(...)
Il faut, d’ailleurs faire un départ entre ces mots: quelques uns d’origine tout à fait récente sont sans intérêt comme Etchechuri «maison blanche», Etcheberr «maison neuve»; d’autres ont été écrits avec une orthographe qui doit être rectifiée: Barneix, Duhalde, Dithurbide, Lissalde, Rospide, Chabarri et Xavier doivent être ramenés à Barnette «maison à l’intérieur», Uhalde «à côté de l’eau», Ithurbide «chemin de la source», Elissalde «à côté de l’église», Etcheberri «maison neuve», Arrospide «chemin de la forge (?)», etc.
(...)
etxeberri -
(2000)
ORP.MAISMED, III. kap., 89. or.
(...)
Parmi les raisons qui ont rendu le toponyme incompris et même incompréhensible dans l’usage courant, il peut y avoir un automatisme ou même une sorte de tabou. Automatisme, puisque ces noms maintenus à plus de six siècles de distance, et le plus souvent bien davantage sans qu’on puisse fixer le moment d’invention et le point de départ, et répétés sans cesse ont perdu tout rapport de sens aux éléments qu’ils décrivent: même les composés de etxe “maison” les plus transparents, comme etxeberri “maison neuve”, ne peuvent être compris réellement, puisque la maison est de toute façon plus ou moins “vieille” de fait, à plus forte raison si l’apparence de vétusté (ne serait-ce que par une inscription datée du XVIIe siècle, ce qui est fort banal) en rend la “nouveauté” fort problématique
(...)
Zer: Oikonimoa, deitura Non: Euskal Herria Jatorria:
ORP.MAISMED
de cheverri -
(2000 [1249])
ORP.MAISMED, IV. kap., 205. or.
(...)
aphérèse (disparition de la voyelle initiale) de a- et e- et parfois i- et u- généralement du fait de l’agglutination à l’article (1245 el esparren, 1435 la Rondo) ou à la préposition romane (1366 lassale de Recart): 1249 guerre, de cheverri, 1257 metsague, 1451 chagoyen, turbide, 1498 lissalde, ruthie pour “Agerre, Etxeberri, Ametzaga, Ithurbide, Etxagoien, Elizalde, Urrutia” etc., les noms officiels (“Sumberraute” pour 1316 alçumbarraute en basque moderne “Alzumarta”) et d’état civil modernes ayant pu hériter de ces formes
(...)
Oharrak: Nafarroako artxibategi nagusia: gazt. Archivo general de Navarra edo Archivo real y general de Navarra. Hurrengo atalak (secciones) ditu: Erresuma (Reino), Comptos, Errege Epaitegiak (Tribunales Reales), Erregeordetza (Virreinato), Apaizteria (Clero), Onegintza (Beneficencia), Gobernu Zibila (Gobierno Civil), Lurralde Entzutegia (Audiencia Territorial), Protokoloak (Protocolos), Kontularitza (Contaduría), Ogasuna (Hacienda), Udal Artxibategiak (Archivos Municipales), Gizabanakoen Artxibategiak (Archivos Particulares), Kodize eta Kartularioak (Códices y Cartularios), Kartografia (Cartografía), Ikonografia (Iconografía), Argazkitegia (Fototeca) eta Bibliografia Fondoa (Fondo Bibliográfico).
Mota: artxibategia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
AE.OIK - Aezkoako etxe izenak
Laburdura: AE.OIK
Egilea: Euskaltzaindiko Onomastika batzordea
Titulua: Aezkoako etxe izenak
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Olatzagutia
Data: 2015
Erreferentzia:
Oharrak: Nafarroako Euskarabidea zerbitzuak eskatuta, Euskaltzaindiarekin sinatutako hitzarmen bidez, Aezkoako herrietako etxeen izenak aztertu zituen Onomastika batzordeak, herriz herri, 2015 urtean egindako bileretan zehar. Jasotako datuen argitara, izen horien guztien aldaera batuak erabaki ziren. Lan horretarako oinarri izan ziren datuak Aezkoako ikertzaile talde batek bildutakoak ditugu, ibarreko hizkuntza teknikari Idoia Zabaltzak eskuratuta. Horiez gainera, Patxi Salaberrik jasotako hainbat lekukotza dokumental ere hartu ziren aintzat, hala nola Iñaki Caminok bere doktore tesian aipatutako lekukotza ugari eta, batzordeak eskatuta, Caminok berak etxe horiek izendatzeko ibiltzen diren beste ahozko aldaera asko ere. Bileretara eraman ziren oinarrizko zerrendetako arautze proposamenak Patxi Salaberri batzordeburuak egin zituen eta batzordean eztabaidatu ondoren, ontzat eman ziren egokien jotako aldaerak, sarri etxe bakoitzerako bat baino gehiago.
Mota: datu baseak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
VIN.INTELB - Importance des noms topographiques, lieux-dits, etc., pour l'étude de la langue basque
Laburdura: VIN.INTELB
Egilea: VINSON, Julien
Titulua: Importance des noms topographiques, lieux-dits, etc., pour l'étude de la langue basque
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria: 34
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 1909
Erreferentzia: III (1909), 349-356
Oharrak:
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
ORP.MAISMED - Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Laburdura: ORP.MAISMED
Egilea: ORPUSTAN, Jean-Baptiste
Titulua: Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Izpegi
Tokia: Baigorri
Data: 2000
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.