Leku-izenak

(...)
Esan dugunez Biñaru [biñáru] Galipentzuko Erbiña-rekin eta Eslabako Erbiñaga-rekin erlazionatu behar dugu (ikus sarrera hauek), hiruek, itxura guztien arabera, biña 'ardantzea' erdaratikako izena dutelako osagai. Egungo Biñaru Biñero zen 1582an, biñedo 1592an, viñaru 1634ean, eta viñeru 1768an [Orba-Oletan Viñero toponimoa agertzen da 1804ean (PRA-Oibar, 89. k.), eta Ledean ere Viñero dugu 1634ean (id., 23. k.).]. Biñero-tik [Viñedo-tik ere erator genezake, errotazismoa oso arrunta delako euskaraz, baina azaltzen den lehena Viñero izateaz gainera, hor daude Oleta eta Ledeako aipatu leku-izenak.] Biñeru lortzea erraza da, maileguetako bukaerako -o ixteko joera ezaguna baita (cf. Puntallo > Puntallu, adibidez). Tartean -a- duten aldaerak aski goiztiarrak dira (viñarugoiena 1530erako) eta badirudi erdal izenaren eragina (viña-rena, alegia) ikusi behar dugula hauetan, disimilazioaren antzeko zerbait baino hobeki (hots, igesi > igasi, igeri > igari-ren moduko zerbait baino hobeki, kasu hauetan lehen eta hirugarren bokalak berdinak baitira). Proposatzen dugun etimologiaren alde daude, batetik, ardantzeak dermio honetan eta Zareko beste alderdietan ere oso ugariak izatea antzina (ikus aipatu lekukoak) eta orain, eta bestetik honelako maileguak gure alderdiko eta Nafarroa osoko (gutxienez) toponimian maizkoak izatea (cf. Parrala Agezan, Puntallua Zaren bertan, Presaldea Eslaban, Sekeroa Galipentzun...). Biñaru herritik hurbil dago, Barués (ikus sarrera hau), Baratzeta, Ugarka, Puntallu, Palacio eta Barranco-ren artean.
(...)

(...)
1530eko viñarugoiena-n garbi ikusten da Biñaru erdaratik hartutako mailegua izan arren, euskaldundu eta gure hizkuntzan erabilia izan zela. Biñarugoiena-k Biñaru-ren goreneko alderdia ematen bide zuen aditzera, errepidearen ondoko edo.
(...)

(...)
Baratzeak Ezporogitik heldu den antzinako Baserrekandia-ren inguruan daude, Ugarka, Biñaru eta Baratzeta-n, Río de los Huertos-en inguruan.
(...)