Euskaltzaindiaren Hiztegia

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

uts ala asma 1 (Anab Poli: "Artan arkituko zuan ba lanaren saria, antxen oker ala zuzen, arekin bai ala ez, galdu ala irabazi, uts ala asma"); uts ala bete 1 (Erkiag BatB: "Ala, tranpa-zulotik bertatik tiro-egin, uts ala bete? Bai, orixe egingo dau, zuurrago jokatuaz"); uts edo bete 1 (Mg PAb: "Bizi zara iñoren gatxaz, iñori miñ emonaz, iñori odola ateriaz. Uts edo bete emoten dituzu osagarri izenekuak"); huts edo kausi IE 2 (Barb Leg: "Huts edo kausi, zer nahi gertha, Ellandek errana egin zuten beraz hiru egunez, eta hirugarren eguneko, Erregeren alaba sendatua zen, sendatua osoki!"; Xa EzinB: "Lan hunek ere berekin dauzka bere gisako nekeak, denbora ta lan galdegiten du edozointan ikasteak; ez pentsa ere arras perfetak garela beti besteak, ahal bezala, huts edo kausi, entsea zaizte, gazteak!)".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

uts edo bete 1 (A. Zubikarai: "Egun sentiagaz sareak jaso ta uts edo bete, portura goizean, illuntzean barriro urteteko").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

huts ala (edo) kausi : HiztEn; LurE; huts edo bete : HiztEn; LurE. Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec; AB38; AB50; Euskalterm.

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: EskolaHE: huts ala (edo) kausi , huts edo bete : nolanahi. // EuskHizt: huts ala (edo) kausi (Ipar.), huts edo bete : nolanahi. // ElhHizt: huts ala/edo kausi : "De cualquier manera, al buen tuntún, a tontas y a locas, a la buena ventura"; huts edo bete : "De cualquier manera, al buen tuntún, a tontas y a locas, a la buena ventura". // DRA: huts-ala-kausi : "Salga lo que saliere, dé donde diere, a la buena ventura. Bazeraman (Aita Gimon'ek) airez-aire bere saila, hemen balentia espantagarriak, hantxet araberako behaztopada larriak, eta jo bethi aintzina, huts ala kausi , zonbeit ziztako goiti beheiti. J. B. Etcheberry, Gure Herria, 1959, 313. Bizkitartean, Indiano khartsuari agortzerat baitziohakon xurruta, murde Saguxurik menturatu zion, huts-ala-kausi . Gazteen Almanaka, 1934, 30. Zer malurra, bet-betan, itsurat, huts-ala-kausi , igortzen badituzte gazte gaixo hoik, ofiziorik gabe, aintzineko dirurik gabe... J. Errekart, Herria, 7-7-1960"; huts edo kausi : "Var. de huts ala kausi. Baztertu dute buruzagi nausia, bere gogorat zabilana bethi, huts edo kausi , nehortaz axolarik gabe. L. A., GH, 1922, 668". // PMuj DVC: uts ala bete (c), uts ala kausi : "Sin tino, a tontas y a locas, al buen tuntún, a la buena de Dios". // Ez dugu aurkitu hiztegiotan: HiruMila; Lur EF/FE; Lur EG/CE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

a) aditza (aldi eta alde guztietakoa da, 538 ager.): huts egin (+ huts egiñ, huts in, uts egin, uts egiñ, uts ein, uts in) bereiz idatzia 411 aldiz azaldu da: B-G-IE-ZuAm; EB 18 (MEIG, Mde HaurB, Osk Kurl); huts-egin (+ huts-egiñ, uts-egin, uts-egiñ) marratxoz lotuak 26 ager. ditu, B-G-IE; (h)utsegin 101 aldiz ageri da: B 4, G 92, IE 4, EB 1 (MEIG); b) izena (ZuAm izan ezik, beste euskalki guztietan azaldu da); 41 ager.tatik 23 (h)utsegin formakoak dira, B-G-IE eta EB 1 (MEIG); 16 (h)uts egin formakoak, B-IE <1900 epean; huts-egin , uts-egiñ formek ager. bana dute, IE-B; c) aditz-izena: (h)uts egite 57 aldiz azaldu da, B 52, G 2, IE 2; hutsegite 3 aldiz: IE 1 (SP Imit) eta EB 2 (MEIG); d) eratorriak: huts egile: IE 1; huts-egile: IE 2; hutsegile, utsegille bana, IE-B; hutsegingaitz G 1.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) aditza: huts egin (hux egin, uts egin, uts ein, utz egin...) 108 aldiz azaldu da: B 13, G 18, IE 8, EB 42 eta EgAs 26; (h)uts-egin 5 aldiz: B 3, IE 1, EgAs 1; utsegin 2 aldiz, G; b) izena: (h)utsegin 7 aldiz agertu da: G 6, EB 1; huts egin (uts-eiñ) 2 aldiz: B, EgAs; c) aditz-izena: huts egite (uts egite, utz egite) 6 aldiz azaldu da: G 2, EB 1, EgAs 3; huts-egite behin, EB; (h)utsegite (utseite...) 78 aldiz: B 10, G 20, IE 2, EB 28, EgAs 18.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

huts egin (AB38 8; AB50 17; Euskalterm 10; HiztEn, LurE); huts egite (Euskalterm 1); huts-egin (Euskalterm 2); huts-egite (AB38 1); huts-egite (Euskalterm 2); hutsegin (DFrec 8; AB38 1; AB50 7; Euskalterm 15; HiztEn, LurE); hutsegile (HiztEn, LurE); hutseginkor (Euskalterm 1; HiztEn); hutseginkortasun (Euskalterm 1, HiztEn); hutsegintxo (DFrec 1); hutsegite (DFrec 9; AB38 3; AB50 12; Euskalterm 63; HiztEn, LurE).

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

egin.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

huts 1 sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

huts egin.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: akats hori, akatsa baldin bada, hutsa da besteen aldean.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

1 hutsaldi forma (uts-aldi, utsaldi) 'hutsegitea' adierarekin 11 aldiz azaldu da; agerraldi guztiak Gkoak dira (Izt C, Sor Bar, Bv AsL, Arr May, Muj PAm, Or QA); 2 'hustea' adierarekin, hutsaldi (uts-aldi, utsaldi) 8 aldiz azaldu da: G 8 (Mb IArg I, Izt C, Lard, Or QA) eta EB 2 (MEIG), eta ustualdi bitan (Etxde JJ).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

hutsaldi (uts-aldi, utsaldigabe) forma 'hustea' adierarekin 3 aldiz azaldu da: B (2) eta G (1).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

DFrec: hutsaldi 'hustea' (1); Euskalterm: hutsaldi (2); HiztEn: hutsaldi: hutsegitea; gabezi garaia, hustea; LurE: hutsaldi: hutsegitea; gabezia; hustea.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-ts(tu)+a-.

Corpus eta hiztegietako datuak

hutsaldu, hutsalgarri, hutsalkor begiratu dira.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

(h)utsaldu (eta ütsaltü 1) 5 aldiz ageri da, IE-Zu eta Or: Gy ("Piñu zahar baten trunko hutsaldua / Zen laur animale motez hantatua: Zoiñek berdiñ turnatua / Baitzuten izpiritua"); Dv Lab ("Agerian dagoen ongarriak hainitz galtzen du; hutsaltzen da"); Ip Hil ("Maria da odei txipi hura, Elia Profetak ikhusi ziana; zelü orotara gero hedatü beitzen eta lürra, idortiaz ütsaltürik zena, euri gizen batez busti beitzian"); Or Aitork 2 ("Ark utsaltzen ditu beren buruan poz diranak, naiz besteri ez atsegiñ, naiz atsekabe eman, naiz atsegiñ nairik ez ukan", "Badugu agindua. Nork utsaldu?"); ez dugu hutsalgarri, hutsalkor formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu hutsalgarri, hutsalkor formarik aurkitu; (h)utsaldu 4 aldiz, G-EB: Or MB ("Kristok, bataiatzera ez-baña Berri Ona zabaltzera bialdu nau: ta ez itz jakintsuz, Kristoren Gurutzea utsaldu ez dedin"); Egoeraren definizioa ("Euskarak mendetan zehar pairatu behar izan dituen era guztietako presioen ondorioz gaur egun erakusten digun egoera diglosikoak, hutsaldu egiten du, nolabait, euskararen aldeko zenbait jarrera argi eta garbi adieraztea"); UZEI ("Beharrezkoa da, baita ere, kontutan hartzea matematiken erabilpenak oinarrizko aldagaiei buruzko suposamenduak sinpletu beharrera eraman dezakeela, errealitatearen analisirako duten baliagarritasun guztia utsaltzerarte"); Bitez ("Datu guzti hauek, Bolibarreko antzinako elizak mendeen iraganean hainbat transformazio jasan zituela ematen dute ondorio gisa, konponketa eta zabalkuntza hauek astiro jatorrizko egitura hutsaldu zutelarik erabat ezagutezin bihurtu arte").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

hutsaldu : AB50 1 (desvirtuar); HiztEn (batez ere Ipar. hutsal bihurtu; ezeztatu, ezereztatu); LurE (hutsal bihurtu; ezeztatu, ezereztatu) // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec; AB38; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

hutsaldu : EuskHizt (Batez ere ipar. hutsal bihurtu; ezeztatu, ezereztatu); ElhHizt (Ipar. 1 anular, invalidar, derogar 2 desvanecerse; desvirtutarse, perder consistencia); HiruMila (1 desvirtuarse, perder consistencia 2 desvanecerse 3 rescindir); EskolaHE (hutsal bihurtu; ezeztu, ezereztatu); Casve EF (1 devenir aride 2 s'affaiblir; eta hütsaltü: s'assécher, devenir aride); Lh DBF (s'affaiblir, s'épuiser); DRA (1 anular 2 desvanecerse 3 perder consistencia, desvirtuarse; eta utsaltu: 1 volverse vano 2 abatir); PMuj DVC (1 BNL anular, invalidar, rescindir, derogar 2 desvirtuarse 3 BN acobardarse, desanimarse, acoquinarse 4 enhuerar, volverse huero 5 AN secarse el pan 6 hacer desaparecer, desvanecer; eta utsaltu: abatir); hutsalgarri : HiruMila (rescindible); PMuj DVC (utsalgarri: anulable, invalidable, rescindible) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE; HaizeG BF.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

hutsal(du), hutsaltzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Forma baten adiera(k)

hutsal bihurtu; ezeztatu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

hutsaldu 1 da/du ad. Hutsal bihurtu. Ik. banalizatu. 2 du ad. Ezeztatu. Kontratua hutsaldu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu hutsaltze formarik.

hutsaltze 7: Aizu (“Kontua da musikaren hutsaltze izugarria dagoela”), Argia (“Ez naiz purista paratuko eta artearen hutsaltzeaz arituko”), Deustuko Unibertsitatea (“Epai irmoaren hutsaltze eta berrikuste kasuetan, betearazpena etetea, largestea eta horrek aurrera egitea”), EiTB 2 (“Europako Banku Zentraleko zuzendaritza batzordean dagoen espainiar bakarrak baieztatu duenez, interes tipoak egokiak dira eta erantsi du itxaropena daukala laster banketxeen maileguen hutsaltzea jaisteko, izan ere, horren zeinuak daude”), Espainiako Gobernua (“Kreditu erakundeak, aurreko artikuluko b), d) eta e) letretan azaldutako arrazoietakoren batengatik, oinarrizko ordainketa kontu baten kontratua suntsiarazten duenean, hutsaltze horren arrazoiak eta justifikazioa jakinaraziko dizkio bezeroari, doan eta idatziz, suntsiarazpenak ondorioak sortu baino bi hilabete lehenago, gutxienez”), Gomylex (“Gainerakoan, hutsaltze akzioari arau orokorrak aplikatzen zaizkio; ulerbidez, legebideztaketa eta epeen inguruko kontuei KZren 1299. artikulua aplikatzen zaie”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu izen kategoriako hutsaltze formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

hutsalketa aztertzean lantaldeak jasotzea proposatua, hori baita dabilena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

hutsarazi formak 7 agerraldi ditu, IEan (Laph, Elsb Fram, Zerb IxtS, Zerb Azk).

Euskaltzaindiaren Arauak

hutsarazi, hutsaraz, hutsarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

hutsarazi, hutsaraz, hutsarazten.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-ts(tu)+a-.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: adib.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

huts 1 sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

zerbait hobe da hutsa edo hutsaren hurrengoa baino.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: HUTSAREN TRUKE. A cambio de nada, gratis. Egañak erosi omen zitun beñola sail oek utsaren truke bezela. TAg Uzt 37. Ondo dakigu utsaren truka / asko nekatzen giñala. Auspoa 127, 119. Eta ez uste zauzkadanikan / utsaren truke saltzeko. Olea 155. Nola sinistuko du jendea badabillela utsaren truke lanean? Insausti 159. Hau eta horrelakorik hartu bazuen guregandik ez zen hutsaren truk izan. MEIG VIII 87

adib: balio 1 iz. Zerbait edo norbait aintzat hartzekoa egiten duen ezaugarria edo ezaugarri multzoa. Balio handiko, txikiko, urriko gauza. Ez dut uste aspaldiko urteetan liburu honen baliokorik asko izan dugunik. Literatura lan baten balioa. Baliorik gabekoa (Ik. baliogabe). Egin den lanaren balioa aitortuz. Agiri baten balioa. Hutsaren truke erosi zuen sailak urrearen balioa du gaur. Horri ere bere balioa eman behar zaio.

hutsaren truke 12: Berria 9, EiTB, Argia, Erlea.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

hutsaren truke 26: Berria (“Nabarmendu zuen, duela zortzi urte EAJk «hutsaren truke» babestu zuela Aznarren gobernua, hainbatetan EAJk eta PPk bat egin dutela «politika antisozialak aurrera ateratzerakoan» eta «orain ez dagoela oso argi EAJk zer egingo duen martxoaren 14aren ostean»”), Elizen arteko Biblia (“Labanek esan zion Jakobi: "Nire ahaidea zarela eta, hutsaren truke egin behar al duzu lan niretzat? Esadazu zer ordaindu behar dizudan”), Joxan Elosegi 3 (“Hutsaren truke ematen dute beren existentzia”), Patxi Zubizarreta (“Eta bazkaritan kasik hutsaren truke jan eta, batez ere, edan ahal izan dugu”), Jose Morales 2 (“Hutsaren trukeko hain ardura handiak jende guztia txunditu zuen ezinbestean, eta agintarien belarrietara iritsi zen noizbait”)…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide lexikalizatua da eta azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa gehitzekoa huts sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez da agertu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

hutsean 'airerik... gabe' adierako 2 ager. jaso dira, EB (Trancho, A. Fisika Orokorra (II); Suarez Barrutia, J. Esperientzi. Gizarte Natura 4 OHO); hutsean (+ hutseango) zalantzazko adierako 7, EB.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

oinarria/eratorriak.

Corpus eta hiztegietako datuak

izenak bakarrik landu dira.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

hutsegin [iz.] gisa lematizatuak 38: huts(-)egin 16: Mat 2 ("bere huts eginak ezaguturik eta utzirik, zure gana itzul badadi, etzarela gehiago haren huts eginez orhoituko"), EZ ("Azken iuiamendurako denbora anartean / Huts egiñen rekonpensa alegia finean"), Ax 2 ("zahartasuneko faltak eta huts eginak", "bere kargukoen kontra, huts eginak dohazinean iaikitzeko, eta haserretzeko"), SP 2 ("lagunaren huts eginak", "enseia zaite zure huts egin haren erremediatzera"), Arb Igand ("Huts-eginen zuzenbidea"), Añ 5 (adib.: "egun atako zeure uts eginak guztiak", "euren uts egiñak ta bekatuak"), JJMg BasEsc 2 (adib.: "Uts egiñeen zuzen bidia"), Enb ("beren uts-egiña zuzentzeko ustean"); (h)utsegin 22: Lar SAgust ("itxutu ta erori ez zan Manikeo zitalen utsegin likitsetan"), Mg 3 (adib.: "askok uste daben baño utsegin geijago dago", "igarririk utsegina lagunaren kaltean dagoala"), Añ ("Utseginen artezbidea"), Legaz 2 ("Utsegin arteztuak"), Bv AsL ("Zenbat utsegin egiten ditugu morrontza santu onetan?"), Itz Azald ("bere utseginik ez esan ez entzutea"), Inza Azalp 9 (adib.: "Zenbat egin zuan, egiazko utsegin bat berenik arkitzeko!", "Lapur onari bere utsegin guztiak batean barkaturik"), Or BM ("Gizonik ez mingaina / eziko duenik; / on guzizkoa da, artan / ez ba du utseginik"), Ibiñ Virgil ("utsegin aundiak ari zera garbitzen"), MEIG ("aspaldiko eta oraintsuko hutseginez funtseraino jabetu arte"), Mde Pr ("Baina hutsegin hori zela zio, hainbateko etsiak hartu zituen guziak").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

hutsegin [iz.] gisa lematizatuak 9: (h)utsegin (eta utsegiñ) 7: Ejercicio santuac ("orien kontrako zure utsegiñ, palta eta bizioak beren parean ipiñiaz") Inza Azalp (OEHko agerraldi bera), Lore-illa ("ezagutu zuan bere utsegiña ta egizko aitorpen batez Jaunaren serbikintzara biurtu zan"), JAg 2 ("gure utsegiñak osatu, gure zorrak ordaindu ta gure okerrak zuzentzearren", "ta barkatuak geldi bitez oraindañoko nere utsegiñak"), Elizondo loretegi ("Utsegiñak aitortu ta Jaun-aundia artu, elizan ere"), Txill ("ez ote lezake denbora bikaina irabaz, beharrezko ez den anitz hutsegin bidenabar baztertuz?"); huts egin (eta uts-egiñ) 2: Bizi OEO/5 ("elkarren uts-egiñak maitasunez eramanik"), BerTxapel 1982 ("entzule onak parka zazute / egin dedan huts egina").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

hutsegin : DFrec 1 (utsegintxo: E. Bozas Urrutia: "beste utsegintxo bat lerratu da gertaera hoiei buruz"), AB50 2 (fallido), HiztEn - LurE (hutsa, hutsegitea), Euskalterm 11 ('fallido' adierako 8, 'omisión' 1, 'error' 2) // Ez dugu aurkitu ap. AB38.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

hutsegin : EuskHizt (iz. hutsa, hutsegitea), ElhHizt (error, falta, equivocación), HiruMila (fallido), EskolaHE (hutsa, hutsegitea), HaizeG BF (manquer, ne pas réussir), Lur EF/FE (erreur), Casve EF (hütsegin: 1 manquer son but; 2 manquer, ne pas assister; 3 se tromper; 4 manquer, faire défaut), Lh DBF (1 manquer, ne pas atteindre un but; 2 manquer, ne pas réussir; 3 manquer quelqu'un que l'on cherche; 4 manquer, ne pas arriver à temps; 5 manquer, ne pas assister; 6 ne pas observer; 7 se tromper de; 8 manquer, faire défaut; 9 manquer, défaillir; 10 manquer, se dérober, s'affaisser; 11 manquer, ne pas se rendre en un lieu; 12 se tromper), DRA (utsegin[a]: falta, defecto, error, desacierto, equivocación), PMuj DVC (utsegin: 1 yerro, falta, defecto, culpa; 2 error, equivocación, desacierto; 3 error de imprenta, errata; 4 tanto perdido, pifia, fallo, marro, falta; 5 omisión, olvido) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-egin.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

hutsegitea, hutsa.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. huts egin.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

oinarria/eratorriak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

huts 1 sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

arbuiatu.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

hutsera(tu), hutseratzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Forma baten adiera(k)

hutsera etorri, bihurtu.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

lehortearekin hutseratu da ibaia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera egitea proposatu da. Gizon handiak ez al ziren hutsetik abiatu? adibidea hemen jaso.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa huts eta abiatu sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera egitea proposatu da. Hutsetik hasi nahiko nuke, esan dudan guztia esan ez banu bezala egin. || Ez gaitezen beti, hainbeste aldiz egin dugunez, huts-hutsetik abia. adibidea eta azpiadiera hemen jaso.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa huts eta hasi sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

huts ezin eta uts-ezin formak 5 aldiz agertu dira: G 4 (Zait Sof, Zait Plat) eta EBan 1 (MEIG I).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

hutsezin forma, aldaerak eta eratorriak (huts-etik eratorriak: uts eziñ, utseziñ, utsezintasun, utsezintza...) 15 aldiz azaldu dira: B 5, G 6, EB-EgAs 4.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Euskalterm: hutsezin (6), hutsezintasun (3); HiztEn: hutsezin(ezko): pertsonez hitz eginez, bere iritzietan ezin huts egin dezakeena; hutsezintasun; LurE: hutsezin:pertsonez hitz eginez, bere iritzietan ezin huts egin dezakeena.

Euskaltzaindiaren Arauak

'hutsik ezin egin duena'.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

(egin)+e-

Formen arteko bereizketa semantikoak

hutsik ezin egin duena (cf. hustuezin).

Atzizkien araberako erabakiak

-ik.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: HUTSIK GABE(RIK). Sin fallar. v. HUTSIK EGIN GABE. Begir'ezak iei-egunak / elizak derakutskunak / eta, hutsik gabe, meza / hetan enzun albaiheza. O Po 54. Behinere hutsik gabe goiz arratsez Jinkoa othoitü. Bp I 124. Egunoro ipintzea / utsik gabe arrautzea. Mg in VMg 92 (v. tbn. el mismo ej. en Zav Fab RIEV 1907, 97). Zer phentsatü behar da hun thenporalak hütsik gabe ükhenen dütiela ustekeria dien jentez. CatS 66. [Esnie eroan] iñoz utsik barik, euri nai aterri, edur nai txingor. Gerrika 3

adib: urtekal adb. Zub. Urtero. Urtekal, urte baten ere hutsik gabe, igortzen zizkigun gauza beharrenen guztiak // bihozti adj. Sentibera, bihozbera; bihotzak eragina. Tarascondarra zen, mardul eta gizandia, baina bihozti eta adiskide on. Hutsik gabeko bertso doietan behin eta berriro itzuri zaion deiadar bihoztia.

hutsik gabe 39: Deia, Elhuyar, Consumer 2, Berria 25, EiTB 8, Laneki, DiarioVasco.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

hutsik gabe 56: Berria 10, Herria, Matias Mugica 3, Ramon Saizarbitoria 3, Aingeru Epaltza 3, Elizen arteko Biblia 2, Andres Urrutia 2, Xabier Mendiguren Elizegi 2, Piarres Xarriton 2, Xabier Montoia, Juan Garzia, Bernardo Atxaga…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa gehitzekoa huts sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa. Komeni da adierak bereiztea.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa hutsune eta bete sarreretan.