Ez dira gauza bera ‘gaur aiten bilera izango da’ (aitak badira, denak gizonezkoak dira) eta ‘gaur gurasoen (aita eta amen) bilera izango da’. Ezta ere ‘zure aitonak etorri dira’ (bai aitaren eta bai amaren aldeko aitonak, alegia) eta ‘zure aitona-amonak etorri dira’ (etorri direnak aitona eta amona baldin badira). Ezta ere ‘D ereduan matrikulatu ditu seme-alabak’ eta ‘D ereduan matrikulatu ditu semeak’ esaldiak.
Antzeko arazoa dago beste hauekin ere: anaiak (≠ anai-arrebak), jaunak (≠ jaun-andreak), osabak (≠ osaba-izebak), erregeak (≠ errege-erreginak... ). Baztertzekoa da erreferentzia maskulinoa soilik erabiltzea.
Guraso # aita-amak. Ez dira beti baliokide osoak.
a) Guraso hitza pluralean erabiltzen da gehienetan, eta orduan baliokideak dira (Aita-ama / guraso hoberenak, bakoitzarenak. Gure lehen guraso / aita-ama izan ziren Adam eta Eva). Baina guraso singularrean ere erabil daiteke aita edo ama adierazteko (Adam gure lehenbiziko gurasoa. Ondore txit gaiztoaren guraso eta aitona izan zen hura), eta orduan ez dira baliokideak. [EH]
b) Bestalde, kontuan hartu behar da, tradizionalki hala izan bada ere, ‘gurasoak’ (pluralean) ez direla beti ‘aita-amak’: gurasoak izan daitezke bi ama edo bi aita ere.
Kontu hori esplizituki dauka adierazita Euskaltzaindiak 25. arauan: “[...] ordain jatorrak seme-alabak, errege-erreginak eta aita-amak (edo gurasoak) dira euskaraz; inoiz horien lekuan agertzen diren erregeak, aitak eta gisakoak ez dira onargarriak”.
EUSKALTZAINDIA. “Lexikoa: guraso (gurasoa, gurasoak)”, Jagonet galde-erantzunak.