Leku-izenak

(...)
Izen honen etimologiaz ikus -aga atzizkiari eskainitako atala. Uxueko gaurko Zaldunaga [zàldunága] oso luzea da, eta Mugazuria-n dagoen Corral de Sara-ren hurbiletik, lehen La Sarria de Zaldunaga eta orain berezko dermiotzat jo ohi den (ez beti halere) La Sarria-raino hedatzen da, Eslabako mugaraino alegia, eta herri honetan segitzen duela esan dezakegu, hemen Zaldinaga deitzen baitzaio Uxuekoaren jarraipena den eremu menditsuari (ikus sarrera hau). Bion iturburua, esan moduan, Zaldinoaga da. hemendik, bilakaera ezberdinez, Zaldinaga eta Zaldunaga atera ziren. 1299. urtean Çaldinuaga azaltzen da eta hiru mende beranduago Çaldinoaga. Zabalean ez da horrenbestekoa, eta oraingo Cuartochiguito-tik Galipentzuko mugaraino iristen da. Alto de la sierra de Zaldunaga, La Sarria-ren gainaldea da, eta daitekeena da gure irudiko 1802ko dokumentuko la sierra, La Sarria besterik ez izatea. Barranco de Zaldunaga Barranco de Andiaga-ren jarraipena da. Cuarto de Zaldunaga-z ikus Cuatro Cuartos sarrera. Sarria de Zaldunaga egungo La Sarria da, gorago esan bezala, eta gaur bakarra denagatik, lehen Uxueko udalerriko Sarria ugarietako bat besterik ez zen (ikus Larrageta sarrera). Sarria hau Epaiz eta Eslabako mugetan barrena La Facería-tik Galipentzuko mugaraino luzatzen den Zaldunaga-ko iparraldeko mendia da. Paso de Zaldunaga, azkenik, Galipentzura doan bideak eta errekak elkar gurutzatzen duten puntuan dago, El Pozo del Paso-ren ondoan. Zaldunaga-k, diogun bukatzeko, Galipentzuko Valescura, Eslabako Zaldinaga, Epaiz eta Uxueren arteko fazeriarekin, Cuartochiguito, Mugazuria eta Aristuziaga-rekin mugatzen du. Dermio zabal honetan azpidermio gutxi zeuden, seguru asko herri lurrak zirelako. Azpidermio hauetako bat gorago aipatu dugun Igaziroa dokumentuetan gordea da.
(...)