Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Beste sarrera batean argitzekoa

behar adina(ko) forma bilduan eskain daiteke AS s.u. behar izan.

Esapideei dagokien sistematika

adina(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Beste sarrera batean argitzekoa

behar adina(ko) forma bilduan eskain daiteke AS s.u. behar izan.

Esapideei dagokien sistematika

adina(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Beste sarrera batean argitzekoa

behar beste(ko) forma bilduan eman daiteke AS.

Esapideei dagokien sistematika

beste(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Beste sarrera batean argitzekoa

behar beste(ko) forma bilduan eman daiteke AS.

Esapideei dagokien sistematika

beste(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Bizk.

behar bezain 570.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

behar bezain 193.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

adib: bezain 1 Erkaketan, nolakotasun berdintasuna adierazteko erabiltzen den hitza. (Dagokion adjektibo edo adizlagunaren ezkerrean ezartzen da). Ik. adina. Antonia Edurne bezain polita da. Handia bezain ederra da. Zu bezain apaina. Aizkoran bezain trebe goldea erabiltzen. Ez zela Jainkoaren begietan bat ere hura bezain atsegingarririk. Zuk bezain ederki egin du. Zuek bezain berandu heldu dira. Diren bezain bihotz-hunkigarri izanagatik. Ohi bezain ongi apaindua. Ez dugula behar bezain sakonki aztertua. Ahal bezain egoki. Ezin esan bezain handia. Ez hark nahi bezain ongi. Sekula ez naiz izan oraintxe bezain egarri. Goraipatua bezain erabilia dela. // behar izan 3 (Aditz laguntzailerik gabe). Ik. behar adina; behar bezala. Behar baino maizago. Behar bezain sakonki aztertu ez den puntua. || (Izen batekin). Ipar. Oi, izarra, behar lekura gidatu Euskal Herria!: behar den lekura. Jakin behar gauzak: jakin behar diren gauzak.

Gramatikak argitu beharrekoa

Gramatikak azaltzekoa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jaso liteke, ahal bezain arautua bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa behar izan eta bezain sarreretan.

Esapideei dagokien sistematika

bezainbat(eko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Esapideei dagokien sistematika

bezainbat(eko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Beste sarrera batean argitzekoa

behar bezala(ko) forma bilduan eman daiteke AS.

Esapideei dagokien sistematika

bezala(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Beste sarrera batean argitzekoa

behar bezala(ko) forma bilduan eman daiteke AS.

Esapideei dagokien sistematika

bezala(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Lap. eta BNaf.

Forma baten adiera(k)

beharrean, ordez.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

mintzatu behar bidean, isilik egon zen.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Esapideei dagokien sistematika

bezala(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Esapideei dagokien sistematika

bezala(ko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Beste sarrera batean argitzekoa

behar hainbat(eko) forma bilduan eskain daiteke AS.

Esapideei dagokien sistematika

hainbat(eko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Beste sarrera batean argitzekoa

behar hainbat(eko) forma bilduan eskain daiteke AS.

Esapideei dagokien sistematika

hainbat(eko).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

behar izan, behar izaten, beharko.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: behar adina(ko), behar beste(ko), behar bezainbat(eko), behar bezala(ko), behar bidean, behar ez bezala(ko), behar hainbat(eko), beharko, behar orduan, beharrago izan .

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

beharrean, beharreko, beharrez, beharrik

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

nornahik bataia dezake behar orduan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BEHAR ORDUKO. a) (Adverbal). Para caso de necesidad. Finean ezin osoki fida naiteke nihor behar orduko helduko zaitala ene beharkietan. SP Imit III 59, 1. Beraren etxekoai gertatzen bazaiote bear orduko ezin biraldua, goserik ez du nozituko, txabolako lagunak duten arteraño. Izt C 225s. Ehun / lus hoiek hart zatzu, / behar orduko begira zatzu. Arch Fab 229. [Fabrikak] ukan ditzan, geiez bethetzeko nola etekinetarik husteko, bi errextasun: bat burdin-bidez, bertzea urez-ur. Erregebidea behar-orduko, hirugarren. JE Ber 83. b) (Adnominal). "Opportun" Lrq. Ez dire gizonen meneko bizi luzea, bakea, zoriona, aroen gaindi ona, behar orduko uriak. Hb Egia 9.

behar orduko 2: EiTB (“Nik ezagutzen dudan neurrian, oso neska azkarra da, eta ezer behar orduko, hamentxe edukiko duzu, ate joka”), Jakin (“Ez da sekula ahaztu behar orduko «izan direlako gara, eta garelako izango dira...» esperantzazko oihu/aitormen hura”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

behar orduko 4: Herria 2 (“Edo zoin behar orduko sala baten eraikitzea herriko etxearen gibelean diren oraiko aintzinetik eginen ordez”), Matias Mugica (“Zu adiskide izan zaitut, behar-orduko adiskidea”), Anjel Lertxundi (“Ez ninduke harritu behar orduko testugilearen eta lerro hauek idazten hari den dontsu honen arteko lubaki izugarriak?”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa, behar bezala, behar beste, behar orduan… bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa behar sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: behar beharrezko / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS: behar beharrezko / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

beharrezko sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

beharazi, beharaz, beharazten. dio ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

beharazi, beharaz, beharazten

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-dun/-tsu.

Kategoria

iz. eta izond.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

behartsua.

Txostenaren laburpena

Corpusetan eta OEH argitaratuan ez dugu aurkitu; ezta ohiko iturriotan ere: DFrec, AB38, AB50, HiztEn-LurE, Euskalterm // 'torcedura' itzulitako besteak: Euskalterm: bihurridura 1, bihurritu 1; AB38: trokaketa 1.

Sektore jakin bateko informazioa

Kirola.1 Futbola: bihurritu.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

behardura : Casve EF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, HaizeG BF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdarazko torcedura/luxation beste hiztegietan: behartze : XarHizt, HaizeG FB; bi(h)urdura : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve FE (bühürdüra, bühürrada), T-L LFB, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea (bühürdüra); bihurritu : ElhHizt, Lur EG/CE; zainartadura : Lur EF/FB, XarHizt, HaizeG FB (zain-artadura), T-L LFB (zainhartadura), PMuj DCV (zartadura); zaintiratu : ElhHizt, HiruMila, Lur EF/FB, Azkue Aurkibidea //Eta gainera: HiruMila: 2 (acción y efecto de torcerse) okertze, okerrune, makurdura, desbideraketa // Lur EF/FB: zainbihurtu // XarHizt: bihurtze // Casve FE: bühürtze, zeinauzi // HaizeG FB: enartadura // PMuj DCV: 1 torsión: makurtasun, okertasun, biurri; 2 esguince: zain-tiratu, zain-biurtu, zain-beartu // Azkue Aurkibidea: bidur, bior, makurdura, makurtasun, okertasun.

Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

ahoz ezagun-erabilia da, P. Xarritonek dioenez.

Atzizkien araberako erabakiak

-dura.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

lokadura.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-gabe(ko).

Forma baten adiera(k)

1 izond. Ipar. g.er. behargabekoa. 2 iz. Ipar. g.er. ezbeharra.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

egite desegokia.

Euskaltzaindiaren Arauak

izlag. 'alferrikakoa'

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Forma baten adiera(k)

alferrikako

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gai.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

buruhaustea, beharlekua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gile/-gin.

Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

behargina.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gintza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

behatzailea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 Ipar. Zah. egitekoa, zeregina. 2 Heg. g.er. beharra.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 beharra, premia. 2 betebeharra.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EukHizt: + / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

"lanera joan zara? Bai, beharko!" edo "Bai, beharko joan!"

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'lantokia'. 2 'buruhaustea, nekea': hau da beharlekua!

Forma baten adiera(k)

buruhauste ("Hau da beharlekua!")

OEHko datuak [laburduren azalpena]

29 ager. jaso dira (B 4, G 11, IE-ZuAm 14): a) -ren beharrago izan 2: SP Imit ("Noiz ere borondate onezko gizona tribulatzen baita, edo tentatzen, edo gogoramendu gaiztoz penatzen, orduan ezagutzen du Iainkoaren beharago dela, eta ikusten du hura gabe ezin daidikeiela deus ere onik"), Cb Eg III ("Ordu onetan iñoizere baño zure bearrago naiz"); b) ez + izan + (deus(en)) + beharragorik esapidea L 6: HU Aurp ("Ezkinuke deusen beharragorik!"), HU Zez ("Gogo emazu Maria; oroen irri-egingarri bilakatzen ari zira; ez ginuen deusen beharragorik!"), Barb Sup ("Ez zuen deus beharragorik, giza-gaixoak!"), Lf Murtuts 2 ("Girixtino maiteak, holako ametsik ez da: beharria gero-ta-gehiago luzatzen ari zautan gure patroin sainduak, ez bainuen beharragorik!"; "Adixkideak, ez dugu biharko besta egin gabe uzten ahal, Eskualdun guzien irri-egingarri gintazke, ez baitugu beharragorik"), Ardoy SFran ("Etzuen beste beharragorik bere azken indar bakarren galtzeko!"); c) be(h)arrago + izan 21: G 10: Cb Eg II ("Garizuma etorri, ta konfesio on batekin animen erremedioa billatzen, ta Eleizaz kunplitzen besteak ikusi, ta berak guziak baño bearrago zuela ezagutzen zuen"); Cb EBO ("Argatik Maisu, ta Guraso umeai erakatsi bear dienak, ori ondo egiteko Erreglak bearrago dituzte"); Gco I ("Ogia bera gorputzarenzat baño bearragoa degula Jaungoikoaren hitza animarenzat"); A Ardi ("Nik naiago nikek euskeraz baino ingelesez irekin mintzatu, ez ingelesa euskera baino maiteago dedalako, bearrago degulako baino"); Urruz Zer ("Zezenak berak baño mutill-zar kuadrillak bearrago dituzte suzko banderillak"); Ldi IL 2 ("Gerta diteke gizagaxoak erreal biak arnasa artzea baño bearrago izatea"; "Ta edozertarako baño bearrago zaitutegu geure erri au yasotzeko"); TAg Uzt ("Itxasaldekoa baño bearrago zain osasunarentzat legorraldeko aizea"); NEtx Nola ("Arnasa baño bearrago zaitun"); And AUzta ("Bearrago genuan etxean utzi bagenu"); B 4: Añ LoraS 2 ("Egizuez propositu banak ta bakarrak, irabazteko bearrago dozuen bertutea"; "Arako bizio agintaria goiartuteko, arako bearrago dodan bertutea irabazteko, sendagarriak emoten ezteustazuzen artean"); Mg CO ("Konfesore zur edo kontuzko batek esaten badeutse larga degijela absolbidu orduko pekatubaren okasinua begijak ta oñak baño biarrago bada bere, aginduten daben legez Jesu Kristok"); Otx ("Eztozu zuk ezer niretzat baño zuretzat biarrago eztozunik"); IE-ZuAm 7: SP Phil 2 ("Hala gizon bertutezaleak borondatea hartu duenean bere buruaren begiratzeko, beharago duen bertutearen osoki ardietsteko"; "Zure flakotasuna hain handia dela, non hargatik bertzeek baino beharago duzula norbait hel eta lagun dakizun"); Bp II ("Zoin da egün saintü hontan egin beharrago dügüna?"); Ch ("Nihoiz ere eztuzu beharrago zure buruari billa izatea, nola gutien nahi zinduken gauza ikhusi edo pairatu behar duzunean"); Egiat ("Gü, balima, hüskaldünak, hartan inhur beno enjogiago giradialakoz medika sendogarriak beharrago güntüke"); Jaur ("Galdegiten ditugu haren arartekotasuna eta haren othoitzak gure biziaren denbora guziko, eta oraino heriotzeko mementekotzat, zeintan protekzione hori beharrago izanen baitugu"); HU Aurp ("Eta nork daki zuen haurrek eztuketenez geroxago eskuara zihaurek baino laketago eta beharrago?").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

8 ager. (G 1, IE 2, EB 5): a) ez + izan + beste beharragorik 2, D. Landart ("Jadanik seme gehiena gerlan hila izanki-ta, ez zuen beste beharragorik... Zer egin?"; "To, to, to, ez genuen beste beharragorik aferen argitzeko!"); b) be(h)arrago + izan 6: SMitx Unam ("Ba, arta ezkero, orratx, nik milla bider naiago San Agustin bat; naiago ta bearrago"); Mi primer Sopena Vasco ("Haurrek inork baino beharrago dute hiztegiak kontsultatzea"); Heraklito-ren "Izadiari buruz" ("Beharrago da nabarmenkeria itzali, erreketa baino"); L. Haranburu-Altuna ("Eskola eta guraso arteko harremanak sekulan baino beharrago dira"); M. Etchehandi ("Bainan haragian egoitea beharrago zuen gatik"); Gand Uda ("[Zerbantes] Beharrago genuen bizirik gaur arte, / Kabaileri-liburu kaxkalak ez eze / Diario putzalak salatzeko ere").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

beharrago izan : DFrec 4 ("gure izanaz jabetzea iñoiz baino beharrago zaigun unean datozkigu bi liburu hauek"; "Hitzegitea beharrezkoa zait baina zenbatez beharrago oinharriko proletariaz edo gizon zapalduenaz"; Vill: "Anai X eta arreba Xren idazkiak sekula baino beharrago ditugu gaur"; "inoizkoak baino beharrago du egungo gizonak anai X itsu aurreko..."; eta "sekula baino beharrago bihurtu zaigu guri kristauoi...", "elkarren arteko har-emanak geroago eta beharrago eta hestuagoak direlarik"). Ez dugu aurkitu bestetan: AB38; HiztEn; LurE; AB50; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietan ez dugu aurkitu: EuskHizt; ElhHizt; EskolaHE; HiruMila; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; Casve EF; HaizeG BF; DRA; Lh DBF; PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

izan: -ago.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Ordu honetan inoiz ere baino zure beharrago naiz; Ororen irrigarri bilakatzen ari zara, ez baikenuen deusen beharragorik!

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'premian' 2 (aditzaren era burutuaren ondotik) 'ordez' / AS: beharreko izlag.

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: izlag.

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

izan: -en.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar 2 sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

be(h)arrenean B 1 (Añ GGero); G 4 (Or, Vill Jaink; Uzt LEG I: "-ian"); IE 3 (Ax: "han anu eta ukho egiten dugu, beharrenean faltatzen dugu"; ES, Larz Iru: "Ez ditiat beharrenean ene adixkideak ukatzen"); bearreneko G 3 (JMB ELG: "asmakizun eta lanbide bearreneko"; Berron Kijote: "au bait-zan estu-aldi larri artatik irtetzeko bearren-bearrenekoa"); bearrenezko G 7 (Inza Azalp: "kristauaren libururik bearrenezkoa"; "kristauak siñistu bear duan bearrenezkoa"; "egirik jakin bearrenezkoa").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

beharreneko G-EB 3 (A. Zavala EsZa: "105. Alperraren indarrak, aularen enpeñoak eta pobrearen arrazoiak, bearreneko garaian kale"; Euskera 1968: "H. bi bokal berdinen artean beharrenekoa"; "Euskaltzaindiak... oraingoz... beharrenekoa nahi luke"). Ez dugu beharrenean forma aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez ditugu aurkitu ohiko iturriotan: DFrec, AB38, AB50, HiztEn-LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

beharrenean : HaizeG BF ("au moment le plus pressant"), Lh DBF, PMuj DVC (bearrenean: "en lo más preciso"); bearreneko : PMuj DVC ("v. bearrekoen, bearren") // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, DRA.

Kategoria

adlag.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ikaslearen libururik beharrenekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

behar 1 sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

diru(aren) beharretan direnak.

Euskaltzaindiaren Arauak

1: erorikoa bigundu beharrez. 2 labur beharrez; hobe beharrez.

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: behar-beharrezko .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

beharrezkotasun 4 aldiz jaso da: Lantziri ("Estatuak irakaskintza osoki eskuratu nahiko du, iraultza aitzin ere airean zebiltzan ideia nagusi batzu baliatuz: urritasuna laikotasuna eta beharrezkotasuna"), UZEI ("Sentsazioek ezin dute ezagutzaren arazorik nagusiena argitu: alegia, egia batzuren orokortasuna eta beharrezkotasuna"), Azurm ("Eta guti dira, herrigintzarako burrukatzea balio nagusitzat jotzen den urte hauetan, sakristiako mundu sakratu horri beharrezkotasunik edo itxurarik ere ikusten diotenak"), EHAA 1990 ("Baimen honek ez du kentzen egitasmoa egin aurretik legezko udal baimena lortzeko beharrezkotasunik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

beharrezkotasun : AB38 1 'necesidad'; Euskalterm 7 ('necesidad' 2; beharrezkotasun metafisiko 'necesidad metafísica' 1; beharrezkotasun-lege 'ley de necesidad' 1; beharrezkotasun dibino 'necesidad divina' 1; beharrezkotasun logiko 'necesidad lógica' 1; 'obligatoriedad' 1) // Ez dugu aurkitu bestetan: DFrec; HiztEn; LurE; AB50.

Sektore jakin bateko informazioa

beharrezkotasun : AdminEL // Ez dugu aurkitu ap. HezkAdmin; AdmMila; AgAld hitz-bilduma; EurItune; AdmHizt; LurraldeAntol.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

beharrezkotasun jaso duen beste hiztegia: HiruMila ('obligatoriedad') // Ez dugu aurkitu besteotan: EuskHizt; ElhHizt; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; Casve EF; HaizeG BF; DRA; Lh DBF; PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ongi eratua da

forma berria, sistemaren araberakoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Diakronia

Zah.

Jatorrizko forma

beharri, belarri

Euskaltzaindiaren Arauak

: Ipar. h. belarri.

Batera bizkaiera eta gipuzkera euskalkietakoa da

belarri da euskara osorako hobestekoa, gehituz: "beharri. Ipar.: ik. belarri"

Euskaltzaindiaren Arauak

batez ere Ipar. 'zorionez': beharrik han bainuen ama; andoaindarraren eragina ez zen gainera, eta beharrik, Konpainian gelditu.

Forma baten adiera(k)

zorionez ("beharrik han bainuen ama"; "Andoaindarraren eragina ez zen gainera, eta beharrik, Konpainian gelditu")

Euskaltzaindiaren Arauak

batez ere Bizk. 'beharra, premia'.

Erabileremu dialektala

Batez ere Bizk. Ik. behar, premia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-une.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Zub.

Euskaltzaindiaren Arauak

'pobrezia, gabezia'

Forma baten adiera(k)

pobrezia, gabezia

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ti.

Kategoria

iz. eta izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

behartsua.

Euskaltzaindiaren Arauak

behartu, behar(tu), behartzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

behartu, behar(tu), behartzen