Cristóbal (es), Christophe (fr)

Nafarroako dokumentazioan ugaria den izena. Ikus Kristobare.

Cristóbal (es), Christophe (fr)

Ikus Kristobare.

Arabako Toloño mendiaren magalean dagoen herria. Izena latineko Cyprianus-en ondorengoa dela dirudi. Ikus Zipriano.

Cristian (es), Christian (fr)

Latineko Christianus-etik eta hau grezierako Christianós 'Kristoren jarraitzailea', 'kristaua' hitzetik. Izen hau asko erabili da Europako iparraldean eta handik zabaldu da gurera.

Cristóbal (es), Christophe (fr)

Greziar jatorriko Christophoros ('Kristo daramana') izenetik. Kondairak dioenez, Kristobalek jaun indartsu baten zerbitzari izan nahi zuen. Erromako enperadorea eta deabrua zerbitzatu ondoren jendea ibaian zehar garraiatzen ibili zen, Jainkoa zerbitzatu nahiz. Azkenean Jesus bera agertu zitzaion, haur itxuran, eta hau ere ugaldean zehar garraiatu. Honi zor zaio izena. Gidarien patroia da. Santuaren eguna ekainaren 10ean da. Aldaerak: Kostobare, Kostobaro eta Kristobal.

Erdi Aroko izena. 956. urtean Lain urduñarra ageri da Valpuestako (Burgos) kartularioan.

Erromatarren garaiko harri batean ageri da Lacubegi teonimoa. Uxuen (Nafarroa) aurkitu zuten, Erdi Aroan herria izan arren egun ermita besterik ez den Santa María la Blanca delakoaren inguruetan. Hurbil Lakumulatu aurkintza dago, eta honen barrenean antzina herria izandako Laku ('toki urtsua', jatorriz) dermioa. Uxuetik gertuago jainko izenarekin eite izugarria duen Lakubeli-ko zokoa dago.

Bi termino batzen dira honetan: 'behartsua, erromesa' adiera zuen Erdi Aroko lander (cf. Oihenarten atsotitz hau: 'Gaztaro alferrak dakarke zahartze landerra') eta gaztelaniazko Leandroren baliokidetzat Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean proposatutako Lander. Leandro grezierako Leandros-etik dator, latineko Leandrus bitarteko dela. Greziako mitologian Leandro Afroditaren tenpluko Ero-z maitemindu zen eta gauero joaten zitzaion igerika, gau batean gidaritzat zuen argia itzali eta ito zen arte. Leiren (Nafarroa) 1083. urtearen inguruan Fortun Landerra agertzen da, Iratxen (Nafarroa) 1164an Andere Landerra eta Legazpin (Gipuzkoa) 1401ean Doña Landerra. Donostian eta Artaxoan (Nafarroa) oinarritzat lander duten Landerbaso eta Landerridoia toponimoak ditugu.

F. Navarro Villoslada idazlearen Amaya o los vascos en el siglo VIII liburuko pertsonaia.

Jose Azurmendi (Zegama G, 1941) idazlearen goitizena.