Askartza Gasteiz - Lekuak - EODA
Askartza Gasteiz (Kontzejua, herrixka)
-
hascarzaha -
(1025)
FITA.RSM , --
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
Ascarzaha -
(1025 [1883])
FITA.RSM , 355. or.
(...)
In era millesima sesagesima tertia decano sancti Emiliani, sicut colligebat ferro per Alava, ita describimus [Gal., Llor. "scribimus"] [...] Harhazua XII rgs. // Betonia II rgs. Elgorriaga [Gal., Llor. "Elhorriaga."] I rg. Arcaia [Gal, Llor. "Arcahia."] I rg. Sarricohuri I rg. Otazu I rg. Gamiz I rg. Borinibar [Gal., Llor. "Borinivar."] I rg. Huribarri [Llor. "Hurribarri."] I rg. Haberasturi et Huriarte, Argendonia Betrikiz [Gal., Llor. "Betriquiz."] Ascarzaha ea sancti Romani III rgs.
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: FITA.RSM -
escarça -
(1257)
RODR.CDIPR , IV, 220
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarç -
(1331)
MDI.AM , II, 211
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarça -
(1351)
FDMPV.049 , 35
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarça -
(1483)
CIERB.APVI2 , 431
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarza -
(1497)
FDMPV.149 , A22, 203
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarça -
(1551)
DIBO.LVMG , 332
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarzabidea -
(1655)
OV.05 , 82
Zer: Bidea
Non: Arkaia
Jatorria: IZ.05 -
ascarzarabidea -
(1660)
OV.05 , 82
Zer: Bidea
Non: Otazu
Jatorria: IZ.05 -
Asarza [sic] -
(1696-1773)
Gam. , 32
(...)
Mendiola, Berrosteguieta / con Amarita, Lorriaga [sic] / Monasterioguren, Cerio / Aberasturi y Asarza [sic]
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: Gam. -
asarza (sic) -
(1700-1800)
Gam. , 32
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
arcarzarabidea -
(1707)
OV.05 , 82
Zer: Bidea
Non: Aberasturi
Jatorria: IZ.05 -
ascarza -
(1724)
OV.05 , 620
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarza -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 0905
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 0181
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 1208
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 0251
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1771-1862)
AAHP.HIPAURK , 1209
Zer: Leku-izena
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1798 [1926])
LAND.HCPA , I, 0032
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1802)
DRAH , I, 124
(...)
l. de la herm. de Vitoria, pr. de Álava, situado á una legua de distancia hácia e. de la ciudad de Vitoria. Confina por n. con Ilarraza, por e. con Argandoña, por s. con Aberasturi, y por o. con Arcaya. Tiene 14 vecinos, que dedicados á la agricultura, cogen anualmente como 1600 fanegas de todo grano: una parroquia con la advocacion de S. Miguel Arcángel, servida por un beneficiado; y una ermita titulada S. Roman. Pertenece en lo eclesiástico al ob. de Calahorra, su vic. de Vitoria y arcip. de Arméntia. M.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRAH -
ascarza -
(1802)
DRAH , I, 124
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
ascarza -
(1829 [1557])
CENS.CAST.XVI , Ap. 119a
(...)
VITORIA // Vitoria / [Vecindario:] 1163 // Mendiola // Arriaga // Oreitia // Gamarra mayor // Gamarra menor // Ascarza // Lubiano // Zumelzu // Berrosteguieta // Armentia // Ilarraza // Villafranca // Miñano mayor // Miñano menor // Abechuco // Betoño // Lermanda // Arechabaleta // Crispijana // Eloriaga [sic; -rr-] // Retana // Cerio // Bolivar // Ali // Gamiz // Matauco // Lasarte // Ulibarri // Subijana // Arcaute // Zuazo // Junguito // Aberasturi // Monasterioguren // Amarita // Otazo // Gobeo // Oreitia // Castillo // Arcaya // Gardelegui // Gomecha // Ulibarri de Olleros / / [Vecindario:] 756
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: CENS.CAST.XVI -
ascarza -
(1846)
MAD.DGEH , III, 35
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
hascarzaha (top.) -
(1953 [1997])
M.AV , 569
(...)
569. paragrafoa.- -tza suf. que denota «abundancia»: Artaza, Elorza, Iturriza, etc. En la reja de San Millán aparece en la forma -zaha: Adurzaha, Arrazaha, Artazaha, Gerfalzaha, Hascarzaha, Hillarrazaha.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: M.AV -
hascarzaha -
(1959)
M.FHV , 5.2 par., 111. or.
(...)
Ofrece particular interés el suf. occid. -tza / or. -tze, que puede muy bien ser idéntico por su origen al casi común -tze que forma sustantivos verbales. Fue Menéndez Pidal quien señaló que es frecuente verlo escrito -ça(h)a, -za(h)a en documentos de los siglos XI al XIII referentes principalmente a Alava: Artazaha, Hascarzaha, Hillarrazaha, Otazaha, etc., en 1025, CSMill. 91
(...)Zer:
Non:
Jatorria: M.FHV -
ASCARZA -
(1962)
LG.ASAF , 520
(...)
ASCARZA.- San Miguel (PA). San Román (ED). San Sebastián (ED)
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: LG.ASAF -
ascarza: askartza -
(1974)
TXILL.EHLI , 166 A
Zer:
Non:
Jatorria: TXILL.EHLI -
ASCARZA: ASKARTZA -
(1986)
HPS.EAE , 18
Zer: Entitatea
Non:
Jatorria: HPS.EAE -
ascarzarabide -
(1988)
GSAL.CTOPA , 5-95
Zer: Bidea
Non: Aberasturi
Jatorria: IZ.05 -
ascarza -
(1989)
OV.05 , --
(...)
pueblo del ayuntamiento de Vitoria
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1991)
NOM.1991 , Ar. 32
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(1992)
FK , 112-62-058-2
(...)
vitoria-gasteiz
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
askartza -
(1993/06/09)
DEIKER.HPS , 89988
(...)
112-62 058
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
Arkarza -
(1995/03/10)
EJ.ENT95 , 2620. or.
(...)
OGASUN ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA KULTURA SAILA 1145 ERABAKIA, 1995eko otsailaren 20koa, Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendariarena eta Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendariarena, Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenei zabalkundea ematen diena. Euskal Autonomi Elkarteko udalei kontsulta egin ondoren eta urtarrilaren 3ko 1/1995 Dekretuaren 7.1.j). eta 13.d) ataletan, apirilaren 30eko 286/1991 Dekretuaren 17.e) atalean eta apirilaren 23ko 258/1991 Dekretuaren 13.c) atalean ezarritakoarekin eta azaroaren 24ko Euskeraren Erabilpena Arauzkotzezko 10/1982 Oinarrizko Legearen 10. atalean ezartzen denarekin bat, biztanleria guneen izenen erabileran batasuna bermatzeko, hauxe ERABAKI DUGU: Erabaki honen Eraskinean agertzen den Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenen zerrendari zabalkundea ematea. Vitoria-Gasteiz, 1995eko otsailak 20. Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendaria, IÑIGO BARANDIARAN BENITO. Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendaria, XABIER AIZPURUA TELLERIA. Udala: Vitoria-Gasteiz.
(...)Zer: Biztanleria-entitatea
Non: Vitoria-Gasteiz
Jatorria: EJ.ENT95 -
askartza -
(1997/02/03)
OB.IRIZP , --
(...)
Mikel Gorrotxategi Nieto, licenciado en Filología Vasca y secretario de la Comisión de Onomástica de esta Real Academia de la Lengua Vasca-EUSKALTZAINDIA, CERTIFICA: Que el nombre eusquérico de la junta administrativa de Ascarza del municipio de Gasteiz, en su forma eusquérica académica actual es: Askartza. Así mismo, que el gentilicio de dicho pueblo es askartzar. Que Askartza es claramente un topónimo eusquérico, documentado en los años de 1025 y 1257 con las formas Ascrazaha y Escarça y en 1724 con la forma Axacrza, como aparece, por ejemplo, en la obra de Gerardo López de Guereñu Toponimia Alavesa seguido de Mortuorios o Despoblados y Pueblos Alaveses, editada por esta Real Academia. Que la no aparición de la forma Askartza con tz es debido a la modernidad de esta grafía, ya que en tiempos pasados se las z y tz eusquéricas se escribían con los mismos grafemas z o ç aunque tuviesen pronunciaciones diferentes. Que el significado de este topónimo, que tiene homónimos en Bizkaia, es claro haciendo referencia al askar (Acer campestris) o eskarrio mas el sufijo -tza que denota abundancia. Que, de acuerdo con el artículo décimo de la Ley Básica de Normalización del Uso del Euskara, se ha de respetar en todo caso la grafía académica propia de cada lengua, en este caso el euskera, salvo en el caso en que ambas formas sean sensiblemente diferentes, en el que ambas tendrán consideración oficial. Teniendo en cuenta lo anteriormente expuesto la doble denominación Ascarza / Askartza, no parece acorde con la ley. Y para que conste y surta efectos, expide la presente en Bilbao, a tres de febrero de mil novecientos noventa y siete. Vº Bº.- E. Knörr Borràs, Presidente de la Comisión.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OB.IRIZP -
ascarza: askartza gasteiz (1) -
(2000)
E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1192. or.
(...)
Izena ofizialtzeko eta Udalerria zehaztea komeni denerako, bestelako erabileretan izen soila (Udalerria kenduta) gomendatzen da
(...)Zer:
Non:
Jatorria: E.EUS.GOR.EAE -
Ascarza: Askartza Gasteiz -
(2001)
EUDEL , 114
Zer: Biztanle-entitatea
Non:
Jatorria: EUDEL -
Ascarza -
(2005)
AFA.IZ , --
(...)
60 biztanle
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: AFA.IZ -
askartza auzoa (kontzejua) -
(2006/07/04)
DEIKER.HPS , 89988
(...)
112-62 058
(...)Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(2007)
AFA.KAT , Pol: 0025
(...)
VITORIA-GASTEIZ
(...)Zer: Lurzatia
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(2007)
AFA.KAT , Pol: 0026
(...)
VITORIA-GASTEIZ
(...)Zer: Lurzatia
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
askartza -
(2009/02/16)
OB.AG , 2.1.2
(...)
Onomastika batzordeak Altsasun izandako bileran onartutako izena
(...)Zer: Kontzejua
Non: Araba
Jatorria: OB.AG -
askartza -
(2009/04/22)
ALHAO , 046. zkia., 6030. or.
(...)
ASCARZA 2789 Kontzejuaren izen ofiziala behin betiko onartzea. Ascarzako Kontzejuko Auzokoen Batzarrak kontzejuaren izen ofiziala behin betiko onartzea erabaki zuen 2009ko apirilaren 5ean. Aurrerantzean izen ofiziala ondokoa izango da: Askartza. Denek jakin dezaten ematen da aditzera, halaxe xedatzen baitu Arabako Lurralde Historikoko Kontzejuetako martxoaren 20ko 11/1995 Foru Arauak 4.3 artikuluan. Askartza, 2009ko apirilaren 7a.- Lehendakaria, JESÚS ORTIZ DE ZARATE.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: ALHAO -
askartza gasteiz -
(2015)
IZ.05 , 109-110. or.
(...)
Den. oficial: Askartza [...] Etimol.: Es un topónimo transparente, compuesto del dendrónimo askar, azkar ‘arce’ y el sufijo locativo-abundancial -tza; se puede traducir, así pues, por ‘sitio de arces’, ‘arcedo’. Aparentemente, el dendrónimo tuvo una variante con e- que también aparece en el nombre común todavía vivo en Álava, ascarrio o escarrio, e igualmente en su sinónimo astigar, en hablas navarras («estigarrón, malo pa[ra] leña y peor pa[ra] carbón»), así como en topónimos que tenían en principio a- y ahora a-, e- (cfr. Aristuziaga > Astuziaga, Estuziaga en Uxue, N, derivado de haritz ‘roble’ y, más cerca, Estabide en Alda [González Salazar, 1986: 33], Astabidea en 1766 en la misma localidad [López de Guereñu, 1989: 85]). Puede que se trate de una simple disimilación de vocales.
(...)Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: IZ.05 -
askartza gasteiz -
(2016/11/08)
OB.AG , 1
Zer: Herria
Non: Gasteiz
Jatorria: OB.AG -
ascarza -
(VAR)
AFAAP.APLIB , 0150
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(VAR)
AFAAP.APLIB , 0553
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS -
ascarza -
(VAR)
AFAAP.APLIB , 0438
Zer:
Non: Gasteiz
Jatorria: DEIKER.HPS
- [aś.kár.θa] / [aś.kár.tsa] - (2015) [IZ.05]
- Askartza (sinplea)
- Askartza (ofiziala)
ETRS89 30T X.531678 Y.4743294
Lon.2º36'39"W - Lat.42º50'34"N
Kartografia:
112-62 [FK]Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
