Leku-izenak

(...)
086-27 082
(...)

(...)
086-27 082
(...)

(...)
Gainera, gerta daiteke hizkuntza ofizial bietan izenak nabarmen desberdinak izatea eta horrelakoetan biak normalizatu eta ofizialduko dira. Hala gertatzen da Opellora / Costera, Elexalde / La Iglesia... eta era horretakoetan. Irizpide hori ematen da aditzera Euskararen Erabilpena Arautzeko Oinarrizko Legean ere, haren 10. artikuluak Legebiltzarreko saiora joan ziren alderdi politiko guztien aldeko botoa izan zuelarik [2 Azaroaren 24ko 10/1982 Legeko 10. artikuluan honako hau ezarri zen: // «1. Autonomia Elkarteko lurralde, udal, herri, geografia-gorabehera, hiribide eta, oro har, toki-izen guztien izen ofizialak Jaurlaritzak, Kondaira-Lurraldeetako Foru-Erakundeek edo Toki-Erakundeek finkatuko dituzte, bakoitzak berari dagokion aginte-eremuaren barruan eta, beti ere, jatorrizko izen euskaldun, erromantzezko edo gaztelaniazkoari, hizkuntza bakoitzari dagokion idazkeraz men eginez. // Toki-erakundeen eta Eusko Jaurlaritzaren artean aurreko atalean esandako izen ofizialei buruzko auziren bat gertatuz gero, Eusko Jaurlaritzak ebatziko du, aurrez Euskaltzaindiari bere iritzia eskatu ondoren. […] 3. Izen hauek oso ezberdinak izanez gero, bide-seinaleei buruzkoetarako, biak ofizialtzat joko dira»]. Irizpide honen aldekoa da Euskaltzaindiko Onomastika batzordea ere, eta aipaturiko Legean eta Autonomi Estatuan jasotakoari jarraiki, Euskaltzaindia da gai honetan erakunde aholkulari ofiziala [3 Autonomi Estatutuko 6.4 artikuluan honako hau esaten da hitzez-hitz: «Euskarari dagozkionetan, Euskaltzaindia izango da erakunde aholku-emale»]. Dena dela, Lege horretan ez da zehazten «oso ezberdinak» izate hori zertan datzan, nahiz eta zentzuzkoak izanik, bertakoek hala hartzen badituzte edo forma bat eta bestea elkar trukatzeko zailak baldin badira, «oso ezberdintzat» jo behar direla dirudien. Argi dago, beraz, Aretxazar, Etxabarri edo Campijo bezalako izenek ezin dituztela onartu baliokidetzat, ez idatziz ez eta era ofizialetan ere, Arechazar, Echabarri edo Kanpijo idazkerak [...] Zoritxarrez, toki askotako euskal izenak azkenengo euskal hiztunekin batera galdu ziren eta gaur egun ez daukagu izen horiek jakiteko modurik. Baina zenbaitetan, horietako batzuk berreraikitzeko aukera izaten da. Euskal Herriko mendebaldean eliza dagoen auzoa izendatzeko Elexalde erabiltzen zela argitzen duten adibide asko ditugu. Hala gertatzen da Barrundian hasi eta Amurrio nahiz Beotegiraino, herri horretan oraindik ere XIX. mendean Elejalde forma dokumentatzen baita, hau da, euskal izenaren forma gaztelaniartua. Hori dela eta, egungo Barrio de la Iglesia eta antzekoak euskarazko Elexalderen itzulpen hutsak direla esan genezake eta, horrenbestez, bidezkoa dateke atzera bihurtzea [...] Kontzejuko auzoburua / Capitalidad del concejo: ED50 30T X.493922, Y.4770889, alt. 370 m. // Lehen esan dugunez, gaur egun kontzejuaren izena bera erabiltzen da auzo nagusiaz aritzean ere. Han aipatu dugu, halaber (ikus Beotegiko kontzejua), garai bateko gunea Peregaña menditik gertuago zegoela. Perea eta San Tomas toponimoak bizirik daude oraindik mendi honen magalean, hegoaldera begira eta hilerria baino aurrerago doan basabidearen gainean, hain zuzen ere. San Tomas Apostolua zen herri hartako parrokiaren adbokazioa, eta gainera Erretesko biztanleak nahiz inguruko beste auzo batzuetakoak ere horko eliztarrak zirela dirudi. Agian horregatik aldatu zen santua Erretesko parrokiara. Beotegiko gunea leku apalago berrira aldatu zenean, parrokia berria eraiki zen gaur egun Zaballa izenaz ezagutzen dugun alderdiaren inguruan. San Andres Apostoluari eskainitako eliza hori ia erorita zegoen 1916 inguruan. Seguruenik horregatik inauguratu zen 1918an Done Mikel Goiaingeruaren parrokia berria, lehenagotik santu honi berari eskainitako ermita egon zen tokian. // Madozek (1845-1850) Elejalde eta San Miguel aipatzen ditu Beotegiko auzoen artean. Elexalde hitza eliza nagusia dagoen gunea izendatzeko erabili ohi da Euskal Herriko mendebalde osoan. Eliza estandarrari dagokion elexa dialektalaren eratorria da, amaieran alde osagaia daramana eta, beraz, ‘elizaren aldiria’ esan nahi du. Diccionario geográfico hark Elejalde aipatzen zuenean Pereko San Tomas eliza zaharraren inguruko guneaz ari bazen ere, gaur egun eliza nagusiak Done Mikel Goiaingeruaren adbokazioa du eta jatorrizko tenplua baino leku apalagoan dago kokatua, Madozek San Miguel bezala identifikatzen zuen auzoan, hain zuzen ere
(...)