21 emaitza apal bilaketarentzat - [1 - 21] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-09-12 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: APAL-APALIK. Humildemente. v. APAL-APALKI (s.v. apalki). Aita, esan omen zion apal-apalik: erriak berori sinestegabetzat du. A Ardi 103. Ak beti alde egiten eutsen apal-apalik, irribarre bat eginda. Kk Ab II 61s. Apal-apalik ittaundu eutsan ia bere emaztia dandarrez erabiltteko aginddurik Bertoldineri emon ete eutsanentz. Otx 149. Ta apal-apalik, Mikaela gixajeari bere erruak autortuaz, parka eskatu bear izan eutson. Bilbao IpuiB 169. Eta katetik oratuta, txaka-txaka eta apal-apalik eroan eban etxeraiño. Ib. 204.
adib: txaka-txaka adb. Astiro-astiro, pauso txikiak emanez. Ik. taka-taka. Txaka-txaka, astiro-astiro, joaten zen aita lanean zegoen tokira. Katetik oratuta, txaka-txaka eta apal-apalik eraman zuen astoa etxeraino.
apal-apalik 1, Jakin (Azkenik, linguista baten arrazoiak linguistiko izan behar direla uste dugu, apal apalik).
apal-apalik 3: Herria (Eta hil-herriko ixiltasunean, gure lore sortak apal apalik aipatuko du maitasunak segitzen duela gure etxean), Itxaro Borda (Laser irakurgailuan Jean Jacques Goldmanen KDa jarri nuen, apal-apalik, auzoak ez iratzarrarazteko gisan), Patxi Zubizarreta (Joan aurretik laranjatxo bat jan nahi nuke - eskatu zuen apal-apalik).
Erabilia da eta jasoa dago. Baina komeni da apalik sarreran ere jasotzea.
Adibide gisa jasotzekoa apalik sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-aldi.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
apalarazi, apalaraz, apalarazten. du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | 2003-06 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1997-09-10 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
apaltegi 1 (Etxde JJ: "Eskubitan alasa bat ontziak kokatzeko apaltegi batekin eta ezkerretara berriz, ormazuloan pegartegia"); OEH argitaratuan, gainera, apalategi 1 (Anab Eusk: "Mai gañetik argi-ontzi potxolo ederra sabaiatik beera; orain "buffet" deritzaioten apalategia").
apalategi EB 8 (T. Castresana 2, Euskaltzaindia 4, A. Juaristi 2).
apalategi : AB38 3, HiztEn, Euskalterm 4. Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec, AB50, LurE.
apalategi forma jaso duten hiztegiak: HiruMila, ElhHizt, Casve EF; apalategi eta apaltegi : DRA, PMuj DVC. // Ez dugu aurkitu hauetan: EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Lantaldearen bi irizpide daude hemen aurrez aurre: a) eratorri erregularra apaltegi -a mugatzailerik gabearen gain moldatua da; eta hori da hobestekoa, tradizioak bestelakorik agintzen ez duenez (Cf. 31.43 irizpidea, eta gorago aipaturiko abartegi); b) oraingo testuetan jaso dena, berriz, -a-duna da, eta hori ageri da hiztegi berrietan (Cf. 31.3 irizpidea). Euskaltzaindiaren esku utzi da, horregatik, erabakia.
- [E306]: "onartzea proposatzen dugu (ondo jakin arren 'apaltegi' behar lukeela berez)" (2002-09-02)
- [E116]: 'apalategi utziko nuke duda gabe, hori baita gaur erabiltzen dena, lan taldeak bere zalantzak erakusten baditu ere. EBBSn, adibidez, ez da apaltegi-ren errestorik ere. Azken orduko ohar egile batek (E306) gauza bera proposatzen du. Beraz, apalategi'.
- Erabakia: Erabakia (2003-06): 'OK'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau46 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
apaldu, apal(du), apaltzen. da/du ad.
apaldu, apal(du), apaltzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-ts(i)+g-.
izond.
apalgarria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
apalets, apalesten.
du ad.
gutxietsi.
bere burua apaletsi zuen zergalariak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-l(du)+g-.
izond.
(norbait edo zerbait) apaltzen duena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Ik. OEH argitaratuan apalune 2 (Ip Dante: "aphalüne"; Etxba Eib) eta apalgune 1 (JE Ber).
ager. banakoak dira apalgune EB (Bizia lurrean: "Aldi hartan bihurtu ziren idoiaga handi lurreko apalguneak, hau da, ibar eta leizeak") eta apalgune IE (SoEg: "Bide ederra dabila itzul eta mitzul, zaldarestatu mandoa bezain erne, mendiaren apal guneak, ezin hobeki ezagunki").
apalgune : AB38 1; apalune : HiztEn-LurE.
Beste hiztegietakoak: apalgune : EuskHizt, HiruMila ("ik. apalune"), Lur EF/FB, HaizeG BF, Lh DBF ("aphalgune"), DRA, PMuj DVC; apalune : HLEH, EuskHizt ("† ik. apalgune"), ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, DRA, PMuj DVC; ap(h)alüne: Casve EF, Lh DBF.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: apalune / LurE: apalune / ElhHizt: apalune / EskolaHE: apalune.
Ik. apalune.
-gune/-une.
- [E306]: "apalgune / apalune: 'apalgune' grafia proposatzen dugu; Ibon Sarasolak Euskal Hiztegian egindakoa aintzat hartuz, 'apalgune' grafia hobetsi dugu Elhuyarren hiztegietan, 'gauza batean gertatzen den zati beheratua' adierazteko (hori bat letorke '-gune/-une' atzizkien espezializazioarekin)" (2002-09-02)
- [E116]: 'ni ez nago konforme honekin. Lehenbiziko itzulian gune-ren aldeko apustua egin genuen: hirigune, mehargune, mendigune, zabalgune, sakangune, etab. Salbuespena koloretan bakarrik egin genuen: gorriune, zuriune, etab. OEHn biak ageri dira, berdintsu erabiliak. Horregatik uste dut koherenteagoa dela apalgune bultzatzea'.
- [I102]: 'Une hitza denbora adierazteko erabiltzen delarik, eta gune, aldiz, tokia adierazteko, ez litzateke komeniko diferentzia egiteko tokia uztea, alegia, apalgune 'beherago dagoen gunea edo tokia', eta apalune, ostera, 'norbait apal izateko denbora'? Aitortu behar dut, horregatio, ez nagoela seguru horrenbesterako eskubiderik daukagunik'.
- [E116]: 'Goiko hori idatzi ondoren, azkeneko beste ohar hau eskuratu dut: Azken oharrak: E306: 'apalgune / apalune: 'apalgune' grafia proposatzen dugu; Ibon Sarasolak Euskal Hiztegian egindakoa aintzat hartuz, 'apalgune' grafia hobetsi dugu Elhuyarren hiztegietan, 'gauza batean gertatzen den zati beheratua' adierazteko (hori bat letorke '-gune/-une' atzizkien espezializazioarekin)' (2002-09-02).
- [E116]: 'beraz, hor beste argumentu bat ematen da, 'gune' hori 'gauza batean gertatzen den zati beheratua' adierazteko erabiltzen dela proposatuz. Ez dut ikusten batere argi argumentua, 'zati beheratu' hori 'apala'rekin lotzen delako, ez 'gune'rekin, baina, zernahi gisaz, ohar egile hau ere bat dator nire proposamenarekin. Uste dut koherenteago dela orain arte hartutako erabakiekin, eta aise sinpleagoa jendeak ikasteko ere, salbuespen bakarra koloreena izango bailitzateke. Ez nintzateke AE bezain urrun joango kontu hauetan. Beraz, hau da proposamena: apalune* e. apalgune / apalgune'.
- Erabakia: Erabakia (2003-06): 'apalgune bakarrik sartu, bere adibidearekin: bideak apalgune bat zeharkatzen zuen'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-gura.
Ipar.
izond.
apala.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-ik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH (Ag, SMitx, Erkiag, Gand, Izeta).
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-ki-ro.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-kuntza/-mendu/-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ipar.
Zah.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1997-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze/-kuntza/-mendu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-lxk-.
-xko.
izond. eta adlag.