Leku-izenak
Kiñueta - Lekuak - EODA
Kiñueta (Aurkintza)
-
quiñoeta -
(1587)
NAN.PR.OIB , 3. k-bis.
(...)
...en la endreçera llamada quiñoeta...afrontada...con el Camino Real que ban para Caseda
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OV.11 -
quiñoeta -
(1587)
OV.11 , --
Zer:
Non:
Jatorria: NA.TM -
quiñoeta -
(1722)
NAN.PR.URR , C.112
Zer:
Non:
Jatorria: NA.TM -
quiñueta -
(1733)
OV.11 , --
Zer:
Non:
Jatorria: NA.TM -
quiñueta -
(1752)
OV.11 , --
Zer:
Non:
Jatorria: NA.TM -
kiñuetas -
(1987)
JIM.ESTN , 50. or.
(...)
El espacio comunal, propiedad de la comunidad vecinal de un valle, municipio o concejo, vino constituyendo desde tiempos muy antiguos una de las principales fuentes de ingreso para los concejos y de subsistencia para la población. Las formas de aprovechamiento fueron muy diversas, tanto por los bienes congozados (madera, leña, helecho; pastos, hierbas, aguas; piedra, yeso, esparto; cultivos, caza), como por la superficie, tiempo de goce y beneficiarios. En la explotación y aprovechamiento del comunal jugó papel importante la distribución o reparto periódico de lotes (de tierra o leña) entre vecinos, hecho generalmente mediante sorteo (de donde sors, sorte(m), suerte). Las suertes de tierra recibieron distintos nombres: parcela, tabla, lote, quiñón u otras. La superficie de cada una dependía del espacio disponible, del número de vecinos y de otras circunstancias. En la Navarra Central debió ser común darles una superficie quinaria (cinco ¿cuartaladas, peonadas, yugadas?) (quini pro vicino). A ello deben responder los topónimos quiñón, quiñones y kiño(a), kiño(a), kiñueta, este último a veces con una s final pluralizante castellana (Kiñuetas). Aunque privatizados actualmente en muchos casos, esas tierras fueron comunales.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: JIM.ESTN -
kiñu, kiñoa -
(1988)
JIM.ESTN , 62. or.
(...)
IV. Encuesta toponomástica [en Euskera, núm. 33, Bilbao: Euskaltzaindia, 1988, pp. 289-301] (...) 6.3.2. Parcela; Suerte; Quiñón (Kiñu, Kiñoa).
(...)Zer: Osagai toponimikoa
Non: --
Jatorria: JIM.ESTN -
kiñueta -
(1994)
OV.11 , 74-75
(...)
[-Eta gure eskualdean] Toponimo guzti hauen azterketatik honako ondorio hauek atera ditzakegu: [...] 9.-Aniztasuna / batekotasuna Ikusi ahal izan dugunez -eta (-keta, -kieta) atzizkiak aniztasuna adierazten du batzutan, eta honekin batera, C. Barojak dioenez, lekua: Aizketa (Uxuen), Berroberrieta (Leatxen), Buraleta (= Los Burales, Zaren), Kiñueta (Zaren. Cf. Hor barnako Los Quiñones ezaguna), Liatzeta ('Los Linares', Galipentzun), Olibeta (Ageza, Eslaba...) [Cf., gainera, Etxalekuko Errikogaztañeta, itxura guztien arabera 'herriko gaztainadia' adiera duena].
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OV.11 -
kiñueta -
(1994)
OV.11 , 73
(...)
[-Eta gure eskualdean. Zare] Kino ([kíño], alegia) 'quiñón' [Azkuek kiño 'sel', quiñón', 'porciones de terreno comunal repartido entre vecinos' bildu du Aezkoan (APIM, 179-301. orr.)] eta -eta dugu hemen. *Kiñoeta > Kiñueta pausua arrunta da (cf., adibidez, Zuloeta-tik atera den Ibargoitiko Zulueta herri-izena), bereziki azentua egun bezala hondar-aitzineko silaban zihoala onartzen bada [Kiño hitza eta adierazten duen lur zatiketa oso zabaldua egon da Nafarroan (ikus, adibidez, Jimeno Juríok Iruñerrian biltzen dituenak). Uxuen ordea, ez dugu honelakorik sekulan edireten toponimian, eta gaurregungo erdaraz ere guztiz ezezaguna da "quiñón" hitza. Honen hedaduraren berri izateko ikus J. M. Iribarrenen VN. Erdarazko quiñón-etik euskarazko Kiño-rako bilakaera hau izan bide zen: quiñón > *kiñoi (cf. Quinoia Puiun; THET, 171. or.) > kiño (sabaikari disimilazioz). Jimeno Juríok Quiño (THET, 171. or.), Quiñoa eta honen eratorria den Quiñueta dokumentatzen ditu (TCPCG, 93. eta 106. orr.), bai eta Quiñoa-ren aldaera jatorra dirudien Guinoa ere. Azken aldaki hau, dena den, erabat isolatua dago. Guk gure eskualdearen ondoan, Orba ibarreko Oleta herrian Quiño andia ediren dugu (PRA-Oibar, 25. k., 1646), eta ibar bereko Santsoainen Quiñueta (PRA-San Martin, 87. k., 1830). Erroibarko Mezkiritz herrian Kiñota dugu orain, Quinioeta 1767an, Quiñoeta 1807an (Orreaga Ibarra, MT, 335. or.). Kiñoa (eta Giñoa?)-rekin batera kiñu ere aurkitzen dugu (cf. puntallo > puntallu gure alderdian) han-hemenka. Cf., adibidez, Urraulgoitiko Adoain herriko Quiñumearra (PRA-Otsagabia, 20. k., 1694). Itzagaondoko Indurainen kiño (edo kino) nahiz kiñu (edo kinu)-tik atera ahal izan den Quinueta dugu 1594ean (PRA-Urrotz, 4. k-bis)].
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OV.11 -
kiñueta (cuesta de), (linares de) -
(1994)
OV.11 , 963
(...)
Kino 'quiñón' [Quiñón hitza ezaguna da Zaren, baina galbidean dago orain. Izen honek zotz eginda banatzen diren auzalur sailak adierazten ditu. Sail horietako bakoitza puskatan (suerte, parcela-tan) banatzen da. Neurria aldakorra da, dermioen arabera. Quiñón-ek Nafarroako beste toki batzuetan duen adieraz ikus Iribarrenen VN, Ricardo Ciérbideren TCO-II, 130-131. orr., eta J. Juríoren THET, 170-171. orr.] izena eta -eta (ikus berrekailu honi eskaini atalean dioguna) ditugu hemen. Kiñueta (Kiñeta [kiñéta] orain) Kasedako bidearen inguruan dago, Armillos, Zazuburu, Dolareta eta Puente nuevo-ren artean. Bertan lihatzeak zeudela badakigu. Cuesta de Kiñueta Costalado de Balora-ren jarraipena da, alegia, Kiñueta-ren eta Zazuburu-ren arteko aldapa.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OV.11 -
kiñueta -
(1998)
NA.TM , LIV, 205-206
(...)
OBS.- Según explica Patxi Salaberri (EAEATB), de kino 'quiñón' y el sufijo de lugar -eta. Quiñón es un antiguo genérico castellano, común, que según J.I. Fernández Marco es en principio la quinta parte de un bien común. Por extensión se llamaría quiñón a la parte o suerte de una finca rústica dividida entre varios colonos. J.M. Iribarren recoge otras acepciones: "Parcela comunal que el ayuntamiento cede en disfrute a sus vecinos (Aezkoa, Salazar, Roncal) / terreno o coto muy extenso dedicado a pastos, perteneciente a un Municipio, y cuyo aprovechamiento arrienda éste en pública subasta. Equivale a corraliza (Ribera)". Parece que la idea común es la de división del aprovechamiento de un bien común. En lengua vasca, según se colige de la toponimia menor, parece haberse utilizado la forma kiñoa.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: NA.TM -
Kiñueta -
(2019)
NA.TOF , 298032
Zer: Espacio rústico
Non: Sada
Jatorria: NA.TOF
- kiñéta - (1992-1999) [NA.TM]
- Kiñueta (ofiziala)
- Kiñueta (gaztelania)
UTM:
ETRS89 30T X.632070 Y.4714701
Koordenatuak:
Lon.1º23'26"W - Lat.42º34'24"N
Kartografia:
174-54-B1 [KAT.10]Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
