(...)
(El obispo don Diego Ramirez, el año 1562) “... otro dia despues de Pentecostes al amanecer, partiò de Hugarte para Trento, donde entro atrauesando por Francia, y se hallò en el Concilio, asistiendo hasta quatro de Diziembre, del año 1563, en que se acabò”
(...)
(...)
Hartakoz Jinkoak *Amos profetaz jenter egiten derien mehatsvrik handiena da, vtziren dvtiala ez ogiz eta hurez, bena bai bere hitz saintiaren gosian eta egarriaz galzera: honek berak haspereneki erran erazi derio *Jeremia profetari, haurrek ogi galthatv die, bena eztie ediren hura eman derienik baita Saint *Ambroise apezkvpv handiari qq, bazkatv ezpadvk, hil erazi dvk, piztv baitv *Trentako Konzilio Jenerala, manatzera pena ezpiritual handienen pian, erretor eta beste arima kargvdvner, gvtiena igante eta besta handienez khristiak Jinkoaren hitzaz hazditzen, zoin baita haren haurren ogia eta Zelvko bazka haien salbatzeko
(...)
(...)
Eliz-jaun egiten diranak zerurako badira, beren euskaldun erritarrei igandeetan ta jaietan beintzat, *Trentoko Konzilioz Jangoikoak dionaz, agertu ta adiraz-erakutsi behar diete Ebanjelioko doktrina ta zeruko biderako ta bizitz on baterako jakin behar dutena, ta adiraz-erakutsi beren hitzkuntzan ta errazki aldi dezakeen eran
(...)
(...)
Eta ona non Dotrina gai, edo asuntorik bearrenak esan ditugun: eta Espiritu Santuak, *Trentoko Konzilioan nai dituen gaiak, gaitzetik iges egin, ta onari jarraitzeko, oietara datoz
(...)
(...)
Oiek *Madriden, errege Don *Felipe, ta Doña *Isabel erregiñaren txit kontentu andiaz, ta biak Apaidin zirala ezkondu ziran, eta *Trentoko Konzilio sagraduaz batean *Españan lenengo eginzan ezkontza, au izandu omen zan:
(...)
(...)
Da, dino *Trentoko konzilijo santubak, pekatu egin danaren atsakaba, edo gorroto bijotzekua aurrerunzian ez ostera egiteko propositu, edo goguaz
(...)
(...)
Eranzungo deutsut *Trentoko konzilijo santubagaz, konfesau biar diriala esamina kontuzko baten bidez, goguan, edo konzienzijan dagozan legez, pekatu mortal guztijak euren lagungarri, zerzelidade, edo zirkunstanzija pekatu beste bat egiten dabeenakaz
(...)
(...)
*Trentoko konzilijuak deklarauta, ta aginduta dauka: Abadiak eta prailiak piestetara, ta dantzetara ez juateko; leenago elisiak, ta konzilijuak agindu dituben ordenak gordetako; ta usadijuaren, edo oituriaren atxakijak ez dagijeela balijo lege onen kontra
(...)
(...)
Orregaitik nai leuke *Nizea, eta *Trentoko Batzar edo Konzilijuak euki daijezan Kristinaubak, ez bakarrik Elexa, eta Altaretan baita euren etxe, sala eta gela, edo aposentubetan bere santuben irudi, edo estanpak
(...)
(...)
Santuben erlikijak, zelakuak dirian euren gorputz, azur, odol, eta autsak beneragarrijak dira, eta orregaitik honradu, eta adoradu biar ditugu, dirauzku *Trentoko batzar edo Konzilijuak
(...)
(...)
*Trentoko Batzar, edo Konzilijuak dirausku: elduten bagara sakrifizijo onetara bijotz on, fede artez, biar dan bildur, eta itzalagaz, bertan aurkituko dogu grazija, eta erruki, edo miserikordija; bada bigundurik beragaz gure Jaungoikua, emongo deusku penitenzijako doia, eta parkatuko deuskuz gure pekatu guztijak, ikaragarrijenak badira bere
(...)
(...)
Jaungoikuak dauka agindurik pekatu mortalian daguan Kristinauba konfesetia, bada bestelan etzako parkatuko bere pekatuba; baña ez eban izentadu *Jesu *Kristok nosik nora konfesadu biar zan, au itxi eban bere Elexiaren ardura, edo borondatera; eta gure ama arduratsu onek, bere semiak egon etzeitezan denpora luzian, edo benturaz euren bizi guztijan konfesadu baga, agindu eban urtian bein gitxienez konfesadu zeitezala, urte au aituten da Paskua batetik bestera, edo Parrokijagaz kunplietan danera; bada auxe da Elexa guztijetan jaoten dan oitura, edo kostunbria; eta *Trentoko Batzar, edo Konzilijuak nai dabena da, iraun daijala beti oitura onek
(...)
(...)
Sazerdotetzia, edo ordia sakramentuba dana, ta *Jesukristo geure jaunak itxi euskuna, *Trentoko batzaar santubak erakusten deusku, neure entzula onak
(...)
(...)
Gerorengo ta azkeneko orduraño grazian iraute au da Jangoikoaren doia, emaitza, mesedea; Jangoiko bera ganik baño, bestetarik ezin irabazi geinkeana, diño *Trentoko Batzar Santuak
(...)
(...)
Obispadu onetako legeak agintzen zuan, erakarri zitezela Kristau guziak Meza nagusietara eta *Trentoko Konzilioak agindu zien Obispo Jaunai, aditzera eman zegiezala bere mendekoai, nola beartua dagoan bakoitza alduanean bere Elizara etortzera Jainkoaren itza entzuteko
(...)
(...)
Atzenean Komunioko Sakramentua ongi artzen duanaren biotzean *Jesus bera geratzen da betiko bizitzaren prendatzat, *Trentoko Konzilioak erakusten digun bezala
(...)
(...)
Orregatik erabaki zuan *Trentoko Konzilioak, andik aurrera etzezala baliorik batere izan ezkonzak, ezpazan egiten Apaizaren, eta bi, edo iru testiguren aurrean
(...)
(...)
Au bera aditzera ematen digu Eliz Ama Santak *Florenziako, eta *Trentoko Konzilioan, bada esaten digu, damutu bear zakula egindako utsegiteaz, aurrera berririk ez egiteko asmoarekin
(...)
(...)
Onetarako bear dirala examiña, edo bekatuak gogora ekartzea, dolorea, propositua, konfesioa, ta satisfakzioa, edo *Trentoko Konzilioak dion bezala, aozko konfesioa, biotzezko damua, ta obrazko satisfakzioa
(...)
(...)
Zergatik bait *Trentoko Konzilioak agindu zien Obispo Jaunari kontuan ipiñi zitzeela beren ardiak, nola bakoitzak joan bear zuan bere Parrokia, edo Elizara Jainkoaren itza aditzera, neke, ta kalte andi gabe zijoakeanean
(...)
(...)
Sakramentua egiaz arturik egiten dan komunioak berez ondasun geiago emango diozka artzalleari, gogozko komunio utsak baño, prestaera berdiña bada; baña eziñ ukatu diteke, komunio espiritual, edo gogozkoak ematen diozkala ongi egiten duanari bere ondasunak prestaera, eta jaieraren neurrian, *Trentoko Konzilioak erakusten digunez
(...)
(...)
Au da egia bat *Florenziako, eta *Trentoko Konzilioak erakusten diguena, eta Katoliko guziak sinisten duena: eta besterik esatea da herejia
(...)
(...)
Eta dana dala iritzi oez, *Trentoko Konzilioa ezkero, ezkonzak ez du balio, arzaiaren, eta beste bi, edo iru testiguren aurrean egiten ezpada
(...)
(...)
Sakrifizio egiazkoak eskatzen duan irugarren doaia da, Jaungoikoari bakarri eskeñia izatea, eta ala da Meza, *Trentoko Konzilioak erakusten digun bezala; bestela izango lizake idolatria deritzan bekatu itsusia, zeren Jaungoikoari bakarrik zor zaion, onra emango litzakeon Jaungoiko ez danari
(...)
SAND.COP - Catálogo de los obispos que ha tenido la santa Iglesia de Pamplona
Laburdura: SAND.COP
Egilea: SANDOVAL, Prudencio de
Titulua: Catálogo de los obispos que ha tenido la santa Iglesia de Pamplona
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data: 1614
Erreferentzia:
Oharrak: Hona hemen zer dioen iturri honetaz Jimeno Juríok (OV, 12, 92): Prudencio de Sandoval, obispo de Pamplona, plagió, traduciéndolo mal al castellano, un "Catálogo episcoporum" escrito poco después de 1573 por un canónigo pamplonés, identificado por Goñi Gaztambide con Francisco Cruzat (HOP, V, 249-250).
Mota: bibliografia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
IÑ.SAND - Toponimia nagusiaren lekukotasunak Prudencio de Sandoval Iruñeko apezpikuaren 1614ko Katalogoan
Laburdura: IÑ.SAND
Egilea: IÑIGO ARIZTEGI, Andres
Titulua: Toponimia nagusiaren lekukotasunak Prudencio de Sandoval Iruñeko apezpikuaren 1614ko Katalogoan
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria: 28
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 2011
Erreferentzia: 26 (2011), Pirinioetako hizkuntzak: oraina eta lehena: Euskaltzaindiaren XVI. Biltzarra, 1255-1280. or.
Oharrak: CD euskarrian argitara emana
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
O.NUV - Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Laburdura: O.NUV
Egilea: OIHENART, Arnaut
Titulua: Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Lan oharra: Jean Louis Davant (ed. krit.). Euskararen lekukoak 7
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Bilbo
Data: 1983
Erreferentzia:
Oharrak: Jatorrizko edizioa, Paue, 1696.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Mb.IArg1 - Mendibururen idazlan argiragabeak I
Laburdura: Mb.IArg1
Egilea: MENDIBURU, Sebastian
Titulua: Mendibururen idazlan argiragabeak I
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Bilbo
Data: 1982 [1760?]
Erreferentzia:
Oharrak: Patxi Altunaren edizioa. 47-394 orrialdeak erauzi dira.
Mota: bibliografia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
Cb.EBO - Eusqueraren berri onac
Laburdura: Cb.EBO
Egilea: KARDABERAZ, Agustin
Titulua: Eusqueraren berri onac
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data: 1761
Erreferentzia:
Oharrak: Patxi Altunak eta Esther Zulaikak paraturiko edizio kritikoa dago: Euskararen lekukoak 23, Hernaniko Udala & Deustuko Unibertsitatea & Euskaltzaindia, Bilbo, 2004.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Cb.CatV - Dotrina Cristiana edo Cristiñau Dotrinea
Laburdura: Cb.CatV
Egilea: KARDABERAZ, Agustin
Titulua: Dotrina Cristiana edo Cristiñau Dotrinea
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data: 1762?
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Cb.Just - Justuen Ispillu arguia
Laburdura: Cb.Just
Egilea: KARDABERAZ, Agustin
Titulua: Justuen Ispillu arguia
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data: 1764
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Mg.CC - Confesioe ta comunioco sacramentuen gañean eracasteac
Laburdura: Mg.CC
Egilea: MOGEL URKITZA, Juan Antonio
Titulua: Confesioe ta comunioco sacramentuen gañean eracasteac
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data: 1800
Erreferentzia:
Oharrak: 101-260 orrialde tartea bakarrik erauzi da.
Mota: bibliografia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
Mg.CO - Confesiño ona
Laburdura: Mg.CO
Egilea: MOGEL URKITZA, Juan Antonio
Titulua: Confesiño ona
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Gasteiz
Data: 1803
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
fB.Olg - Euscal-Errijetaco olgueeta ta dantzeen neurrizco-gatz-ozpinduba
Laburdura: fB.Olg
Egilea: MADARIAGA, Frai Bartolome "de Santa Teresa"
Titulua: Euscal-Errijetaco olgueeta ta dantzeen neurrizco-gatz-ozpinduba
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia: Iruñea
Data: 1816
Erreferentzia:
Oharrak: Argitaraldi faksimilea, Donostia, 1978. OEHk ohar hau eransten du: Patxi Altunaren edizioa erabili da, Bilbo, 1987. Hala ere, guk dakigula, edizio honi egiten dio erreferentzia: Luis Maria Mujika (ed.), Euskararen lekukoak 12, Euskaltzaindia & Bizkaiko Foru Aldundia, Bilbo, 1986.
Oharrak: Aipatzen den argitaraldia, RIEVekoa da (1923, 1925). Ondoren, Blanca Urgell Lázarok paraturiko edizioa ere kaleratu da, Euskararen lekukoak 22, Euskaltzaindia & BBK & Bizkaiko Foru Aldundia, Bilbo, 2001.
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
CatLuz - Guiristino-doctrina Aita Gaspar Astete jesuitac erdaraz escribitua. Escuararat itzulia D. Francisco Echeverri Valcarlosco Bicarioac
Laburdura: CatLuz
Egilea: ETXEBERRI, Frantzisko
Titulua: Guiristino-doctrina Aita Gaspar Astete jesuitac erdaraz escribitua. Escuararat itzulia D. Francisco Echeverri Valcarlosco Bicarioac
Lan oharra:
Paratzailea: Segurola, I.
Bilduma:
Aldizkaria: 14
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 1833
Erreferentzia: 1985, 132-176
Oharrak: I. Segurolaren edizioa.
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
AA1 - Jesu-Cristoc bere elizari utzi ciozcan, zazpi sacramentuen gañean eracusaldia
Laburdura: AA1
Egilea: AGIRRE Asteasukoa, Juan Bautista
Titulua: Jesu-Cristoc bere elizari utzi ciozcan, zazpi sacramentuen gañean eracusaldia
Oharrak: Erreferentzian Euskera agerkariko orrialdea eta arau zenbakia agertarazten ditugu. Tamalez, arauan ageri diren jatorrizko izendapenak maiz ezin izan ditugu jaso, alfabeto arrotzetatik transliteratu gabe eman direlako.
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.