Zuzenak al dira ahal izango eta ahalko? Biak dira zilegi?

Zuzena da, laguna etortzen denean esan ordez, laguna etorriko denean esatea?

Euskaltzaindiaren Orotariko Euskal Hiztegia begiratu dut eta adibide hauek aurkitu ditut [OEH:opa izan] sarreran: Merezi du eta opa diogu zeruan goza dadila. Nik opa diet zeruan gerta daitezela. Luzaroan dabilela opa diogu. Orain opa dut izan dezazula zeruetan deskantsua. Zeruak opa diezagula osasuna eta eguneroko ogia.

Horiek horrela, jakin nahi nuke -(e)n bukaera ere zuzena ote den.

Baztan aldean joaten ahal naiz erabiltzen dugu, baina ez dakit beste forma hauek ere onartuak ote diren: joaten ahalko naiz, joaten ahal izan nintzen, joaten ahal izateko...

Zuzenak al dira honako hiru esaldiok?

Besteez gogoratzeko esatera etorri zara.

Besteez gogora nadin esatera etorri zara.

Besteez gogora nadila esatera etorri zara.

Aginteraren kasuan, nola esan behar da har ezazu ala hartu ezazu, eta noizkoa da erabaki hori?

Nik emadazu, esaguk eta antzeko adizki trinkoak emaidazu eta esaiguk formak baino batuagotzat eduki ditut oraindaino; baina zalantza sortu zait ea arau mailako erabakirik edo bestelakorik baden horretaz (ez dut aurkitu adizki trinkoen paradigmarik, nahiz inoiz ikusia naizen, ustez, halakorik).

Aditz laguntzaile baten aditz-modua indikatiboko iragana izanik, NOR hura denean eta NORK hark denean, zein dira bakoitzaren pertsona-markak? Adibidez, ahazten zuen eta eman zizkion adizkien kasuan.

Aginteran, baiezkoetan, idatz daitezke esaiozu eta emadazu/emaidazu bezalako formak? Horrela idatzi behar dira? Zein aditzekin: esan, eman, ekarri, eraman, entzun, utzi, galdetu, egin...?

Ezezkoetan, idatz daitezke eziozu, ezidazu..., edo beti idatzi behar da ez iezadazu eta abar?

Adibidez, emadak/emaidak, uztak/utzizak, pasaidak/pasadak…

Orain arteko arau-gomendioetan gai hau erabaki ez bada ere, zerbait aipatu da Euskal Gramatika: Lehen Urratsak (EGLU) liburukietan, baina aipatu baizik ez.

Zenbait esparrutan guztiz premiazkoak dira: harreman pertsonaletan, kirol-jardueretan, lan-harremanetan, etab.

Egokia litzateke hainbat zalantza eta bikoiztasun gainditzea eta forma erabilgarriak zein diren esatea, baina modu zabalean, ahozkorako eta idatzizkorako balio dutelarik. Eta eredu mordoxka eman beharko litzateke, nolabaiteko "eredu osoa" eskainiz.