Harremana

    24 emaitza haragi bilaketarentzat - [1 - 24] bistaratzen.

    haragi
    1 iz. Gizakiaren eta animalien gorputzaren zati mamitsua. Haragia eta hezurrak. Adar punta haragian sarturik zuela iruditu zitzaion. || pl. Gaitzak eta ohe luzeak zauritu zizkion haragiak.
    2 iz. Animalien, bereziki ugaztunen eta hegaztien (baina ez arrainen) zati mamitsua, janaritzat hartua. Ik. okela. Nahiago du arraina haragia baino. Kristauek haragirik ezin jan duten egunak. Haragi errea. Har ezazue haragi puska bana eta edan ezazue ardo zahar honetatik. Harakinak saltzeko errazenak diren haragi zatiak erosten ditu.
    3 iz. Giza gorputza (arima eta kidekoen aurrez aurre). Sinesten dut haragiaren piztueran. Espiritua haragiaz nagusiturik. Shakespeareren hamalaukoak, gogoz eta haragiz gatzatuak.
    4 iz. Giza gorputza, grina txarren egoitzatzat hartua. Arimaren etsaiak hiru dira: deabrua, mundua eta haragia. Haragiaren lohian lizundua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: haragi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1994-12-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:Hletra
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:02

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    (h)aragi, (h)arat-.

    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS: haragi bizi(t)an (egon, jarri), haragi egin: hitza haragi egin zen, haragita(ra)ko, haragi(-)uzte, haragi(-)xerra, haragizale, haragizko.

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa gehituz: haragi bizi, haragi(-)salda ; eta adibide gisa: haragi-bulda; haragizale azpisarrera gisa arautuari, berriz, sarrera dagokiola uste du lantaldeak.

    Informazio osagarria
    Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

    haragi bizi(tan egon, jarri), haragi egin, haragita(ra)ko, haragi-uzte, haragizale, haragi-xerra/zerra, haragizko

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [I102]: "badakit oso zaila izanen litzatekeena, baina batzordeak haragi/okela bikotea bultzatu beharko lukeela uste dut eta ahal delarik, adibidez, haragixerra-ren ordez okelaxerra adibidez proposatu" (1995-06-29)

     - [E302]: "okela / haragia / erraiak: eguneroko lanean sortu (...) zenbait zalantza (...) Nola definitu bakoitzaren eremu semantikoa?" (1994-07-22)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E210]:  haragi bizian egon edo haragi bizitan egon || 1- Idazkera aldatu: haragi bizian edo haragi bizitan. || 1- "Egon" aditzaz gainera, beste aditz askorekin ere erabil daiteke: "ibili", "utzi", "ipini", "etorri"... Nahiko da adberbiozko lokuzio gisa ematea, aditz gabe.

     - [E210]: E210: haragi bizian jarri edo haragi bizitan jarri. 1- Zerrendatik kendu egitea. || 1- Nahikoa da haragi bizian edo haragi bizitan azpisarrera.

     - Erabakia: (H2.2 / 2010-02-08): Bere horretan utziko dira oraingoz lehen itzuliko azpisarrerak (grafia bikoitzak adierazteko modu berria besteetan bezala eginez), eta onartu egin dira lantaldearen proposamenak.

    haragi bizi
    adb. Haragi bizian, haragia estaltzen duen azala galdurik. Ikusten du txakurrak lepogaina haragi bizi duela.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragi bizi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Azpisarrera gisa onartzekoa
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2003-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    EIH: adib. gisa / ElhHizt: AS / EskolaHE: adib.

    Informazio osagarria
    Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

    -bizi.

    Informazio lexikografikoa
    Erabilera-oharrak

    predikatu gisa erabiltzen da ("gorputz guztia haragi bizi egiteraino zigortua") edo haragi bizitan (egon, jarri,...) esapideetan ("asto bat bizkarra eta saihetsaldeak haragi bizitan zituena").

    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    haragi sarrerari dagokion azpisarrera.

    haragi bizi egin
    du ad.-lok. Haragi bizian utzi. Zigorrez zehatu zuten, gorputz guztia haragi bizi egiteraino.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    haragi bizi(t)an
    adb. Haragia estaltzen duen azala galdurik. Haragi bizian dut orpoa, ospelekin. Asto bat, bizkarra eta saihetsaldeak haragi bizitan zituena. Hatzak haragi bizitan nituela.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    haragi bola, haragi-bola
    iz. Haragi xehatuzko bola, gehienetan saltsarekin zerbitzatzen dena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragi bola

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2002-06
    Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [A105]: "Azken urteotan 'almandrongila' zabaldu da; hiztegietan ere badu lekua. Egia da euskaldun zaharroi 'barregarri antzekoa' gertatzen zaigula, geuk esatera ausartzen bagara.. Edo onartu, edo bestela 'haragibola' bultzatu: gardena da; gainera fr 'boulette (de viande)' eta en 'meatball'. 'Okelabola' ere proposa liteke, baina kakofonikoa eta agian 'almandrongila' bezain 'barregarri antzekoa' da" ()

    Euskaltzainen oharrak

     - [E116]: 'Ezin da jarri 'haragi bola' edo holako zerbait? (h. 'haragi bola' esaterako?)'

     - Erabakia: (2002-06): 'albondiga* e. (haragi) bola AS gisa sartu hau 'bola'ren azpian (almandrongila-rekin ere gauza bera egin, izarra jarriz eta baztertuz'.

    haragi egin
    ad.-lok. erl. Gizon egin. Hitza haragi egin zen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragi egin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS: hitza haragi egin zen.

    haragi euli, haragi-euli
    iz. Arrautzak haragi ustelean jartzen dituen euli mota (Calliphora vomitoria).
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    haragi salda, haragi-salda
    iz. Okelaz eta barazkiz egiten den salda. Haragi, haragi salda eta arraina ez beste edozein janari har dezakete barau eguneko afari arinean.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    haragi uzte, haragi-uzte
    iz. Haragirik ez jatea. Bi hilabeteko haragi uzte eta barauak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragi uzte

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS

    haragi xerra, haragi-xerra
    iz. Haragi xerra bat eman zioten ogi tartean.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragi xerra

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    aragi-xerra behin azaldu da, IE (Gç); aragi zerra (aragi-zerra 1) 4 aldiz, G (Ag G, Etxde JJ, Lab SuEm 2); besteak dira: xerra soilak 9: B 1 (Or Tormes), G 4 (Or Eus, Iraola), IE 4 (Barb Sup, JE Ber, Lf Murtuts); eta x- xerra 8: B 1 (Or Tormes: "ogi-xerra"); IE 7 (JE Ber 3: "ardi-gasna-xerraño", "pastitza-xerra", "pudding-xerra"; MarIl: "paper xerra" 3; ECocin: "pastanagre xerra"); zerra soilak 2, G-IE (Lab SuEm; Zub); x -zerra 8: B 2 (Otx: "solomo zerra"; Or Tormes: "koipe-zerra"); G 4 (Lard: "ogi-zerra"), IE 2 (Barb Leg: "ogi zerra").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    haragi-xerra/-zerra formarik ez dugu aurkitu; xerra formakoak 13 dira: xerra soilak 8, G-EB (A. Arozena, J. Azpiroz; Txill, J.C. Hernandez, Balea eta euskaldunak; El Diario Vasco, Hemen; G. Garate: "xerra puska"); x -xerra 5: G 1 (J. Bergaretxe: "lepo-xerra"); IE 1 (B. Mendisco: "ogi xerra"); EB 3 (A. Irastorza, Egin 1988: "liba xerra", "makailaua xerra"; J.A. Aduriz: "laurden xerra"); zerra formako bat, G (A. Anabitarte: "bakallo-zerra").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    haragi-xerra : Euskalterm 1.

    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS

    Lantaldearen irizpideak
    Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

    Ipar. zati txiki/zati handi banaketaren araberakoa dateke haragi-xerra/haragi-zerra bereizketa; Heg. (ala Gip. soilik?), aldiz, -xerra bide dira denak.

    haragi-euli
    iz. Arrautzak haragi ustelean jartzen dituen euli mota (Calliphora vomitoria).
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    haragidun
    adj. Haragia duena. Arimak gorputz haragidun bat izan behar du.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: haragidun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-11-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: adib. / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -dun.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    arimak gorputz haragidun bat izan behar du.

    haragijale
    iz./adj. Haragia jaten duena. Ik. karniboro. Agindu hori haragijaleek hausten dute. Giza haragijaleak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragijale

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
    haragikeria
    iz. Haragiaren atseginaren gurari eragabea, haragizko bekatua. Ik. lohikeria. Lapurreria, haragikeria eta beste bekatu guztiak. Haragikeriaren aurka, garbitasuna.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragikeria

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
    haragiki
    iz. Okela. Ez zuela jaten haragikirik ez eta arrainik ere.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragiki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:42 1999-11-09 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    Ik. OEH

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Lexemen erregulartasuna

    -ki.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    okela.

    haragikoi
    1 adj. Haragikeriak menderatua dagoena. Gizon haragikoiaren grina.
    2 adj. Haragikeriazkoa. Hitz haragikoiak. Keinu haragikoiak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: haragikoi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Forma erregularra edo paradigmaren araberakoa da hobestekoa

    -koi atzizkiduna onartu da, eta hori adinatsu erabili den haragikor bazter utzi, arauari jarraituz

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -koi/-kor.

    haragita(ra)ko
    1 adb. Abereez mintzatuz, haragia lortzeko. Ik. okelatarako. Haragitarako haziriko abereak.
    2 adj. Abereez mintzatuz, haragia lortzeko hazten dena. Haragitako zezena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Loturak
    haragitsu
    adj. Haragi asko duena. Ik. mamitsu. Ez dira euskaldunak hegoaldekoak bezain iharrak eta meheak, ez eta iparraldekoak bezain haragitsuak. Behiak errapea izan behar du zuria, handia eta ez haragitsua. Luzakin haragitsua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: haragitsu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
    haragitu, haragi/haragitu, haragitzen
    1 da ad. Jateko haragi bihurtu. Ik. haragitarako. Haragitzeko hazten diren abereak.
    2 da ad. Kristautasunean, (Jainkoa) haragi egin. Horra izate Jainkozkoa, gugatik haragitua, Jainko-Gizon, Gizon-Jainko, ordutik Jesus deitua. Haragitu edo gizon egin baitzen Espiritu Santuaren obraz. Eta Hitza haragitu zen.
    3 da ad. Mamitu, gauzatu. Eder-ametsik ezinena, haragituta!
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragitu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    haragitu, haragi(tu), haragitzen. da ad.

    Informazio osagarria
    Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak

    haragitu, haragi(tu), haragitzen.

    haragitze
    iz. Haragi egitea, haragi bihurtzea. Jainkoaren Semearen haragitzea. Arimaren haragitze bakoitzean.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragitze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1994-12-07 Lantaldeak besterik gabe onartua
    haragizale
    adj. Haragiaren zalea dena, haragi asko jaten duena. Haragizaleak dira oso anaia guztiak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragizale

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    azpisarrera gabe, sarrera dagokiola uste du lantaldeak.

    haragizko
    adj. Haragiari, giza gorputzari, dagokiona. Haragizko grina, bekatua. Maitasun berorik ere ez zaio ernatzen; haragizko jolasetara iraultzen da gehienez inoiz edo behin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak

    Aztergaia: haragizko

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau74

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    AS

    haragiztatu, haragizta, haragiztatzen
    da ad. g. er. Haragitu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: haragiztatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-11-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    haragizta, haragiztatzen.

    Informazio lexikografikoa
    Aditz-erregimena

    da ad.

    Maiztasuna

    g.er.

    haragiztatze
    iz. g. er. Haragitzea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: haragiztatze

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-11-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tze.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Maiztasuna

    g.er.

     

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper