Pertsona-izenak

Anuket (es), Anoukis (fr), Anuket (en), Anqet (en)

• 176. araua: Antzinateko pertsona-izenak eta izen mitologikoak II, Egipto (2014)

Anukis (es), Anoukis (fr), Anukis (en)

• 176. araua: Antzinateko pertsona-izenak eta izen mitologikoak II, Egipto (2014)

Anunciación (es)

Gaztelaniako Anunciación izenetik dator eta hau latineko annuntiatio-tik 'iragartzea', 'mezua'. Egun honetan Gabriel goiaingeruak Andre Mariari ama izango zela eta semeari Jesus izena jarriko ziola esan zion. Badirudi euskal ebakeran oinarritu behar dugula tx lortzeko, nahiz eta Nafarroako erdaran Lanunchi (la Anunchi) moduko hipokoristikoak egon. Izen honetan berez balio adierazkorra duen tz-ren bustitzea dago eta bukaeraren laburtzea. Jaieguna martxoaren 25ean da. Aldaerak: Deñe (Deun-ixendegi euzkotarra), Iragarne eta Iragartze.

Longidako (Nafarroa) herria eta bertako Done Petriren elizan gorderik dagoen Andre Mariaren irudi erromanikoa.

Mutrikuko (Gipuzkoa) Andre Mariaren adbokazioa.

Erdi Aroan erabilitako emakume izena, Andreapala moduan ere agertzen zaiguna. Bistan da jatorria apal adjektibo ezagunean duela. Lehen aldiz Leireko(Nafarroa) dokumentazioan azaltzen da, 1145ean (Apala). Gizonentzako ordaina Apalo da.

Apolonia (es), Apollonie (fr)

Gaztelaniazko Apoloniaren baliokidetzat emandako izena Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean. Ikus Apolonia.

Apolonia (es), Apollonie (fr), Apolline (fr), Apollonia (en)

Apolo jainko izenaren gentilizioa den latineko Apolonius-etik. Alexandrian bizi izandako eta martirizatutako III. mendeko Santa Apolonia dentisten patroia da. Jaieguna otsailaren 9an da. Aldaera: Apolone (Deun-ixendegi euzkotarra).

• 66. araua: Santutegiko izen ohikoenak (2019)

Arabako herria eta Andramari deitzen den ermita, egun hilerriko kapera dena. Barruan Ama Birjinaren irudi barrokoa zegoen. Kanpoaldean dauden Done Jakueren gurutzeek Lautadara Sandratitik sartzen zen Donejakue bidearen berri ematen digute. Bide garrantzitsu hori babesteko gaztelua egon zen ondoko haitzetan. Jaia abuztuaren 15ean zen.

Kontrastako (Araba) erromatar hilarri batean agertzen den izena: Araica Arai f(ilia) ('Araika Arairen alaba'). Trebiñun, Araiko izeneko herrian, Uraldeko Andre Maria dago (ikus Uralde). Eraikuntza XIII. mendekoa da.