71 emaitza alda bilaketarentzat - [1 - 71] bistaratzen.

alda
iz. g. er. Tokiz aldatzea; aldaketa.
Azpisarrerak

Aztergaia: alda

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

tokiz aldatzea; aldaketa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

aldako usoak 'paseko usoak'.

aldaaldi
iz. g. er. Aldaketa.

Aztergaia: aldaaldi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Idazkera egokia eskaintzen du

-aa- formakoa proposatu da, bestela identifikagaitza litzatekeelako.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aldi.

Informazio lexikografikoa
Maiztasuna

g.er.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A105]: "Bokal luze eta geminatuen azterketa sakonik ez dakit egin den. Horien faltan, ez nuke irekiko -aa hori sartzeko bidea. Hobe aldaldi (nire ustez, berehalaxe ohituko ginateke honetara). Hori nahi ez bada, marratxoa baliatu: alda-aldi" (2001-03)

aldaba
iz. Heg. Kisketa (atea jotzekoa). Aldaba hots galantak entzunarazi zituen.

Aztergaia: aldaba

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Forma hedatua onartzekoa da, ordain egokirik ez duenean

ez du mailegu onartzekoen minimoa betetzen (ezezaguna da Ipar.); baina ez da ikusten ordezkatzeko modu errazik.

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Heg.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

 - [E306]: "'Aldaba' Heg. bada, Ipar.-erako zer? Xarritonek 'marteau de porte'-rako 'maratila' eman du bere hiztegian. Hitz hori da 'aldaba'-ren baliokidea Iparraldean? OEHko datuak ikusita, ez du ematen" (2001-01-23)

aldabarra
iz. Oletan, gabiari eusten dioten burdinazko bi ataletako bakoitza.

Aztergaia: aldabarra

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

aldabera
adj. g. er. Aldakorra. Jauna, gure hobenak barka itzazu, arren, eta bihotz aldabera hauek zuzendu itzazu.

Aztergaia: aldabera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:39 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-bera/-kor.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

aldakorra.

aldaera
1 iz. Aldatzea, aldaketa. Toki aldaera.
2 iz. Oinarritzat edo eredutzat hartzen denarekiko desberdintasunen bat duen era. Hitz baten, bertso baten aldaerak. Barri, berri-ren aldaera da. Bigarren argitaraldiko aldaerak.
3 iz. Oinarritzat edo eredutzat hartzen denarekiko desberdintasunen bat duen azpisaila. Ik. barietate 2. Euskalki baten aldaerak eta hizkerak. Landare mota baten aldaerak. Zurtoin malguak dituen arrosa aldaera.

Aztergaia: aldaera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:07 1993-10-20 Lantaldeak besterik gabe onartua
aldaetxe
iz. Janztetxea.

Aztergaia: aldaetxe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-etxe.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

janztetxea.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [A105]: "Zer da benetan? 'Aldagela, aldagelak' ez da nahikoa?" (2001-03)

aldaezin
1 adj. Ezin aldatuzkoa. Gizartea indar itsuak, lege aldaezinak darabil. Aldaezina da Jainkoa, beti bere hartan dagoena.
2 iz. g. er. Aldaezintasuna.

Aztergaia: aldaezin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:14 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ezin.

aldaezintasun
iz. Aldaezina denaren nolakotasuna. Aurkikuntza paleontologiko horien ondorioz, espezieen aldaezintasunaren teoria zalantzan jartzen hasi zen Darwin.

Aztergaia: aldaezintasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

aldagai
1 adj. Alda daitekeena. Esan duenez, dena da aztergai eta aldagai bere txostenean.
2 iz. mat. Zenbaki-balio desberdinak har ditzakeen ikurra, gehienetan letra baten bidez adierazten dena; logikan erabiltzen den kideko ikurra. Bi aldagaiko funtzioa. z = f (x, y) formulan, x eta y ikurrek aldagai askeak adierazten dituzte; z ikurrak, mendeko aldagaia.

Aztergaia: aldagai

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1992-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03
aldagailu
1 iz. Ipar. Aldagarria. Oinetakoak soinean eta bi aldagailu hartu gabe.
2 iz. Ipar. Aldaketa, berrikuntza.

Aztergaia: aldagailu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Merkat 1992-12-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena

ik. abiadura-kaxa sarrerako informazioa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan aldagailu 'jantzi-aldagarria' adierako 1 (DvHoty), 'tileta' adierako 1 (Broussain Eusk 1920) eta 'aldaketa' adierako 2 (Lf, Herr 8-9-1960).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aldagailu : AB38 2 ('cambiador, intercambiador'; 'plantador, erreminta'), AB50 4 ('transformador' 2, aldagailu-banaketategi [itzulpenik gabe] 1, eguratserako aldagailu 'centro de transformación tipo intemperie' 1), HiztEn-Harluxet ("iz. Autom. Ibilgailu batean mugimendua, abiadura desberdinekin, motoretik gurpil eragileetara transmititzen duen mekanismoa, palanka eta abiadura-kaxaz osatua"), Euskalterm 7 ('conmutador' 1, aldagailuaren palanka 'palanca de cambio' 1, aldagailuaren pedal 'pedal cambio' 1, aldagailu-babesle 'protector de cambio', abiadura-aldagailu 'cambio de velocidades' 1, erreminta-aldagailu 'cambiador de herramientas' 1, orratz-aldagailu 'cambio de agujas' 1); aldagailutegi : AB50 13 ('centro de transformación' 11, 'estación de transformación' 2). Cf. Txirrindularitza Hiztegia: aldagailu (cambiador; cambiador de marchas / dérailleur / derailleur; derailleur gear), aldagailuaren palanka (palanca de cambio / manette de dérailleur / gear-change lever; shifter).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegietako adierak: EuskHizt: "1 Aldagarria. 2 Aldaketa, berrikuntza"; ElhHizt: "iz. (Autom.) Cambio"; HiruMila: "iz. repuesto, recambio (pieza de), alternador"; Casve EF: "pièce de rechange"; HaizeG BF: "objets à déplacer"; Lh DBF: "1 objets à changer; #mdash# 2 (Brouss., Eusk., I, 68) tilde ou signe modifiant une lettre"; PMuj DVC: "1 transformador (Fis.). 2 cinta transportadora. 3 locomotor, locomotivo. 4 policopia, multicopia. 5 registro o mecanismo de cambios"; DRA: "Muda de vestido (...) 2 Cambio". Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Lur EF/FB, BeraLzM, A (ezta LurE / EskolaHE ere).

Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

aldagailu Ipar. 1 'aldagarria'. 2 'aldaketa'

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalpena aldatzeko eskatuko zaio Euskaltzaindiari, adierazten ez duena soil dezala [azalpen zaharrean arauak zioen: "ez da 'aldatzeko tresna'"]: hau da, tradizioan duen adiera jasoz, gaur izan dezakeen berriari ateak itxi gabe uzteko, honetarako osaera egokikoa denez.

Informazio lexikografikoa
Adiera okerrak eta ordezko forma(k)

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E306]: "Lehendik ere egina dugu honi buruzko oharra. Oraingoan ohar horretan esandakoa berretsi besterik ez dugu egingo eta, bide batez, 'aldagailu' hitza bi kontzeptu hauek ere adierazteko erabili ahal izateko proposatzea: '1. Ibilgailu motordunetan, mugimendua motorretik gurpil eragileetara transmititzen duen mekanismoa, palanka eta abiadura-kaxaz osatua. 2. Bizikletetan, katea pinoiak eta platerak dauzkaten hortzen gainean mugiarazten duen mekanismoa'" (2001-01-23)

Euskaltzainen oharrak

 - [I102]: '3. abiadura-aldagailu edo lastertasun-aldagailua'.

 - [E116]: 'Euskaltzaindiak onartua du dagoeneko, 'a-abolizionista' zerrendan, 'abiadura(-)aldagailu' azpisarrera ('abiadura'ren azpisarrera)'.

 - Erabakia: Erabakia (2002-06): 'aldagailu 1 'aldatzeko tresna' abiadura-aldagailua 2 Ipar 1 'aldagarria' 2 'aldaketa''.

aldagaitz
adj. Ia aldaezina. Hitzen eta gogoeten arteko lokarria egiunezkoa da, ez gauzen izaeran finkatua, eta horrexegatik beragatik da hain etengaitza eta aldagaitza.

Aztergaia: aldagaitz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:25 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

ia aldaezina.

aldagarri
1 iz. Aldatzeko arropa, batez ere azpiko arropa. Eman zidaten jaten, aldagarriak ere eman zizkidaten, eta lotara bidali ninduten.
2 iz. Jantzia, soinekoa. Apaiza, soinean dituenean Elizako aldagarriak, Jesu Kristoren ordain jartzen da.
3 adj. Alda daitekeena. Disko gogorra eta disko aldagarria.

Aztergaia: aldagarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:18 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-12-17 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Lantaldearen irizpideak

beste hizkuntzekiko erreferentziaren arabera moldatua da, baina premia dago. Honekin batera aldagarri izond. onartzekoa da.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz. eta izond.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldagarri iz. eta izond. [kategoria gehitu]

aldagarritasun
iz. Aldagarria denaren nolakotasuna. Transkripzio sistemarik osoenak ere ezin du etengabea den ahoskeraren aldagarritasuna jaso.

Aztergaia: aldagarritasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:39 1997-06-11 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 22013-12-17 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Tradizioak baztertu duen forma

Er. gabea da tradizio zaharrean, eta gaur ere bide handirik egin gabea: okerra dela esan gabe (aldagarri izond. kategoriakoa onartuz gero, halere), lantaldeak ez du onartzeko aski datu edo oinarri.

beste hizkuntzekiko erreferentziaren arabera moldatua da, baina premia dago. Honekin batera aldagarri izond. onartzekoa da.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldagarritasun

aldagela
iz. Kirol instalazioetan eta kidekoetan, arropak aldatzeko erabiltzen den gela. Aldageletara sartu.

Aztergaia: aldagela

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Merkat 1992-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua
aldagoi
iz. g. er. Haize indartsu eta euritsua.

Aztergaia: aldagoi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Maiztasuna

g.er.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

haize indartsu eta euritsua.

aldaira
iz. Ipar. Aldaketa, bereziki etxe aldaketa. 1980an, ikastolak, leku eskasez, Uharte Garazira egin behar izan zuen aldaira, 28 haurrekin. Hendaiatik Hazparnera eginez aldaira, nehork ez zezakeen erran aitzinetik nola iraganen zen aurtengo jaialdi hau. Etxe-aldaira.

Aztergaia: aldaira

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

aldatzea, aldaketa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

etxe-aldaira.

aldaka
1 iz. Zangoak gorputz enborrarekin lotzen diren bi aldeetako bakoitza. Ik. mehaka2 2; mokor1 3. Eskuak aldaketan jarriz. Burutik aldaketara ez dun hutsik. Aldaka zabalak.
2 iz. g. er. Aldaxka; kimua.
3 iz. zah. Aldamena, alboa. Aldakako soro batean.

Aztergaia: aldaka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:37 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

aldakaitz
iz. Sustraitik jaiotzen den kimua. Ik. puja.

Aztergaia: aldakaitz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

NekHizt: Sin.: sustrai-puja.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

aldaketa
1 iz. Aldatzea. Denboren aldaketa. Sistema batetik besterako aldaketak. Aldaketak izan, gertatu, ezarri. Etorkizunean horrek aldaketak ekarriko ditu. Etxe aldaketa egiterakoan, kaxak igotzen lagundu. Haize aldaketa. Ohitura aldaketa. Eguraldi aldaketa iragartzen zuten. Helbide aldaketa. Aldaketatxo batzuk egin dizkiot menuari.
2 iz. Landatzea. Zuhaitz aldaketa egin behar zen tokira joan ziren.

Aztergaia: aldaketa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01
aldaketa egin
du ad.-lok. Garaipen hau ez da guk bilatzen genuen aldaketa, aldaketa egiteko gure aukera da. Testuari bi aldaketa egin zizkioten. Aldaketak egin beharko ditugu egoera berrira moldatzeko.
Ohiko lexiak

Aztergaia: aldaketak egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: UF (IZE+ADI) 2022-11-15 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

aldaketa eragin
du ad.-lok. Ik. aldatu 4. Gaur egun normaltasun osoz erabiltzen ditugun terminoek eta baliabideek izugarrizko aldaketa eragin zuten orain dela 20 urte. Globalizazio prozesua aldaketak eragiten ari da munduko egituraketa politikoan. Azken urteetako hainbat berrikuntzak eta aurrerakuntzak aldaketa handiak eragin dituzte, eta nahiko bizkor, gainera.
aldaki
1 iz. Kopia. Eskutitzaren aldaki bat bidali. Salmenta agiriaren hiru aldaki egin ziren.
2 iz. [Oharra: 'oinarritzat edo eredutzat hartzen denarekiko desberdintasunen bat duen beste era bat' adieran ez erabiltzea gomendatzen da; ik. aldaera 2].

Aztergaia: aldaki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-10-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

aldaki 'kopia'

aldako
adj. Hegaztiez mintzatuz, pasekoa. Hamabost egun barru, aldako usoak hiltzera joan ahal izango zara.
Loturak

Aztergaia: aldako

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHL 2021-03-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

aldako uso adibide azaldua aztertzean proposatu da aldako azpisarrera berria egitea eta aldako uso azpisarrera berriaren adibide gisa jasotzea.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa alda sarreran.

aldakor
1 adj. Pertsonez mintzatuz, iritziz edo asmoz aldatzeko joera duena. Ik. aldabera; mudakor; aldartetsu. Ez zara gizon gehienak bezala aldakorra. Gaztetxo aldakorra nintzen garaikoa.
2 adj. Gauzez mintzatuz, aldatzeko joera duena. Denbora aldakorrak. Haizea bezala aldakorra. Nortasun, iritzi aldakorra. Itxura aldakorra. Aldakorra da nola eguna goizetik arrats artean.
3 adj. Aldatuz doana. Xahupen aldakorrak.

Aztergaia: aldakor

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:MatHizt 1992-12-16 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05
aldakortasun
iz. Aldakorra denaren nolakotasuna. Horren ondorioa da gobernamenduaren aldakortasuna eta jarraikitasunik eza, batzuetan egitarau baten, eta, besteetan, beste baten arabera aritzen baita. Bihotzaren aldakortasuna.

Aztergaia: aldakortasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:27 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

aldakuntza
iz. Aldatzea, aldaketa. Txarrerako aldakuntza. Errotiko aldakuntza. Aldakuntza sakona, beharrezkoa. Aldakuntzak eragin. Azken hamar urteotan aldakuntza larriak gertatu dira gure artean. Erabateko aldakuntzaren arriskuak. Herri tradizioa ez da aldakuntzarik gabe iraun duen zerbait.

Aztergaia: aldakuntza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-10-20 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03
aldamen
iz. Zerbaiten edo norbaiten eskuineko edo ezkerreko aldea. (Batez ere leku atzizkiekin erabiltzen da). Ik. albo1. Zerbait edo norbait beste zerbaiten edo norbaiten aldamenean jarri. Errezilen, Erdoiztako aldamenean. Hitz edo esaeraren aldamenean ageri den zenbakia. Alaba dauka besoan eta semea aldamenean. Elkarren aldamenean. Hasi ginen beharturik lizeoak sortzen institutuen aldamenean, baina institutuetarik kanpora. Haien aldamenean baina ez haien aurka. Zure inguru eta aldamenetan daudenok. Kanoaren aurrean eta bi aldamenetan. Aldamen bietan dauden haitz gainetan. Aldamenera begiratu. Goitik, behetik, aldamenetik.
[Oharra: ez du eskuineko, ezkerreko gisako izenlagunik onartzen; horrelakoetan, alde erabiltzen da; hitz elkarketako lehen osagai bezala ez da erabiltzen: horretarako, albo erabiltzen da].
Azpisarrerak

Aztergaia: aldamen

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:04 1993-10-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

aldameneko

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldamenean [azpisarrera gehitu].

aldameneko
1 adj. Aldameneko gelan. Aldameneko hizkuntzak. Aldamenetako bi zelaiak. || Nire aldameneko bat.
2 iz. Aldamenean bizi den pertsona. Inor ez dela aldamenekoa baino gehiago. Aldamenekoak esan dit.
Loturak

Aztergaia: aldameneko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldamen sarrerari dagokion azpisarrera.

aldameneratu, aldamenera/aldameneratu, aldameneratzen
da/du ad. gip. g. er. Alboratu.

Aztergaia: aldameneratu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

aldamenera(tu), aldameneratzen.

Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala

Gip.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.

aldamenka
adb. Zeharka; etzanik dagoen zerbaitez mintzatuz, albo baterantz begira. Ik. alboka2 2. Gainean aldamenka etzaten denaren sorbaldaren eta aldakaren forma hartzen duten lastairak.

Aztergaia: aldamenka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS.

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

aldamio
1 iz. Eraikin batean, egin behar den lanaren mailara iristeko ezartzen den behin-behineko egitura. Lurretik hamar metrora dagoen aldamio batean. Aldamiotik erori.
2 iz. Ipar. Galeria.

Aztergaia: aldamio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-08-27 Lantaldeak besterik gabe onartua
aldapa
1 iz. Alde bat bestea baino garaiago duen lur eremua. Ategorrietako aldapan. Aldapa pikoa. Aldapa igo, jaitsi. Mendiaren aldapak. Gustuko aldapan nekerik ez.
2 iz. Lur eremu baten bi alderdiren arteko garaiera desberdintasuna. Aldapa handia, gogorra, latza.
3 adj. Aldapatsua. Arbolak lur aldapetan landatu behar dira.

Aztergaia: aldapa

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-10-29 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma

aldapa, aldats

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: aldapan egon ; eta adib. gisa: aldapan behera, aldapan gora.

aldapa(n) behera
adb. Beherantz aldapan zehar. Haizea bezain zalu, firrindan doaz aldapa behera. Hondar bigunean hanka gaizki jarrita, aldapan behera erori nintzen piririka.
aldapa(n) gora
adb. Gorantz aldapan zehar. Beasaingo Salbatoretik ekin nion aldapa gora, sei kilometro. Aldapan gora doaz arnasestuka, haitzarte eta erripa beldurgarrietatik.
aldapa(n) gora egin
ad.-lok. Zaila edo neketsua egin. Ik. malda(n) gora egin. Hori aldapa gora egin zait beti. Egokitu nintzen arren, hasieran aldapa gora egin zitzaidan institutua.
aldapan egon
ad.-lok. Zerbait, alde bat bestea baino gorago duela egon. Aldapan daude kaleak.

Aztergaia: aldapan egon

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: AS: aldapan egon / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

egon: -n.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldapa sarrerari dagokion azpisarrera.

aldaparo
iz. Alorrak ureztatzeko edo errota ibilarazteko eginiko erretena. Ik. antapara.

Aztergaia: aldaparo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan aldaparo 1 (Ayerb EEs: "Suez-ko aldaparo"); andapara 1 (Laux AB); antapara IE 3 (He, Lg, BertsZB); antapera (He "ap. H sg. DRA").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aldaparo EB 1 (F. Larrea in Egin); andapara B 2 (S. Muniategi); antepara EB 1 (J. Aizpurua).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aldaparo : HiztEn-LurE; andapara : HiztEn ("ik. antepara"); antapara : HiztEn ("ik. antepara"), antepara : HiztEn-LurE. Hauetan ez da ageri: DFrec, AB38, AB50, Euskalterm. Cf. Gand Gabon 69: "Aitaren Hitza da (...) egia, bidea eta bizitzaren antapara".

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: aldaparo : ElhHizt, EuskHizt, HLEH, Lur EG/CE eta EF/FE; antapara : HiruMila, EuskHizt, Casve EF; antepara : ElhHizt, EskolaHE, HLEH, EuskHizt ("ik. antapara"); Lur EG/CE eta EF/FE. Cf. PMuj: aldaparo, aldaporo, andapara, antapara, antapera, antepara; DRA: aldaparo, aldaporo, andapara, antapara, antapera, antepara. Ez dugu aurkitu HaizeG, Lh DBF hiztegietan.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Aldeko arrazoi handirik ez dago

arrazoi sendorik gabe hobetsi da forma hau (gaurko hiztegietan usuen ageri dena), tradizioak ez baitu deus agintzen.

aldapatsu
1 adj. Aldapa handia duena. Bide luzea eta aldapatsua omen da. Mendi gaitza eta aldapatsua.
2 adj. Aldapaz betea. Gipuzkoako lurralde guztia harkaitzez josia eta aldapatsua da.

Aztergaia: aldapatsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:17 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

aldarapen
iz. fis. Indar baten eraginez bi gorputz elkarrengandik urruntzea. Karga elektrikoen erakarpen edo aldarapen indarrak.

Aztergaia: aldarapen

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:39 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aldarapen forma aurkitu; ik. aldaradura (Dv), aldaragarri (Lç), aldarakunde, aldaramendu, aldaratzapen, aldarazione eta aldaratu, aldararazi.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aldarapen EB 3 (J.M. Angulo; eta aldarapen elektriko, I. Irazabalbeitia: "Honen zergatia, bi elektroi horien aldarapen elektrikoan dagoela pentsatu ohi da"; aldarapen elektrostatiko, M. Ensunza: "Fusio-prozesua gerta dadin, nukleo biek daukaten energiak, kargek sorterazitako aldarapen elektrostatikoa gainditzeko modukoa izan behar du"). Cf. aldarazpen EB 2 (BEO: "katastroko balioen zehaztapen nahiz aldarazpena ahalbidetu"; Elhuyar: "Egungo narrastien artean, saurioak dira aldarazpen adaptatiboen espektrorik zabalena dutenak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aldaraketa : AB38 1; aldarapen : AB38 5 (eta aldarapen elektriko), HiztEn ("1. Aldaratzearen ekintza; 2. Fis. Bi gorputz indar baten eraginez elkarrengandik urruntzea"); Euskalterm 2 ('repulsión' eta aldarapen-energia 'energía de repulsión'); aldaratze : AB38 2; Euskalterm 1 (aldaratze-indar 'fuerza de repulsión'). Cf. 'repulsión' itzulitako besteak: aldarazpen : AB38 2, aldentze : AB38 1, hastandura : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

aldarapen : DRA ("mudanza, traslación. Dv Dic."); PMuj DVC ("1. ahorro, ahorramiento; 2. disponibilidad, economía"). Ez dugu aurkitu besteotan: EskolaHE, EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG EF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

repulsión / répulsion formen ordainak hiztegietan: HiruMila: "1. Fís. hastandura, urruntze, aldentze, aldarapen; 2. repugnancia: higuin, nazka, narda, nakaitz, okaztadura". // ElhHizt: "1. nazka, narda, higuin, nakaitz, higuintza, higuindura; 2. gaitzespen, gorroto, higuin; con repugnancia: gogoz bestera, desgogora, gogoz kontra". // Casve FE: "baztertze, hürrüntze, gibeleratze; (aversión) hügün, hügüngoa, greütarzün, narda; (phys.) bultzaldi". // HaizeG FB: "(action) bulka, zunka; (répugnance) narda, higuindura, nakaizdura, okaztadura". // T-L LFB: "bulka, zunkaldi, zunka; Fig. narda, higuintza, okastadura, nakaizdura". // PMuj DCV: "1. acc. de repeler: bulka, bulkaldi, zunka, zunkaldi, astandu; 2. Cfr. repulsa; 3. repugnancia, aversión: iguin, narda, nakaitz, nakaizkeria, nakaizdura". // Azkue Aurkibidea: hastandura.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Jakite-arloak

Tekn. Fis.

aldararazi, aldararaz, aldararazten
du ad. Urrunarazi.

Aztergaia: aldararazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldararaz, aldararazten.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-ra(tu)+arazi.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena
Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

urrunarazi.

aldaratu, aldara, aldaratzen
1 da/du ad. Nonbaitetik edo zerbaitetatik bereizi edo urrundu. Ik. aldendu. Anton. alderatu. Aldara hadi ene bidetik. Ikusten du harria hilobitik aldaratua. Ez zara zeure leinutik hastandu, bereizi eta ez aldaratu. Ez nuke nahi zuetarik nehor bere egitekoetarik aldaratu. Barberuek buruko zaurietan, lehenik haragia aldaratzen dute.
2 da ad. Norabait baztertu edo urrutiratu. Maiz aldara zaitez zeure bihotzaren bakartokira. Hartu zituen haurra eta haren ama eta Egiptora aldaratu zen.
3 du ad. Zerbait tokiz aldatu. Bere egoitza Manbreko haranera aldaratu zuen. Mugarriak gauez aldaratu ditu.
Azpisarrerak

Aztergaia: aldaratu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-10-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

aldaratu, aldara, aldaratzen. da/du ad. 'urrundu': aldara hadi ene bidetik; maiz aldara zaitez zure bihotzaren bakar-tokira; Anton. alderatu.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldaratu, aldara, aldaratzen

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

'urrundu' (anton. alderatu 'hurbildu')

Aditz-erregimena

-tik aldaratu ("aldara hadi ene bidetik"); -ra aldaratu ("maiz aldara zaitez zure bihotzaren bakar-tokira"); -z aldaratu ("neu ere tokiz aldaratu naiz frankotan")

aldaratze
iz. kirol. Futbolean eta kideko kiroletan, aurkariak erasoan jaurtiriko baloia atearen ingurutik urrunaraztea. Jokaldi nahasi bateko aldaratzea bularrez kontrolatu eta atera jaurti zuen baloia.

Aztergaia: aldaratze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z6:LBeh 2013-12-17 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da; kirol munduan erabiliena.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kirol.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldaratze iz. Kirol.

aldarazi, aldaraz, aldarazten
du ad. Aldatzera behartu. Inork ez dezake aldaraz Luzia bertutetik. Argudiorik bikainenak ez dio aburua aldaraziko. Frantziskoren fedeak lekuz aldaraziko zuen Leireko mendialde zabala. Ezkontzak, biziera ez ezik, bizilekua ere aldarazi zion.

Aztergaia: aldarazi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1993-10-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

aldarazi, aldaraz, aldarazten. du ad.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldarazi, aldaraz, aldarazten

aldare
1 iz. Jainkoei opariak eskaintzeko harria edo leku jasoa. Aldare bat egin. Baal-i aldarea jaso zioten.
2 iz. Meza ematen den mahaia, berez harrizkoa. Albo aldareak. Ermitako aldarea. Aldarean eskaini. Aldare aurrea. Aldare aurreko mailak. Aldare-jantziak.

Aztergaia: aldare

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-04-23 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: aldare nagusi ; eta adib. gisa: aldareko sakramentu.

aldare nagusi
iz. Aldare nagusia eta albokoak. Aldare nagusiaren aurrean belauniko dagoenean. Aldare nagusiaren oinetan. Senarrarekin ez denean, aldare nagusia bezala apaindurik badoa kanpora.

Aztergaia: aldare nagusi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:14 1997-06-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

nagusi.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldare sarrerari dagokion azpisarrera.

aldareko sakramentu
iz. Eukaristia. Aldareko sakramentu guztiz santuan.

Aztergaia: aldareko sakramentu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:39 1997-06-11 Adibide gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

aldare sarreran adibide gisa ematekoa.

aldareratu, aldarera/aldareratu, aldareratzen
da/du ad. g. er. Aldarera joan; aldarera eraman.

Aztergaia: aldareratu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

aldarera(tu), aldareratzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

da/du ad.

Maiztasuna

g.er.

aldaro
1 iz. Balantza (oreka galtzeak dakarren mugimendua). Sarreran egiten du aldaro txiki bat, edanean pasatua dagoela adieraziz.
2 iz. zah. g. er. Soineko, tunika eta kidekoetan, beheko ertzeko gorabehera. Hasten denean apaiza mezarako soinekoa ipintzen, eman iezaiozu gerrikoa albaren gainetik; albaren beheko ertzak ipiniko dizkiozu berdin eta aldarorik gabe, lurra baino behatz betez gorago.

Aztergaia: aldaro

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

a1) 'jantziaren beheko ertzean gertatzen diren altuera-desberdintasunak' adierako aldaro 1 jaso da OEH argitaratuan (AA CCErac: "Albaren beko ertzak ipiñiko diozkatzu berdin eta aldarorik gabe"); a2) 'makurdura' adierako aldaro (M.I. Iñarra Ezale: "Etxe, teillape ta ordu berean onlako aldaruak [= 'diferencia'] gerta baditez...") eta aldero (Ldi IL: "bekain-lerroa aldero-antxa") bana; b1) 'pauso eragabea, balantza' adierako aldaro (eta aldarotxo) 3 dira (Or Eus: "Gogoan daukat Tomax Aldaro #mdash# Moxkorra", "Ez da moskor arraillik [purrukatua] naiz aldarotxo egiñik"; JKort EuskOl: "Aurreko asto zarra ere... / uraxe bazan bai, astotxo! / Aize aisitak, aldarotxo / Egiñazten zion"); aldero 4 (JanEd I: "Edari gustokua matsaren zumua [...], gutxi izana dute batzuek damua, naiz egindezatela nun-nai alderoa", Moc Damu: "sarreran egiten du aldero txiki bat, eranian pasatuba dagoela adieraziaz"; Urki Baserritarra: "'Korreo-kale' guzia beretzako aña ez zuela. Aiek alderoak!"); b2) 'balantzaka' adierako aldaroka 3 dira (Zait Sof: "Odol-yario ta itsu ateratzen da Oidipu, antzokian zear oin kolokaz aldaroka aurreratuaz"; LE Urt: "angabeturik edo naigabeturik, aldaroka: erori zen bere gurutzearekin iru bider"; Asp Leiz: "Ostatutik atera ta or yoan da aldaroka"); alderoka (eta aldeoka 1) 13 (Or Mi 5: "Alderoka asten da basazia", "dio arraunlari batek, ontzia alderoka asi da, begira", "Ontzi zarra alderoka zebillen", "ontzia kalakan eta alderoka zerabilte", "Ekaitz-aize zakarrak ontzixka alderoka zabilen"; Ldi BB: "Baratz-erdian dut arki amona: alderoka dator, begi galduak nora-nai"; TAg Uzt 3: "asi zan lenengoz ontzia alderoka", "[itsasuntzia] alderoka noizbait asten ba'zan", "iparbeltzak alderoka daragion ontzitxoa bezela", EA OlBe: "zartzez alderoka nabil"; EgutTo ap. DRA: "alderoka ta zalapartaka atarira atera ziran"; EgutAr ap. DRA: "Bapo edanda, aldeoka ta balantzaka", Atutxa ap. DRA: "Bertarakoan baña burua / nerabillan alderoka / ikusiz ango mendi eskerga, / gizadi arrotz, azoka").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira 3 aldaro ('makurdura, inklinazioa', Etxegintzatikako oztopoak kentzeko araupidea: "aldapa guztiak irrila-bidez gaindituko dira, ehuneko 6tik beherako aldaroaren [= 'pendiente'] gomendioa egiten dela"; 'aldea', EHAA 1986: "Dekreto honetan ahaldutako zenbatekoen eta (...) 25eko 4/1984 Aginduaren babespean emandako dirulaguntzen arteko aldarotik [= 'diferencia'] atera ahal daitezen diruizendapenak"; 'desoreka', EHAA 1986: "ustiatze-gosteak gehitzeak, goste horietan ekonomia-aldaro [= 'desequilibrio económico'] bat sortarazi dute") eta aldaroka 'balantzaka' 1 (Heraklito-ren "Izadiari buruz": "moskortu denean (...) hor doa alderoka, nondik dabilen arrastorik gabe").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aldaro : AB50 8 ('desoreka' 5: "ekonomia-aldaro", "lurraldeen arteko aldaro"; 'pendiente' 2 eta aldaro-zehaztapen 'balance'); HiztEn (eta Harluxet: "iz. 1 Jantziaren beheko ertzean gertatzen diren altuera-desberdintasunak. 2 Zutik ezin egon denak aldamenka egiten dituen pauso eragabeak, balantzak"); LurE (eta EskolaHE: "iz. Jantzien beheko ertzean gertatzen diren gaiera desberdintasunak / Pl. Zutik egon ezin denak aldamenka egiten dituen pauso eragabeak, balantzak); aldaroka : HiztEn/Harluxet; LurE/EskolaHE; aldarotu : Euskalterm 2 ('deplomar'); alderoka : AB38 2.

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: aldaro : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE; aldaroka : EuskHizt, HiruMila; aldero : EuskHizt ("ik. aldaro"), Lh DBF ('lunatique, maniaque'); alderoka : ElhHizt. Cf. PMuj DVC: aldaro, aldaroa, aldaroka, aldarotu, aldero, alderoka, alderokatu, alderotu ('obstinarse, tomar una manía'), alderozka. // BeraLzM: aldaro, aldero ('lunático, simple / bamboleo, tambaleo'). // A: aldaro, aldero ('persona que habla sin fundamento, simple, lunática'), aldaroka, alderoka. // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF eta HaizeG FB.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 Zah. g.er. jantziaren beheko ertzeko gorabehera. 2 balantza.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E302]: "aldaroedoaldero (Zarautzen aldero baita), alde batera karga duen edo alde batera okertua dagoena adierazteko erabiltzen da. Gurdiak alderoa eduki dezake gaizki kargatu eta alde batera okertua dagoenean edo alde batean pisu gehiago duenean. Alderoarekin ibiltzen da mozkorraldiagatik zuzen ibili ezinik alde batera okertzen dena..." (2000-11-08)

aldaroka
adb. Balantzaka, zabuka. Bapo edanda, aldaroka eta balantzaka.

Aztergaia: aldaroka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS.

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

balantzaka.

aldarri
1 iz. Oihua, bereziki zerbait aditzera ematen duena. Zergatik dira hortik eta hemendik entzuten diren aldarriak? Haren andrearen aldarriek ez zuten ezertarako balio izan.
2 iz. Aldarrikapena. Legebiltzarrera eraman dute etxebizitza duinaren aldeko aldarria. Saihesbide berriaren kontrako aldarria egingo dute gaurko agerraldian.
Azpisarrerak

Aztergaia: aldarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:25 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

aldarri egin.

aldarri egin
ad.-lok. Ik. aldarrikatu. Zorrotzaileek, lehen, herririk herri aldarri egiten zuten.

Aztergaia: aldarri egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

egin.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldarri sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

aldarrikatu.

aldarrika
adb. Aldarri eginez. Alkate jaunaren agindua aldarrika iragarri du. Gizonaren izenean hor ari zaizkigu aldarrika hainbeste eta hainbeste.

Aztergaia: aldarrika

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:35 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS.

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

aldarri eginez.

aldarrikapen
iz. Aldarrikatzea; aldarrikatzen den gauza. Giza eskubideen aldeko aldarrikapena. Sindikatuen aldarrikapenak. Hautagai gehienak ez datoz bat euskararen ofizialtasunaren aldarrikapenarekin.

Aztergaia: aldarrikapen

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:21 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

aldarrikapena egin
du ad.-lok. Aldarrikapena egin bezain laster, kardinalak eta aita santua Te Deum laudamus ozenki kantatzen hasi ziren. Elkarlanaren aldeko aldarrikapena egin dute laurek. Gure eskubide politiko eta zibilen aldarrikapena egiteko.

Aztergaia: aldarrikapena egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHadib [2] 2023-04-18 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

aldarrikari
iz. Udal deiak edo iragarkiak aldarrikatzen zituen pertsona. Ik. pregoilari. Berri Onaren aldarrikari izateko aukeratu zuen Jaunak.

Aztergaia: aldarrikari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

aldarrikatu, aldarrika/aldarrikatu, aldarrikatzen
1 du ad. Zerbaiten berri oihuka eman, aldarri eginez adierazi. Bere salgaiak kalez kale aldarrikatuz. Udal-deiak aldarrikatu. Ebanjelioa aldarrikatu. Mesiasen etorrera aldarrikatzen duena. Mendekoei gizarte iraultza aldarrikatzen.
2 du ad. Zerbaiten eskakizun edo defentsa aldarrika egin. Herrizaleak hasi ziren irlanderak salbatzea merezi zuela aldarrikatzen. Eskubide berdintasuna aldarrikatu dute.
3 du ad. Independentzia eta kidekoak ofizialki adierazi. 1946an Filipinen independentzia aldarrikatu zen.

Aztergaia: aldarrikatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1993-10-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

aldarrikatu, aldarrika, aldarrikatzen. du ad.

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldarrikatu, aldarrika, aldarrikatzen

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

aldarrikatzaile
adj. Zerbait aldarrikatzen duena. Euskal selekzioaren aldeko jai aldarrikatzailea izango da biharkoa.

Aztergaia: aldarrikatzaile

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:003 2002-09-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): aldarrikatzaile

aldarte
1 iz. Aldakorra den zerbaiten egoera. Han ez da eguraldi aldarterik. Munduko aldarte eta gorabehera guztien artean beti apal.
2 iz. Pertsonaren gorputz edo gogoaren egoera. Ik. umore. Jainkoagan ez da aldarte txarrik, gizonengan ohi den bezala. Aldarte onetan oso zen atsegina. Oso aldarte txarra du esnatzean. Gaur ez dago aldarte oneko. || Aldarteak ematen dionean egingo du. Aldarteak hartzen badu, ordea, gaixoa zu!
3 iz. Unea, aukera. Aldarte guztiez baliatuz.

Aztergaia: aldarte

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:13 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

aldartez.

aldarteka
adb. g. er. Noizean behin, batzuetan.

Aztergaia: aldarteka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

aldartetsu
adj. Apetatsua; aldarte aldakorrekoa. Gogo aldartetsua.

Aztergaia: aldartetsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

aldartez
adb. zah. g. er. Noizean behin, batzuetan. Ik. aldarteka.
Loturak

Aztergaia: aldartez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldarte sarrerari dagokion azpisarrera.

Diakronia

Zah.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

aldarteka.

aldats
iz. Aldapa, malda. Aldats gora, aldats behera.

Esaera zaharrak

Ez da aldatsik ibar gabekorik. Jausten dira aldatsak, goratzen dira ibarrak.

Aztergaia: aldats

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-10-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Euskalki batek eraberritzean sortu da bitasuna

ik. OEH: "Los textos antiguos apuntan inconfundiblemente a -ts. La tendencia a emplear -tz aparece primero en V, por la temprana confusión de sibilantes"

Forma arautuaren azalpenaz oharra

'aldapa, malda' adiera gehitzeko eskatuz, eta AS gisa: aldats egin , aldats iruditu ; eta adib. gisa: aldats behera, aldats gora.

aldats egin
ad.-lok. Zail edo neketsu gertatu. Etsaia maite izatea aldats egiten da.

Aztergaia: aldats egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

egin.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldats sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

zail egin.

aldats iruditu
ad.-lok. Zail iruditu.

Aztergaia: aldats iruditu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

iruditu.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aldats sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

zail iruditu.

aldatu, alda/aldatu, aldatzen
1 du ad. Zerbaiten edo norbaiten ordez kideko bat jarri edo hartu. Izena aldatu du. Ikastetxeko zuzendaria aldatu zuten.
2 da/du ad. Erabili den arropa erantzi eta beste bat jantzi. Egunero aldatzen da (arropaz). Ez du aldatzeko atorrarik, ez etzateko oherik.
3 da/du ad. Animalien azalaz, ileaz edo lumez mintzatuz, zaharra galdu eta berria sortu. Une horretan, dokumentalean suge hori bat azalez aldatzen ari zen.
4 du ad. Desberdin bilakarazi. Asmoak aldatu. Gobernu berriak zenbait lege aldatuko ditu. Norabidea aldatu. Esan dudanak ez du ezer aldatuko. Hezkuntzak alda dezake izateko modua. Ezkontzeak ohiturak aldatu dizkio. Zerbaiten itxura aldatu.
5 da ad. Desberdin bilakatu, aldakuntza bat izan. Harrezkero asko aldatu dira gauzak. Azaleko hotsak aldatu dira hor, ez adizkien egitura. Kolorea aldatzen zaienean. Hizkuntza bera aldatuz joan zaigu.
6 du ad. (Atmosferako gertakariez mintzatuz). Haizea aldatu du. Eguraldia aldatzen hasi du.
7 du ad. Landareez mintzatuz, landatu. (Dagokion osagarriak -n atzizkia hartzen du). Baratze atzean hiru zuhaitz gazte aldatu ditut.

Aztergaia: aldatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1993-10-20 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

aldatu, alda, aldatzen. da/du ad.

Zerrenda osagarriak

IparKazet (Justizia): commuer: aldatu .

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: -ra aldatu, -z aldatu .

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

aldatu, alda, aldatzen

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

da-du ad.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [I108]: "'paperera aldatu'" (1993-02)

Euskaltzainen oharrak

 - [E116]: 'Nire ustez, lehenbiziko azpisarrerak ere adibideak beharko lituzke: 1. Eibartik Gasteiza aldatu zuten 2. Menditik herrira aldatu zen'.

 - Erabakia: Erabakia (2002-07): 'aldatu alda, aldatzen. da/du ad. / -ra aldatu 1 du ad. '-ra eraman, ekarri' Eibartik Gasteiza aldatu zuten. 2 da ad. 'bizitzera joan, egoitza aldatu' . Menditik herrira aldatu zen, / -z aldatu 1 du ad.: Liburuak lekuz aldatu ditugu. 2 da ad.: Laster aldatuko gara etxez'.

aldatzaile
iz. Zerbait aldatzen duen pertsona. Jesusek diru-aldatzaileen mahaiak eta uso-saltzaileen aulkiak aurtiki zituen. Porru-aldatzailea. Testu aldatzaile eta bat-bateko itzultzaile lanak egin zituen lehenengo urteetan.

Aztergaia: aldatzaile

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:32 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

diru-aldatzailea; porru-aldatzailea; testu-aldatzailea.

aldatze
iz. aldatu aditzari dagokion ekintza. Ogia aldatzen da Jesu Kristoren gorputz izatera, aldatze hau begiz ikusten ez bada ere. Jasan zuen giro aldatze handia.

Aztergaia: aldatze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau44
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09 1993-10-20 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

IparKazet (Gizartea): plaque tournante: eskuz aldatzea (kontrabandan).

aldatzeko
iz. Aldagarria, aldatzeko arropa. Bizkar zorro txikian eskuoihala eta aldatzekoak sartu zituen.

Aztergaia: aldatzeko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko izengilea: -tzeko.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

aldatzen den arropa.

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [K201]: "gaztelaniazko "muda" adierazteko, iz. gisa" (2001-11-02)

aldaxka
1 iz. Landare bati ateratzen zaion abartxo berria. Ik. kimu. Astiro hazten den olibondoaren aldaxkak.
2 iz. Nagusia ez den adarra. Haritz aldaxkak.

Aztergaia: aldaxka

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

aldaxka Sin. kimu

aldaxkatu, aldaxka/aldaxkatu, aldaxkatzen
da ad. Kimatu, kimuak eman. Aldaxkatuko zaio garia, lasto azkarra ekarriko dio eta bihia ere ongi haziko da.

Aztergaia: aldaxkatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-06-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: aldaskatu / LurE: aldaskatu / ElhHizt: aldaskatu / EskolaHE: aldaskatu

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

aldaxka(tu), aldaxkatzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

da ad.

 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper