Leku-izenak

(...)
Gaurregun Molino viejo deritzan errota aspaldiko Errotaxarra-ren ordaina da, eta inoiz edo behingo Molino bajo berbera dugu. Orain errota hondatua dago, eta Molino viejo izenak eraikuntza horren inguruko lurrak ere ematen ditu aditzera. Larrea errotaren ondoan dago, eta erregua gorago Río de Armillos eta beheitiago Río de Kiñueta deitzen dutena da, dokumentazioko Río de Errotaxarra, alegia.
(...)

(...)
Honen osagaiak dolare 'mahats-aleak, sagarrak...beraien zukua ateratzeko zapatzen diren tresna', 'delako tresna dagoen tokia' [Sarasola, HLEH.], eta -eta atzizkia dira. Kasu honetan dolare mahats-aleak zapatzen diren tresna dela uste dugu, mahatsa baita (eta baitzen) eskualde honetan fruiturik arruntenetakoa. Sagardoa egiteko tresna dela pentsa ere daiteke, baina alderdi honetan lehen orain baino sagar gehiago izan arren (cf. Sagarraga Lerga eta Eslaban), ez da izan, oker ez bagaude, sagardo tradiziorik. Olioa egiteko tresna ere izan zitekeen, olibondoak eskualde honetan ugariak (izan) dira eta. Dolareta [dòlaréta] Camino bajo de Caseda-ren inguruan dago. Aurrenekoz 1582an ediren dugu. Costalado de Dolareta-k dermioaren alde bat adieraz zezakeen, baina oraingo Costalado de Balora-k eta Costalado de Ordokia-k aldapa adierazten dutenez, honek ere aldapa izendatzen zuela suposa daiteke. Honen ordain zeharo euskalduna den Dolaretasaietsa-k ere balio bera zuen. Río de Dolareta gorago Río del Molino viejo eta beherago Río de Saratsea deritzan erreka da. Dolareta Martisatea, Egoaberokia, Zazuburu, Kiñueta, Puente nuevo, eta Saratsea-ren artean dago. Errekak Korkua-tik bereizten du.
(...)

(...)
Errota eta xarra 'zaharra' ditugu hemen. Errotaxarra gaurko Molino viejo bera zen (ikus sarrera hau). Alderditik igarotzen den errekari Río de Errotaxarra esan izan zaio (Río del Molino viejo orain), eta altxonbidearen eta erreka honen elkarguneko pausuari Paso de Errotaxarra (ikus Camino de las Montañas a la Ribera sarrera). Eleizaldek Rotajarra biltzen du 1919an [LVTV-en.], eta gaurregun ezezaguna da.
(...)