JAGONET bilaketa

102 emaitza bilaketarentzat

Denbora adieraztea: -z geroztik (etorri denez geroztik / etorri zenez geroztik)

Gramatikalki okerrak al dira ondorengo bi perpaus hauek?

  1. Etorri denez geroztik ez da bisitan etorri.
  2. Orain dela hiru urte etorri denez geroztik ez da bisitan etorri.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > komunztadura, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > komunztadura, hitzak > adberbioak, hitzak > menderagailuak, perpausa > denbora

Helburua adieraztea: -tzearren,  -tzeagatik

Forma horien erabilera, helburua adieraziz, gogorra egiten da. Azaldu, mesedez, eta eman adibideak.

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > kausa

Kausa adieraztea: -z gero (eta baliokideak)

Etorri zealazkoa, eamazu zeorrek (zuzena, Gipuzkoako Goierrin).

Etorri zarelazkora, eraman ezazu zerorrek (zuzena, batuan).

Etorri zarenez gero, eraman ezazu zerorrek (aurrekoaren esanahia).

Lehenengo esateko modu hori herriko zaharren artean sarritan entzun izan dut. Agian, lokalismo hutsa da. Bestalde, fonetika aldetik, baliteke hiztun alfabetatu gabeen ahozko aldaera izatea. Beharbada, zarenez gero horren eboluzio-degenerazioa da: zarenez gerora?… zarenezkora?… etab. Beste probabilitate bat ere bada: zarelakotik eratorri izana.

Horrez gainera, jakin nahi nuke -z gero egitura erabiltzean noiz erabili behar den -ez gero. Kontsonantez bukatzen denean bakarrik? Hartuz gero ala hartuez gero?

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak-aditzak > partizipioa, hitzak > adberbioak, perpausa > kausa

Baldintza adieraztea: -la/-larik (Ezeren okerrik ez duela…)

Ezeren okerrik ez duela, pilotari bikaina aterako da (zuzen)

Ezeren okerrik ez baldin badu, pilotari bikaina aterako da (zuzen)

Horiek biak elkarren sinonimoak dira. Kontua da, gure eskuetatik hamaika liburu eta gramatika pasatu arren, oraindik ez dugula aurkitu baldintzazko -(e)lari buruz ezertxo ere.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > baldintza

Lexikoa: entzun/entzumen, aditu/adimen

Zuzena izanik entzun eta aditu aditzak elkarren sinonimoak direla esatea, nola liteke entzumen eta adimen izenak elkarren sinonimoak ez izatea?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > hitz eratorriak
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak, hitzak > izenak

Aditzaren jokabidea: jakin (badakit etorri dena)

Non eta nola erabiltzen da -(e)na? Adibidez: Badakit etorri dena.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Aditzaren jokabidea:  subjuntiboa (joan zaitezen esan dit / joan zaitezela esan dit)

Subjuntiboko adizkiek batzuetan -(e)n atzizkia hartzen dute eta beste batzuetan -(e)la. Noiz bata eta noiz bestea? Etor dadin ala etor dadila? Joan zaitezen esan dit / joan zaitezela esan dit. Biak onartzen dira?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Aditzaren jokabidea: uste izan (ez dut uste joanen direnik / ez dut uste joanen direla)

Konpletiboetan esaldi nagusia ezezkoa denean, zein lotura erabili behar dugu, -(e)la ala -(e)nik? Esate baterako: Ez dut uste joanen direnik / Ez dut uste joanen direla. Noiz bata eta noiz bestea?

Ezezkoetan beti -(e)nik erabili behar al da? Ohartu naiz etorri zarela. Ez naiz ohartu etorri zarela ala Ez naiz ohartu etorri zarenik?

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Zehar-galderak: konpletiboetan (gogoratu zaio nork eman dion)

Konpletiboak azaltzean, nola azaldu behar ditugu zehar-galderak: konpletiboen barnean ala bereiz?

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Aditzaren jokabidea: uste izan (uste dut etorri den / ez dut uste etorri den)

Uste dut etorri den edo Ez dut uste etorri den bezalakoak onargarriak dira?

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper