Euskaltzaindiaren Hiztegia

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: tratuan.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: tratu egin .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

tratuan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

tratu egin 2: Ox ("Sarriko baitu Judas lagunak tratu egina itsuski"); NEtx LBB ("Ba... tratu egiña").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

tratu egin 4: Zubk ("Terranoba aldetik arrantzan batzuk eta ara joan ezin eben asko, Ego aldera tratu eginda joan ziran"); Zipristin/1 ("pakean bizitzeko / egin dute tratu"); Ataño MLanak ("Tratu egin bezela, papera ta selloa erosi zituen"); K. Alkorta ("igeltzari eta arotzekin, tratu egingo dute").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

tratu egin : HiruMila (hacer un trato), Lur EG/CE (AS: negociar, regatear); Casve EF (tratüegin: s'entendre; traiter), HaizeG BF (traiter), Lh DBF (traiter; s'entendre) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EF/FE, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

tratu sarrerari dagokion azpisarrera.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

1 itxi 4. Cerrar (un trato, etc.), acordar. * Biyar bertan kontratuba itxitzeko. Moc Damu 24. Tratua itxi. Anab Poli 133. v. tbn. Zab EEs 1918, 37. Albeniz 226. Cf. ejs. de tratua(k), egiunea(k), ituna(k) etc. egin s.v. tratu, egiune, 1 itun, etc.

LB: 49 “Atzo zabaldu zenez, tratua ixtear daukate jokalariak eta klubak” (Berria) / EPG: 12 “Zorte pixka batekin, tratua itxita eta izenpetua izango dut Hamarretako Albistegia baino lehen.” (Iñaki Mendiguren) / ETC: 131 “Bigarren proba irabazi egin zuen senarrak eta tratua itxi zuen idia saltzeko.” (Jon Artano)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: tratua itxi: cerrar un trato ; Adorez: 0; Labayru: Atoan itxi genduan tratua;

itxi1 8 da/du ad. Muga jarri, amaia eman. Uztailaren bukaeran itxiko da harpidea. Parentesia itxi. Tratua itxi: tratua egin.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kolokazioa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa tratu eta itxi sarreretan.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Esapideei dagokien sistematika

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

tratu sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

h. tratulari.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. tratulari.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gile/-lari.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. h. tratulari.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. tratulari.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

tratalari 20: B 3 (fB Ic II); G 16 (Lar Cor 5, JanEd I, Ill Testim, EusJok, JanEd II, Alz Burr; esne-tratalari 1: EusJok II; sagar-tratalari 2: JanEd I); sagardo tratalari 1: Iraola); EB 1 (MEIG); tratante 15: B 4 (Balad, BEnb NereA 3); G 9 (Uzt Sas); IE 2 (Gy, Hb Esk); tratugille G 1 (AA III); tratulant IE-Zu 7 (Zub, Zerb; Arch Fab); tratulari 51: B 9 (Mg CO 6, Erkiag Arran, Erkiag BatB, SM Zirik); G 5 (Mg CC, Bv AsL, Vill Jaink); IE 34 (Lg II, Gy, Dv Lab, Hb Egia, Elzb Po, Elsb Fram, Jnn SBi, Barb Sup, Ox, Ardoy SFran; arno tratulari 1: Elsb Fram; biskotx tratulari 1; Elsb Fram; esklabo-tratulari 1: Ardoy SFran).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

tratalari 4: G 1 (A. Albisu Ayerdi); EB 3 (Irakasle Elkartea); tratante EB 1 (Irakasle Elkartea); tratulant IE 1 (Herria); tratulari 7: B 3 (A. Zubikarai, I. Zubiri); G 1 (J.M. Torrealdai); IE 1 (Herria); EB 1 (Oihenart Taldea); EB-EgAs 1 (Azkue); tratugile formarik ez da aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

tratalari : DFrec 2, AB38 5, AB50 1 (eta ganadu-tratalari), Euskalterm 1; LurE ("ik. tratulari"); tratante : AB38 1, AB50 1; tratulari : DFrec 1, AB38 1, AB50 1, HiztEn-LurE, Euskalterm 1.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: TRATURA A comerciar. Batari emoten deutsa ordikerijak aserrera, bestiari lujurijara, bestiari jokora, tratura alperrerijara. JJMg BasEsc 206. Tratura etorri zala / beren alabia. FEtxeb 184. (Tras tema nominal nudo). Beste ordu bian ez zan geldituko Mariyan iturria, bezero bat etorri ez balitza arrautz tratura. Apaol 111. Txerri-tratura etorri izan ziran gizon bapoak. Zendoia 29.

tratura 3: Elkar (“Ez dira hara tratura sartu diren bakarrak”), Argia (“Hamahiru urte zitueneko kontuak berritu zizkigun, duela 69, tratura jaisten hasi zenean emakumeek buruan, sorkiaren gainean, edozer gauza nola garraiatzen zuten, otzara bezala pegarra, gerriaren hara-honako graziaren zipitzik ere galdu gabe, marinelen bat begira izanda ere...”), DiarioVasco (“Arakiña, ganadua ikustera etortzeko abisatua izango zan, aurreko feria-egunean. Baiña baserritarrak ondo kalkulatua izango zuen ganadua, arakiña tratura etortzerako”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

tratura 3: Jon Alonso (“mairuek berekin eraman dute arte honetaz zekiten guztia, asko omen zena, eta pailarda hauetako bat, kasualitateak edo bizitzaren halabeharrak nazioarteko tratura ekarria, jatorriz mairua bada, bere arrazakoaren trebetasunak isilduko ditu, berrikuntzak salneurri hobean saltzen hasten ahal den arte.”), Matias Mugica (“Eta agian ez nintzen Lakatos jaun harekin aurreragoko tratura pasatuko hark, bat-batean, zerbait harrigarria egin ez balu, niretzat ezin esan ahala txundigarria: atera zuen bere jaka-laurden listatu hartako ezker sakelatik botilatxo zapal bat eta zipriztindu zituen hartaz bere jipoiko hegalak, eskuak eta gorbata zabal, urdin, pinta zuriduna”), Patziku Perurena (“Baina, nere ordez, beste norbaitek egin nahiko balu, mesedez dei dezala (510435) eta hagitz abudo bidaliko dut Albertogana tratura”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta komeni da azpisarrera gisa jasotzea, tratuan formarekin egin den bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa tratu sarreran.