Leku-izenak

(...)
Las oclusivas sonoras, empleando este término en el sentido limitado que más abajo se indica, se conservan por lo general, tanto en posición inicial como en interior de palabra: // Γέβαλα (Ptol.), actual Guevara, Guebara (Ál.). // Heredia (Ál.), doc. Deredia, Heredia < herediu, pl. heredia. Cf. también Δηούα (Ptol.), actual Deva, río y población en Guip. // Como es sabido, lo que llamamos oclusivas sonoras se realizan como oclusivas o espirantes, según la posición, con una distribución muy parecida a la del español de hoy. La pronunciación fricativa de la b está claramente descrita por Oihenart a mediados del siglo XVII. // No hay indicios que apoyen la presunción de que el vasco medieval distinguiera entre -b- oclusiva y -u- (-v-) fricativa como el cast. de aquella época. En los documentos se emplean casi indistintamente las dos letras (Zabal- y Zaval-, Ibar- e Ivar-, -barri y -varri, etc.), lo que parece probar que no había más que un fonema y que la realización corriente de este en posición intervocálica era una fricativa
(...)

(...)
Gorrio-ko alderdi lau bat izendatzen zuen honek, behialako Indurainzabala seguru asko.
(...)

(...)
[Dermio baten zatiketa. Zabala] Formari dagokionez zabala sarri askotan bakarrik azaltzen da, beste deusen laguntzarik ez duela. Honelakoetan eremu lauak adierazten ditu, eta erdarazko El Llano, Los Llanos-en baliakidea da. Beste batzuetan beste oinarri bati atxikirik aurkitzen dugu, alderdi baten alderdi laua adierazten duelarik. Gehienetan oinarriari zuzenean lotzen zaio, bestelako bitartekotzarik gabe: Abaitzabal (Epaiz), Akirazabal (Uxue), Indurainzabala (Moriones), Xaugizabal (Eslaba), Santsoainzabal (Lerga)... Beste batzuetan, ordea, leku-denborazko genitiboaren morfema ere azaltzen da oinarriaren eta zabala-ren artean: Garandako zabala, Ibarreko zabala (Galipentzu). Adieraz den bezainbatean, zabala-k alderdi lauak adierazten ditu, arestian esan dugunez, bain alautasun hori batetik bestera franko aldatzen dela ezin daiteke uka. Uxuen, esate baterako, Akirazabal Aguilar deitu mendiaren ezpiko aldea dugu (bi hauen arteko etimologia-loturaz ikus Uxueko toponimia aztertzean dioguna), alegia, mendia zelaitzen den gunea, bertan muino, aldapa, erreka eta errekasto ugari dauden arren. Galipentzun aldiz, Garandako zabala eta Ibarreko zabala Garandako harana eta Ibarreko harana deitu haran edo sakanak zabaltzen ziren alderdiak genituen, hau da, bi aldeetako horma moduko mendiko luzeak ("cantera"-k alegia) bukatu ondorengo alderdi zabalak, "pareta"-rik gabekoak.
(...)

(...)
Honen etimologiaz ikus -ain atzizkiari eskaini atalean dioguna. Indurainzabala Gorrio-ko eremu laua zen (ikus Llano sarrera).
(...)

(...)
[-Ain atzizkia gure eskualdean] Gure eskualdean -ain atzizkia duten bost toponimo txiki eta nagusi bat aurkitu ditugu: Gardelain herri-izena Bizkaian, Azterain eta Baluriain Eslaban, Zenborain Galipentzun, eta Indurainzabala eta Makirriain Morionesen. Ondoan dagoen Orba ibarrean dokumentatzen den ain-dun toponimo mordoxka ikusita, harrigarria da gure alderdian bukaera hori duten bost toponimo besterik ez topatzea [Ikus L. de Urabayenen "Notas al gráfico de la extensión en Navarra de los nombres de pueblos terminados en -ain", RIEV, 16, 1925, 150-152. orr. Ikus, halaber, Jimeno Juríoren "Topónimos navarros con sufijo -ain", FLV, 48, 1986, 251-281] […] Morionesko Indurainzabala nahikoa modu nahasian aurkitu dugu: Indurain-ekin batera [Jndurainçabala, PRA-Oibar, 19. k, 1616], Undurer- (1592 [Undurerçabala, id., 6. k.]), Undurain- (1721 [Undurain Zabala, id., 37. k., 1721]) eta Zindarain- (1772 [Zindarainzabala, PRA-Kaseda, 24. k., 1772]) agertzen dira, eta forma guztien oinarrian Indurain- egon daitekeen arren, lanak izanen genituzke Zindarain- bezalako bat Indurain-etik eratorri nahi bagenu. Azken hau, Caro Barojaren arabera [Materiales, 73. or.], Bordeleko inskripzio erromatar batzutan azaltzen diren Inderca, Indercillus izenen lehen osagaiarekin erlaziona liteke, baina hau ez dago sobera garbi. Indurain beraz, antroponimo batetan oinarritutako toponimoa litzateke, eta Indurainzabala 'Induraingo zabaldia'. Alfonso Irigoyenek ["Sobre el origen de los patronímicos y de ciertos topónimos terminados en -ain, -ein, sul -añe", in DRPLV-II, 193-208. orr.] Zuberoako Undurein (Ündüreiñe euskaraz) aztertzean toponimo honen azpian asimilazio bokalikoz Indura izenetik atera den Ündüra (< Undura) eta -ani atzizki patronimikoa (ez latineko genitiboa, sorburua, lehen jatorria alegia, horixe den arren) dugula dio, eta itxura guztien arabera Morionesko Indurain (Undurain- 1721ean, esan bezala) Iparraldeko toponimo bera da.
(...)