7 emaitza eroan bilaketarentzat - [1 - 7] bistaratzen.
Esaera zaharrak
Ez da gaitzik aldiak ez daroanik.Aztergaia: eroan
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArauB | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-04-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma
eroan, ik. eraman [eraman hobestekoa da]
Euskaltzaindiaren Arauak
eroan, eroaten. du ad. 1 Batez ere Bizk. eta Zub. 'eraman'. 2 Fis.: beroa eroan; elektroiak eroan.
Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)
eroan, eroan, eroaten
Zerrendakoaren oinarri bereko eratorriak-eta
sektorekoek argitzekoa da horren zein eratorri den jaso beharreko; cf. erabili diren formok (EEBSn jasoak): eroale, eroaletasun, eroankortasun, eroapen; (Irakasmunduan erabiliak): eroakin (1), eroale (17), eroaletasun (3), eroalpen (1), eroaltasun (1), eroanbide (1), eroankintasun (1), eroankortasun (6), eroapen (1).
Informazio lexikografikoa
Erabileremuen araberako adierak
1. Bizk. Ik. eraman; 2. Fis. ("beroa eroan", "elektroiak eroan")
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E109]: ez da bakarrik Bizk.
- Erabakia: EArau (1996-11-29): onartu egin da.
Aztergaia: eroanbide
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:38 | 2004-09-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ez dugu aurkitu.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
eroanbide 8, GAO 1990-1991: (adib.: "sare publikoko instalazio eta eroanbideak kokatu ahal izango dira lurzoru honen gainean", "lurzoru honen gainean sare publikoetako instalazio eta eroanbideen kokamendua ere baimenduko da"; "Eroanbideak espaloipean kokaturik egongo dira", "Sareko eroanbideetan erabili beharreko gutxieneko diametroa hogeitamar zentimetrokoa izango da", "80 x 80 cm.ko gutxienezko sekzioa izango dute euri uren eroanbideetan eta diametroa 90 cm.koa ur beltzenetan").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
eroanbide : AB38 1 (conducción), HiztEn (ik. hodi), Euskalterm 9 (hauetan `conducto' itzulitako 1 eta besteak `conducción' itzuliak; eta hauetan: telefonoko eroanbide, presiorik gabeko e. linealak, linea-eroanbideak, e. orokor, energia elektrikoaren e., -n luzerazko e.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50 eta LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. hodi / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Lantaldearen irizpideak
Beste bat hobesteko arrazoi pisuzkorik ez dago
hedatua da gaur, P. Rekaldek dioenez, administrazioko idazkietan.
Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak
-bide.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak
euri-uren eroanbidea.
Aztergaia: eroanezin
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-ezin.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
izond.
Erabileremu dialektala
Bizk.
Maiztasuna
g.er.
Forma baten adiera(k)
eramanezina.
Aztergaia: eroangaitz
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak
-gaitz.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
izond.
Erabileremu dialektala
Bizk.
Maiztasuna
g.er.
Forma baten adiera(k)
eramangaitza.
Aztergaia: eroankizun
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-01-12 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Aldaera baztertuaren ordaina
Ik. eroakizun.
Aztergaia: eroankortasun
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | EArau | 2008-01-25 | |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:30 | 2004-09-07 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ez dugu aurkitu.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
eroankortasun 13: Elhuyar 3 (adib.: "Materialek eremu elektromagnetikoen eraginez ondoko hiru efektu hauek jasaten dituzte: a) eroankortasuna; b) polarizazio dielektrikoa; c) efektu magnetikoak"), Fisikaren historia 2 ("Eta eroankortasuna aztertuz, ondorio honetara iritsi zen, alegia, tximistak eroankortasun elektrikoaren aurpegi bat zirela ikustera, laborategietako txinpart elektrikoei loturik"), J.M. Barandiaran 2 (adib.: "[...] r eroankortasuna neurtzeko zirkuitu elektrikoek balantza magnetikoekin edo oso berriak diren superreroale magnetometrikoekin"), TeknolMekan ("Eroankortasun elektriko bikaina"), NaturZ 1996 ("eroankortasun elektriko handia dute"), Fisika Pr. 1995 3 (adib.: "Honelako eredua, kanpoko iturriez elikaturiko elektrodo metaliko desberdinak eroankortasun makaleko ingurune batetan ipiniz eraiki daiteke"), NaturZ/DBH ("Gune honen hari gidatzailea lehen zikloan ikusitako triboelektrizazio esperientzia sinpleak gogoratzetik abiatuko da, elkarrekintza elektrikoen azterketa kualitatiboa egitera pasatzeko, berdin eroankortasunarekin, zirkuitu sinpleen azterketari ekiteto aurrepausu beharrezkoa gisan, eta elektrizitate ondorioekin bukatzeko").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
eroankortasun : AB38 1, AB50 1, HiztEn, Euskalterm 9 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
eroankortasun : ElhHizt, HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Eratorpen-atzizkien banaketa argitu behar da
-kor atzizkiaren erabilera zalantzazkoa (cf. argumentu-egitura, eta 'x-k y eroateko duen ahalmena' adiera); eroaletasun proposatua du lantaldeak, eta aski izan litekeela uste du..
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E123]: "Kerexetak 'paciente, sufridor' adieran darabil eroankor eta honen eratorri behar luke eroankortasun izenak (adiera horretan erabiltzekoa, alegia). Fisikako adieran, zenbateraino da zilegi eroankor? Mugan egon daiteke, nola ulertzen den eroan ekintza, 'egilea' da aditz horren subjektua, ala 'jasailea' izan daiteke? Jardun dut lantaldeak prestatu duen txosteneko adibideei begira, baina fisikariek argitu beharko lidakete zalantza. Bitxi samarra da, bestalde, eroankortasun sartu, eta eroankor kanpoan uztea".
- [E208]: "eroankortasun: ene ustez fisikan aspaldian mundu guztiak darabilen hitz hau mantentzekoa da, guk aurreiritziengatik ordezkoak asmatzen ibili gabe".
- [E116]: "galdetu diot fisikaz nik baino gehiago dakienari, eta hala adierazi dit: eroale erabiltzen dutela izenondo gisa, eta eroale horri dagokion tasuna adierazteko, berriz, eroankortasun (gaztelaniaz ere halatsu omen dira kontuak: conductor, batetik, eta conductividad, bestetik; baita frantsesez ere: conducteur eta conductibilité / conductivité, baina ez conductible edo conductif). Bestalde, arrazoi izan dezake MAk "subjektua [...] 'jasailea' izan daiteke"elakoaz, Le Petit Robert-ek conductibilité definitzean dioenaren arabera ("propriété qu'ont les corps de transmettre la chaleur, l'électricité") edo Ibon Sarasolak are argiago dioenez, conductivo azaltzean ("que permite el paso del calor o la electricidad"). Egia da "bitxi samarra" dela eroankortasun sartu eta eroankor sartu gabe uztea (lexikografiaren aldetik, esan nahi dut), eta hau ere hiztegian sartzea izan liteke irtenbidea (ez du tradizioko oinarri handirik, baina ez da orain eta hemen guk asmatua): dagozkion azalpenekin sartu beharko genuke, eta onartua dugun eramankor definitzaile duela. Hona nire proposamena, inoren oharrik gabe onartuak ditugun eroale eta eroaletasun bere hartan utziz: "eroankor izond. g.er. 'eramankorra'" eta "eroankortasun iz. Fis.". Uste dut hori den koherenteena esandako guztia kontuan harturik".
- Erabakia: Erabakia (2008-01-25): "ok".
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
