Emeteri - Pertsona-izenak - EODA
Emeteri
Grekoko Emeterionetik dator. Emeterio eta Zeledon anaiak Calahorra (Errioxa) hirian martirizatu zituzten IV. mendean eta bertako patroiak dira. Hil zuten lekuan eraiki zen hiriko katedrala eta horregatik dago harresietatik kanpo. Euskal Herriaren zati handi bat mendeetan zehar Calahorrako elizabarrutikoa izan zenez gero, debozio handia izan dute gure artean. 1596ko Refranes y Sentencias liburuan Larrabetzuko (Bizkaia) esaera hau biltzen da: “Done Meterii Zeledon Porru ereiaro on”. Santuaren eguna martxoaren 3an da. Aldaera: Meteri.
-
sancto emiterio et celedonio -
(1053 [1963])
IRI.LVATM , 22. par., 28. or.
(...)
En el Cartulario de San Juan de la Peña tenemos para el año 1053, doc. 107, con base en el Libro gótico: [...] et dedimus Sancto Iohanni et Sancto Michaelo et Sancto Emiterio et Celedonio et Sancto Antonino et Sancto Pelagio et tibi donno Zianno abbati, pro remedio animarum nostrarum, hereditates in loco qui dicitur Vermeio, kasas et terras et mazanares et pomares, cum omni integritate
(...)Zer: Santu izenak
Non:
Jatorria: IRI.LVATM -
Emeteri -
(1910)
AR.DIE , 31
(...)
Gixonena: Emeteri. Emerena: Emetere. Gazteleratuta: Emeterio
(...)Zer: gizonezkoen izena
Non:
Jatorria: AR.DIE -
emeterius -
(1945)
CB.MAT , III-3, P.77
(...)
Nombres romanos
(...)Zer:
Non:
Jatorria: CB.MAT -
san emeteri(o) -
(1976 [1987])
DRPLV , II, 233. or. (cf. Euskera, XXII, 267. or.)
(...)
San Madare, si es que no andamos muy descaminados, debe ser una forma romanceante del tipo San Medere / San Medel que tiene su origen en San Emeteri(o), mártir calagurritano con abundantes advocaciones en un espacio geográfico amplio, cfr. Santander < Santi Emeteri. En RS 1596, nº 330, aparece como Done Meterij Celedon, porru ereyaro on, 'por sant Meterio y Celedon buena sazon de sembrar porrlna'. Siempre queda la duda de que hasta qué punto puede aparecer en pleno siglo XVI una forma romanceante en un medio vasco donde la tradición, al menos vizcaína, da Done Meteri
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRPLV -
emeteri (giz.) -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 111
(...)
Grekoko Emeterionetik dator. Emeterio eta Zeledon anaiak Calahorra (Errioxa) hirian martirizatu zituzten IV. mendean eta bertako patroiak dira. Hil zuten lekuan eraiki zen hiriko katedrala eta horregatik dago harresietatik kanpo. Euskal Herriaren zati handi bat mendeetan zehar Calahorrako elizabarrutikoa izan zenez gero, debozio handia izan dute gure artean. 1596ko Refranes y Sentencias liburuan Larrabetzuko (Bizkaia) esaera hau biltzen da: “Done Meterii Zeledon Porru ereiaro on”. Santuaren eguna martxoaren 3an da. Aldaera: Meteri. Baliokideak: Emeterio (es) eta Hémétère (fr). // Del griego Emeterion. Emeterio y su hermano Celedón fueron martirizados en Calahorra (La Rioja), de donde son patrones y donde se guardan sus reliquias. El martirio tuvo lugar en el actual emplazamiento de la catedral, fuera de las murallas de la ciudad. Al haber sido la mayor parte de Euskal Herria de la diócesis de Calahorra, han tenido gran devoción entre nosotros. En los Refranes y Sentencias de 1596 se recoge Done Meterii en un refrán de Larrabetzu (Bizkaia). Su onomástica es el 3 de marzo. Variante eusquérica: Meteri. Equivalentes: Emeterio (es) y Hémétère (fr).
(...)Zer: Gizon-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ -
emeteri (giz.): (gazt.) emeterio -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 320
Zer: Gizon-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
