarazten.

Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar. eta Naf.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: IGANDE-EGUN (SP). Domingo. Tr. Documentado sobre todo en la tradición septentrional. Lo encontramos además en Zabala y Anabitarte. Ninzén Spiritutan igande egun batez. Lç Apoc 1, 10. Igande-eguna ere sainduki begiratuko. Mat 123. Sei egunez obratu, / gero iuduen igande / egunean pausatu. EZ Eliç 358. Igande egunetan golde nabarretan [haritzea]. Ax 413 (V 268). Penagarri da / hemen igande eguna. Etcham 228. Bereziki igande egun edo bestaburu zenbaitez. Larre ArtzainE 93. v. tbn. EZ Noel 141. O Po 53. CatLan 105. Hb Esk 19. Prop 1880b, 17. Zab Gabon 98. Laph 110. Jnn SBi 70. HU Zez 11. Arb Igand 152. CatJauf 79. Yanzi 178. Anab Aprika 57. Igante egün: Etch 664. CatS 45. Ip Hil 31

adib.: igande iz. Asteko azken eguna, larunbataren eta astelehenaren artekoa; kristau gizarteetan, atseden hartzen den eguna, Jainkoari bereziki eskaintzen zaiona. Igande eta jaiegunetan. Igande-bestetan. Astean lanean eta igandez elizan. Igande arratsaldean. Erramu igandea. Garizumako igandeetan. Igandeko meza. Igandeko arroparekin. Biblia irakasten den igande eskolak. Igandeak begiratu, gorde: igandeetan lanik ez egin. Igande eguna: igandea.

igande egun 1, Berria (“Aireportua zapaltzen dut, zeru urdindun igande egun beautiful batean”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

igande egun 10: Herria 6 (“Hau iraganen da larunbat eta igande egunetan, abenduaren 4 eta 5ean, Sanoki gelan”), Xipri Arbelbide 4 (“Denbora batez xoragarri zen gure Euskaldunak ikustea, igande egunetan, pilota partidetan, merkatuetan, bakotxa bere gerriko gorriarekin eta bere makilarekin”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib.: igande egun / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta gainera adibide definitu gisa dago orain; beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa. Gainera, ez da asteko egun guztiekin erabiltzen. Beraz, librea ere ez da.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-egun.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa igande sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

igande * Igandeak begira zatzu. CatJauf 15. begiratu 3 Cumplir (una ley, un precepto, un pacto, etc.); guardar (una fiesta). "Guardar las fiestas, las leyes, los Mandamientos, , goardatu, gorde, begiratu" Lar. "Satisfaire" y "solenniser" VocS (probablemente en estos contextos). "Igandea begiratzen nuen untsa (BN-ciz, S)" Gte Erd 47. * Igandea ongi eta sainduki behar dela begiratu. Mat 120. Igandeak eta iaiak begira ditzagula. Ber Doc 88v. Igande egunaren giristinoki eta osoki begiratzea. Arb Igand 47.

LB: 0 / EPG: 0 / ETC: 0

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0;

igande iz. Asteko azken eguna, larunbataren eta astelehenaren artekoa; kristau gizarteetan, atseden hartzen den eguna, Jainkoari bereziki eskaintzen zaiona. Igande eta jaiegunetan. Igande-bestetan. Astean lanean eta igandez elizan. Igande arratsaldean. Erramu igandea. Garizumako igandeetan. Igandeko meza. Igandeko arroparekin. Biblia irakasten den igande eskolak. Igandeak begiratu, gorde: igandeetan lanik ez egin. Igande zuri: pasio igandea. Igande oroz (Ik. igandero). begiratu1 6 du ad. Aginduak eta kidekoak bete, gorde. Agindu erraza, debeku txikia ipini zion; eta guztiarekin ere ez zuen begiratu, hautsi egin zuen. Barauak begiratzea. Igandeak eta jaiak begira ditzagula.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kolokazioa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa igande eta begiratu sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu

LB: “laster utzi nion igandeak gordetzeari, hagan arrastoak jartzen huts egin nuelako, eta handik aurrera ez nuen asmatzerik izan zein zen egun bakoitzekoa” (Elkar) / EPG: 0 / ETC: “Haretoni esan nion ezen haren lehengusina seguru asko gurekin batera geratuko zela, eta hark igandeak gordetzeko ohitura izan zuela beti; eta, beraz, ondo egingo zukeela armak eta etxe barruko lan-txirrimirriak alde batera uzten, andrea han zegoen bitartean.” (Irene Aldasoro).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0;

igande iz. Asteko azken eguna, larunbataren eta astelehenaren artekoa; kristau gizarteetan, atseden hartzen den eguna, Jainkoari bereziki eskaintzen zaiona. Igande eta jaiegunetan. Igande-bestetan. Astean lanean eta igandez elizan. Igande arratsaldean. Erramu igandea. Garizumako igandeetan. Igandeko meza. Igandeko arroparekin. Biblia irakasten den igande eskolak. Igandeak begiratu, gorde: igandeetan lanik ez egin. Igande zuri: pasio igandea. Igande oroz (Ik. igandero).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kolokazioa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa igande eta gorde sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

igandean, igandez.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ero.