EODA osoa
Ixona - Lekuak - EODA
Ixona (Kontzejua, lekua)
-
iscona -
(1025)
FITA.RSM , --
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
Iscona -
(1025 [1883])
FITA.RSM , 355. or.
(...)
In era millesima sesagesima tertia decano sancti Emiliani, sicut colligebat ferro per Alava, ita describimus [Gal., Llor. "scribimus"] [...] Hiraszaeza [Llor. "Hiruzhaeza."] XXII rgs. // Gelegieta [Gal. "Gelhegieta"; Llor. "Igelhegieta."] III rgs. Iscona III rgs. Troconiz II rgs. Burgellu eta Garonna II rgs. Hararihin [Gal, Llor. Hararihrai." I rg. Aialha II rgs. Larrahara I rg. Dulanzi II [Llor. "I"; pero hay que mantener el "II" textual si se computan bien las rejas de Arbelgoihen] rgs. Aniu I rg. Larraza et Arbelgoien [Gal., L[l]or. "Albergoihen."] in duos annos III rgs. Hereinzguin [Gal., Llor. "Hereinzguhin."] eta Abaunza [Gal., Llor. "Habaunza."] III rgs.
(...)Zer: 947
Non: Burgu
Jatorria: FITA.RSM -
exona -
(1257)
RODR.CDIPR , IV, 218
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
don martin de asona -
(1275 k.)
RODR.CDIPR , IV, 304
Zer: Antroponimoa
Non:
Jatorria: IZ.05 -
ajona, axona -
(1294)
OV.05 , 633
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
axona -
(1295)
RODR.CDIPR , IV, 438
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
ayxona -
(1337)
MDI.AM , I, 285
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
exona -
(1551)
DIBO.LVMG , 232
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
ixona -
(1593)
OV.05 , 633
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
yjona -
(1694)
OV.05 , 633
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
Yjona -
(1696-1773)
Gam. , 32
(...)
Son las siguientes, y asi / se quentan, Luco, y Labraza / Oquina, Yjona, Portilla / con Astulex [sic], y Carancas [sic]
(...)Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: Gam. -
exona -
(1700-1800)
UA.BURG.DOK , N.133
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
yjona -
(1700-1800)
Gam. , 32
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
hijona -
(1802)
DRAH , I, 364
(...)
herm. de la quadr. de Vitoria, pr. de Álava; es representada en las juntas de provincia y habla por ella el procurador de Vitoria. Se compone únicamente del pueblo de Hijona, que es una aldea de la villa de El-Burgo; confina por n. con Añua, por s. con la villa de Izarza, de quien la divide la segunda cordillera de montes que de e. á o. atraviesa la provincia, por e. con Eguileta y por o. con Troconiz. Tiene 20 vecinos con el mismo gobierno y justicia ordinaria de dicha villa de El-Burgo, ademas de un regidor que elige el pueblo: algunos se ocupan en la agricultura,y cogen anualmente 1940 fanegas de granos: otros se emplean en la fábrica de loza ordinaria de un color roxo, parecido al de los búcaros. Hay una iglesia dedicada á S. Estéban protomártir, servida por un beneficiado, y una ermita con el titulo de S. Estéban. Pertenece en lo eclesiástico al ob. de Calahorra y su vic. de Salvatierra. M.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRAH -
ijona, hijona -
(1802)
DRAH , I, 18, 364
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
ixona -
(1829 [1557])
CENS.CAST.XVI , Ap. 119b
(...)
IRURAIZ // Villodas // Ixona // Elburgo // Arbulo // Eguileta // Añua // Troconiz // Alaiza // Luscando // Arrieta // Langarico [sic; -ica] // Esquerucocha [sic; -recocha] // Gasco // Jauregui // Acilu // Argomaniz // Gaceta // Gauna y Guereñu / [Vecindario:] 370
(...)Zer: Herria
Non: Iruraiz [gaur Burgu]
Jatorria: CENS.CAST.XVI -
hijona -
(1850)
MAD.DGEH , IX, 204
Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
ijona: iskona -
(1961)
ETX.URI , 228. or.
(...)
Araba’n erri-izenen agiririk zaharrena [sic, zarrena] San Millan’eko lekaidetxeak eskeintzen diguna da. Au, ordea, sail luzea da eta deua [sic, dena] aldatzea lan nekosua litzake. Gaiñera, izen lerrokada onek ba-ditu Mitxelena-Elizalte jaunaren iritzian zenbait utsegite eta bestalde, garai arteko [sic, artako] ortografia zailla bear bezala aditzera ematen jakin bear da, 1025’ekoa baita izen sail au. Onetxegatik zalantza askotxo sortzen dira iri batzuen egiazko oguzpenari buruz eta ene ustez obe da ziurtasun oso bat ez den artean dudakor auek bertanbera uztea. Lan eder au, erri guzti auen adierazpena ematea, alegia, Mitxelena jaunak edo beste jakintsuren batek egin dizaikegu. Emen, izen batzuek bakarrik aldatuko ditut, guretzat ernegarri zerbait dutenak, irakurleak ikus ahal dezantzat mendeak ekarri duten aldakuntza Araba’ko uri batuetan. // IJONA, ISKONA.
(...)Zer: Herria
Non: Araba
Jatorria: ETX.URI -
ijona: iskona -
(1974)
TXILL.EHLI , 171 B
Zer:
Non:
Jatorria: TXILL.EHLI -
HIJONA: IXONA -
(1986)
HPS.EAE , 26
Zer: Entitatea
Non:
Jatorria: HPS.EAE -
hijona -
(1989)
OV.05 , --
(...)
pueblo del ayuntamiento de Elburgo
(...)Zer:
Non: Burgu
Jatorria: DEIKER.HPS -
hijona -
(1991)
NOM.1991 , Ar. 16
Zer:
Non: Burgu
Jatorria: DEIKER.HPS -
hijona -
(1992)
FK , 138-08-129-2
(...)
elburgo/burgelu
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
ixona -
(1994/01/01)
DEIKER.HPS , 98906
(...)
138-08 129
(...)Zer:
Non: Burgu
Jatorria: DEIKER.HPS -
Hijona / Ixona -
(1995/03/10)
EJ.ENT95 , 2616. or.
(...)
OGASUN ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA KULTURA SAILA 1145 ERABAKIA, 1995eko otsailaren 20koa, Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendariarena eta Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendariarena, Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenei zabalkundea ematen diena. Euskal Autonomi Elkarteko udalei kontsulta egin ondoren eta urtarrilaren 3ko 1/1995 Dekretuaren 7.1.j). eta 13.d) ataletan, apirilaren 30eko 286/1991 Dekretuaren 17.e) atalean eta apirilaren 23ko 258/1991 Dekretuaren 13.c) atalean ezarritakoarekin eta azaroaren 24ko Euskeraren Erabilpena Arauzkotzezko 10/1982 Oinarrizko Legearen 10. atalean ezartzen denarekin bat, biztanleria guneen izenen erabileran batasuna bermatzeko, hauxe ERABAKI DUGU: Erabaki honen Eraskinean agertzen den Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenen zerrendari zabalkundea ematea. Vitoria-Gasteiz, 1995eko otsailak 20. Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendaria, IÑIGO BARANDIARAN BENITO. Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendaria, XABIER AIZPURUA TELLERIA. Udala: Elburgo.
(...)Zer: Biztanleria-entitatea
Non: Elburgo
Jatorria: EJ.ENT95 -
ixona -
(1998/06/12)
Euskera , XLIII (1998, 2), 559
(...)
Mikel Gorrotxategi Nieto, Licenciado en Filología Vasca y Secretario de la Comisión de Onomástica de esta Real Academia de la Lengua Vasca / Euskaltzaindia, CERTIFICA: Que el nombre euskérico de la Junta Administrativa de Hijona, del municipio de Burgelu / El Burgo, es según acuerdo de esta comisión académica: lxona. El nombre aparece en la historia con distintas formas, principalmente: lscona, año 1205. Excona, años 1257. lxona, en diversos documentos. Hizona, año 1602. ljona, año 1798. No es cuestión de entenderse sobre el origen del nombre, que no es claro. La forma oficial castellana viene provista de una hache sin valor alguno en la pronunciación. Por lo que respecta a la adecuación del nombre a la actual legislación bilingüe, parece aconsejable, al existir cierta distancia entre ambas, una doble forma, a saber: Ixona / Hijona Ha de recordarse que la denominación lxona fue la recomendada años atrás por esta Real Academia, y así figura en el libro preparado por la Comisión de Onomástica de la Institución, y editado por el Gobierno Vasco, Relación de las poblaciones de la Comunidad Autónoma del País Vasco / Euskal Herriko Autonomi Elkarteko herrien izenak, Vitoria/Gasteiz 1986. Cabe añadir que el gentilicio es en lengua vasca ixonar. Y para que conste y surta efectos, se expide el presente Dictamen, en Bilbao, a doce de junio de mil novecientos noventa y ocho. H. Knorr, presidente de la Comisión de Onomástica. Mikel Gorrotxategi, secretario de la Comisión de Onomástica.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: Euskera -
hijona / ixona -
(1998/11/30)
ALHAO , 137. zkia., 10010. or.
(...)
HIJONA // 7.688 // Iragarpena // Hijonako Kontzejuko Auzokiden Batzarrak, 1998ko urriaren 3an hartutako Erabakiaren bidez, hemendik aurrera Kontzejuaren izen ofiziala: Hijona/Ixona izango dela behin-betiko onestu zen. // Arabako Lurralde Historikoko Kontzejuei buruzko, martxoaren 20ko, 11/1995 Foru Arauaren 4.3 artikuluan xedatutakoarekin bat eta denek jakin dezaten jendaurrean jartzen da. // Hijona, 1998ko azaroaren 2a.— Erregidore-Batzarburua, BONIFACIO JAUSORO PEREZ
(...)Zer: Entitate ofiziala
Non: Elburgo / Burgelu
Jatorria: ALHAO -
hijona / ixona: ixona -
(2000)
E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1191. or.
Zer:
Non:
Jatorria: E.EUS.GOR.EAE -
Hijona / Ixona: Ixona -
(2001)
EUDEL , 117
Zer: Biztanle-entitatea
Non:
Jatorria: EUDEL -
Hijona / Ixona -
(2005)
AFA.IZ , --
(...)
61 biztanle
(...)Zer:
Non: Burgu
Jatorria: AFA.IZ -
ixona auzoa (kontzejua) -
(2006/05/12)
DEIKER.HPS , 98906
(...)
138-08 129
(...)Zer:
Non: Burgu
Jatorria: DEIKER.HPS -
hijona -
(2015)
IZ.05 , 213. or.
(...)
vid. Ixona
(...)Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
ixona -
(2015)
IZ.05 , 222-223. or.
(...)
Den. oficial: Hijona / Ixona [...] Etimol.: La Comisión de Onomástica de Euskaltzaindia ha normativizado el nombre como Ixona, pero da la impresión de que faltan datos de toponimia menor que corraboren o refuten dicha forma. Nosotros creemos que es posible que se usara *Ixoa o *Exoa, es decir, la variante sin la nasal intervocálica, lo que nos llevaría a un étimo *(uilla) isiona, con palatalización de la sibilante en contacto con la vocal o vocales palatales, pero el único antropónimo que encontramos es Esius, que Solin y Salomies (1994: 75) recogen con un interrogante. Sería posible, igualmente, basarse en algo como *Exius [eksius], *Ixius [iksius], es decir, partir de *(uilla) exiona, ixiona, pero no hay nada así, que sepamos. // También podría ser considerado un topónimo con sufijo -ana > -a, si partiéramos de una variante *Hisonus de Hisonius que Solin y Salomies (ibid., 93) citan con dudas. En este caso la evolución habría sido: *(uilla) isonana > isonãɦ̃ã > *IsoNa > I[ʃ]ona (con palatalización [isV-] > [iʃV-]). Parece que se ha producido un proceso de disimilación Ixona > Exona > Axona que sin embargo no ha triunfado.
(...)Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: IZ.05 -
ixona -
(2016/11/08)
OB.AG , 1
(...)
Ez dugu euskarazko erabileraren berri.
(...)Zer: Herria
Non: Burgu
Jatorria: OB.AG
- [i.xó.na] / ([i.ʃó.na]) - (2015) [IZ.05]
- Hijona / Ixona (ofiziala)
- Hijona (gaztelania)
ETRS89 30T X.537013 Y.4740530
Lon.2º32'44"W - Lat.42º49'3"N
Kartografia:
138-08 [FK]Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
