Bi esaldi hauek 1. Nahi nuen bezain merkea da auto hau / 2. Nahi nuena bezain merkea da auto hau esanahi berekoak al dira? Ezezkotan, zer alde dago bien artean?

Esaldi-bikote hauetan, zein dira molde egokiak?:

a) 5 minutuan egin du lan ala 5 minututan egin du lan?

b) Azken zortzi urte hauetan ala azken zortzi urte honetan?

c) Zenbat urtetik zenbat urtera ala zenbat urtetatik zenbat urtetara?

Azken hiru urtetik hona ala azken hiru urtetatik hona?

3 metrotik 5 metro bitartera ala 3 metrotatik 5 metro bitartera?

d) 5 kilometrora aurkituko duzu ala 5 kilometrotara?

Ezkerretara jo ala ezkerrera jo?

Hona hemen zenbait zalantza:

a) Erdia adierazteko, bi modu aipatzen dira oro har, sei t´erdiak (Hegoaldean), seiak eta erdiak (Iparraldean). Laburpenean, ostera, Hegoaldeko forma baino ez da ageri.

b) Ordu bat eta erdiak ala ordu bat eta erdia?

c) Orduen adibideetan ez dira agertzen honelako kasuak: 13,45tan (?).

d) Nola idatzi: 12.10 ala 12:10?

Ordua nola esan delako arauak (35. araua) erakusten du arazo bat komunztadurarena dela; baina gero ez du aipatu ere egiten. Arazoa konkretuki gertatzen da ordu bataren kasuan, adibidez: ordu bata eta hamar da/dira, ordu bat eta erdiak dira/da? Zein hobetsi behar da kasu bakoitzean?

Esaldi koordinatuetan, eta erabiltzen denean, zeinekin komunztatu behar da subjektua, bi esaldietako aditzen erregimena ezberdina bada. Esate baterako:

Jon etorri eta afaldu du ala Jonek etorri eta afaldu du?

Jon afaldu eta joan egin zen ala Jonek afaldu eta joan egin zen?

Komunztadura emendiozko perpaus juntatuetan; hauxe dator [EGLU IV:49] liburukian: "Emendiozko juntadurak aditza plural-komunztadura hartzera behartzen duela esan daiteke oro har".

Hala ere, salbuespen batzuk egiten dira, horien artean izen-sintagma abstraktuak juntatzen dituzten perpausak [EGLU IV:53].

Abstraktuak soilik? Bazkaria geuk egingo dugu, zuek ogia eta ardoa ekarri behar duzue esaldia zuzena al da? Deskribapenetan, adibidez: Serafin hartza... ugaztuna, 16 cm inguru luzeko gorputza eta 20 cm-ko isats orakorra duena. Horrelakoetan, singularra nahiz plurala erabil al daiteke?

Zalantza hauxe sortu zaigu: 4.000 gizon eta gehiago / 4.000 eta gehiago gizon. Zein da zuzena? Eta beste honetan?: 4.000 gizon baino gehiago / 4.000 baino gehiago gizon.

Erlatibozko esaldietan, ondorengo kasuetatik, zein dira zuzenak?

Irakasleak, ZEIN oso ondo bizi BAITira, ezin dira kexatu.

Irakasleak, ZEINAK oso ondo bizi BAITira, ezin dira kexatu.

Irakasleak, ZEIN oso ondo bizi direN, ezin dira kexatu.

Irakasleak, ZEINAK oso ondo bizi direN, ezin dira kexatu.

Baliokideak al dira ikusiz eta ikusiaz?

Ondorengo aukera hauek guztiak zilegi al dira?

Axularrek, nafar idazle fina, iragarri zuen…

Axular, nafar idazle finak, iragarri zuen…

Axularrek, nafar idazle finak, iragarri zuen…

Axular nafar idazle finak iragarri zuen…

Denak zilegi badira, batasunerako zein hobetsi behar da?

Eta hurrengo adibide honetan?

Nire lagunak, zuek ezagutzen duzuenak...

Nire lagunak, zuek ezagutzen duzuena...