Nahiago erabiliz gero, nahi aditza bezala erabili behar omen da. Erabilpen arrunta, ordea, bestelakoa da. Izan ere, hau bezalako perpausak esan ohi ditugu: bihar nahiago dut joan. Adibide horrek ez dit eragiten zalantzarik, araua betetzen baita; nire zalantza ezezko perpausak egitean sortzen da. Esate baterako, zuzena al da nahiago dut ez egin (baiezko perpausa)? Ala ez dut egin nahiago (ezezko perpausa) esan behar da?
Zalantza-mota:
lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza, sintaxia > esapideak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak, joskera > hitz-ordena, lokuzioak/kolokazioak, perpausa > osagarriak
Subjuntiboa nola egiten da eskatu aditzarekin: eskatu diote etor dadila ala eskatu diote etor dadin? Eta proposatu, gomendatu eta aholkatu aditzekin?
Zalantza-mota:
morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > perpausak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak > menderagailuak, joskera > aditz-joskera, perpausa > osagarriak
Zuzenak al dira honako esaldi hauek?
Nik lana egin dut.
Nik zuk lana egitea nahi dut.
Nik lana egin nahiago dut.
Nik lana egitea nahiago dut.
Nik zuk lana egin nahiago dut.Nik zuk lana egitea nahiago dut.
Zalantza-mota:
sintaxia > aditza, sintaxia > esapideak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak-aditzak > partizipioa, joskera > aditz-joskera, perpausa > osagarriak
Hobe dut esan/esatea/esaten bezalako esapideetan zein erabili behar dugu? Zer kasutan bakoitza?
Zalantza-mota:
lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza, sintaxia > esapideak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak > partizipioa, hitzak > adjektiboak, joskera > esapideak, lokuzioak/kolokazioak, perpausa > osagarriak
Onargarria al da Mutikoa uretara bota zen esaldia? Izan ere, Labayru Hiztegiak dioenez, "bota, da, dau: echar(se), tirar(se), arrojar(se), lanzar(se)" erabil daiteke.
Zalantza-mota:
lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak > erregimena, hitzak > izenordainak, joskera > kalko baztergarriak, lokuzioak/kolokazioak, perpausa > osagarriak
Zuzena al da Aspirina hartuz sendatu egingo zara esaldia? Bestalde, zein da -(e)z egituraren erabilera?
Zalantza-mota:
sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota:
afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, joskera > kalko baztergarriak, perpausa > modua
Ustea edo iritzia adierazteko, zuzena al da Eta nago (...) -(e)la horrela erabiltzea? Eta ordena horretan? Adibidez, Eta nago ideologia jakin bateko bertsozalea hoztu eta atzendu egin dela jokaera berri horrekin.
Zalantza-mota:
sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota:
afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak > trinkoak, joskera > hitz-ordena, perpausa > osagarriak
Ohikoak al dira betaurrekoak ondo jartzearena egin eta ez ikusiarena egin egiturak?
Zalantza-mota:
sintaxia > aditza, sintaxia > esapideak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak, joskera > esapideak, perpausa > osagarriak
Zuzena al da Hori gezurra esatea bezala da esaldia, ala Hori gezurra esatea bezalakoa da behar luke?
Zalantza-mota:
sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak > adjektiboak, hitzak > kalko baztergarriak, joskera > kalko baztergarriak, perpausa > konparazioa
Beharrezkoa al da ezen lokailuari bait- eranstea?
Zalantza-mota:
sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota:
hitzak-aditzak, hitzak > menderagailuak, joskera > diskurtso-markatzaileak, perpausa > kausa, perpausa > osagarriak