Pertsona-izenordain arruntak hauek dira: ni, hi, gu, zu eta zuek (eta gaur egun baztertu samar dauden berori eta beroriek). (→ berorikako tratamendua)

Euskaltzaindiaren 5. araua taula hori osatzera etorri zen: alegia, NOREN kasuan nireeta nere formen artean zegoen erabilera-zalantzan, nire (eta baita eneere, maila jasoan bederen) erabiltzearen aldeko hautua egitera. Eta, jakina, nire aukera, paradigma osoari aplikatu behar zaio: niretzat, nirekin, niregana, etab. (→ ni pertsona-izenordain arrunta)

Hirugarren pertsonan ez dago pertsona-izenordainik. Berez erakusleak diren hau, hori, hura..., hauek, horiek, haiek... determinatzaileak erabiltzen dira funtzio horretarako. (→ erakusleak; → hura/bera (haiek/berak))

Pertsona-izenordain indartuak ere badira, euskalkien eta euskalki-aldaeren arabera aski ezberdinak. Hiru molde indartu hauek dira, esaterako, ni izenordain arruntaren ezagunenak: neu, nihaur eta nerau.

1. perts. sing.: neu, nihaur, nerau; neuk, nihaur(e)k, neronek; neuri, nihauri, neroni...

1. perts. plur.: geu, guhaur, gerok...

2. perts. sing.: heu, hihaur, herori... zeu, zuhaur, zerori...

2. perts. plur.: zeuek, zuihauk, zerok...

Ez dago oraingoz forma hobetsirik euskara baturako, nahiz neu/geu sistema ari den nagusitzen. Horien paradigmak EGLU-I, Eranskinak, 118. orrialdean daude.

Noiz erabili behar dira forma indartuak? Euskaltzaindiak ez du araurik eman, eta, beraz, ez dago auzia estu hartzerik. Ekialdean, forma indartuak erabiltzeko ohitura ez dago hain errotua; mendebaldean, bai. Mendebaldeko ohituran, badirudi izenordain indartua erabiltzen dela izenordaina bera galdegai denean (→ galdegaiaren legeak) edo nolabaiteko kontrakotasuna markatu nahi denean:

Neuk esan nion, ez bestek.

Ez ekarri besterik, geu aski gara.

Badirudi neure begietan daukadala oraintxe.

Arazorik behinena genitiboaren forma soilen eta indartuen artean dago, noiz erabili behar den bakoitza: nire/neure, hire/heure, haren/bere... (→ genitibo bihurkaria: nire/neure; haren/bere)

Noiz erabili behar dira forma arruntak? Kasu hauetan:

• bokatiboetan: Zu (*zeu), adiskide(a), zaude geldi! (→ bokatiboa)

• ezezko perpausetan: Ez zaitez [zu/*zeu] gurekin sartu.

Salbuespenez, ere, behintzat eta gisako lokailuekin, joan daiteke modu indartuan, nahiz eta arruntak maizago ageri diren: Neuk, behintzat, / Nik, behintzat, ez dut horrelakorik entzun.

• zati-galderetan (hots, galdetzaile bidez eginiko galderetan): Nor ote naiz ni (*neu)? (salbuespena da galderazko perpausa bai/ez erakoa denean; orduan badu tokia: Neuk esan behar al diot?).

Pertsona-izenordaina, indartua zein arrunta, kalkoa baino egokiagoa da honelako esapideetan:

?Ni pertsonalki ados nator zuk diozunarekin (> Ni (neu) ados nator zuk diozunarekin).

?Nik pertsonalki nahiago izaten dut zinemara joan (> Nik (neuk) nahiago izaten dut zinemara joan).