JAGONET bilaketa

112 emaitza bilaketarentzat

Lexikoa: mesede, kalte (zerbaiten mesedean/mesedetan; zerbaiten kaltean/kaltetan)

Biek literatura-tradizioa badute ere, nola idatzi behar dugu euskara batuan: "-(r)en kaltean" ala "-(r)en kaltetan"?; "-(r)en mesedean" ala "-(r)en mesedetan"?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, sintaxia > sintagma-egiturak
Unitate-mota: hitzak > izenak

Lexikoa: arraio

Arraio hitzak onartzen al du kasu-markarik? Ala beti doa mugagabean inolako markarik gabe? Honela, alegia:

- Nondik arraio zatoz?
- Nola arraio esan dezakezu hori?
- Zergatik arraio gonbidatu duzu txotxolo hori?
- Zertatik arraio bizi da gizon hori?
- Non arraio utzi ote ditut liburuak!

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > mugatzaileak, lexikoa > orokorra
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, hitzak > interjekzioak

Lexikoa: semiiraunkor/erdiiraunkor (i+i)

‘Semipermanente’ hitza eman nahi dut euskaraz. Begiratu dudan tokietan erdiiraunkor bezalakoak aurkitu ditut.

Horrela idatzi behar da? Bi i elkarren segidan? Beste aukerarik ez dago? Izan ere, errotulu batean arraroa egiten da bi i jarraian jartzea.

Zalantza-mota: lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > hitz eratorriak, ortografia > marratxoa, ortografia > zuriuneak
Unitate-mota: afixuak > aurrizkiak, hitzak > adberbioak, hitzak > adjektiboak, hitzak > izenak, karaktereak > markak

Lexikoa: gizon/gizonezko, emakume/emakumezko

Dendetako erakusleihoetan edo tabernetako komunetan jartzen diren errotuluetan, nola jarri beharko genituzke euskaraz gaztelaniazko ‘hombre’/’mujer’ eta frantsesezko 'homme' / 'femme' formen baliokideak? Gizonezkoak/Emakumezkoak? Gizonak/Emakumeak?

Zalantza-mota: lexikoa > hitz eratorriak, lexikoa > orokorra
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak > izenak

Lexikoa: errege, erreal, *erret

Nola itzuli behar da erdarazko ‘real’ (es) / ’réel’ (fr) hitza (Real Academia, archivo real, palacio real / Académie royale, archives royales, palais royal, etab.)?

Zalantza-mota: lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > maileguak
Unitate-mota: hitzak > adjektiboak, hitzak > izenak

Lexikoa: jolas-tresna, instalazio (parkeko jolas-tresna/instalazioa, *parkeko jolas bat)

Esaldi honek zalantza eragin digu: Haizeteen eraginez zuhaitz bat erori da eta parkeko jolas bat apurtu du.

Jolas hitza ondo erabilita al dago testuinguru horretan? Izan ere, materiala ez den zerbaiti erreferentzia egiteko erabiltzen da normalean jolas; baina parkeko elementuei jostailu deitzea ere ez zaigu egokia iruditzen.

Zein hitz da egokia arestiko esaldian erabiltzeko?

Zalantza-mota: lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > maileguak
Unitate-mota: hitzak > izenak

Lexikoa: asabak / aitona-amonak

Asabak hitza erabil al daiteke aitona-amonak esateko, gurasoak hitzak (ama-aita) egiten duen moduan?

Zalantza-mota: lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > orokorra
Unitate-mota: hitzak > izenak

Lexikoa: omen (Bihar euria egingo omen duela esan du)

Honako bi esaldi hauek egokiak dira, gure ustez:

Bihar euria egingo duela entzun dut.

Bihar euria egingo omen du.

Baina honako hau egokia al da?:

Liernik esan du bihar euria egingo omen duela.

Zalantza-mota: lexikoa > orokorra, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Lexikoa: aldaketa / aldakuntza

Zer alde dago aldaketa eta aldakuntza hitzen artean?

Zalantza-mota: lexikoa > hitz eratorriak
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak > izenak

Lexikoa: bizikleta / txirrindu / txirrinda

Euskaltzaindiaren Hiztegian, [EH:bizikleta] hitza ageri da; ez, ordea, txirrindu (ezta txirrinda ere), baina bai [EH:txirrindulari].

Bi gurpileko ibilgailuan dabilen pertsonari txirrindulari deitzen bazaio, erabiltzen duen ibilgailuari ezin zaio txirrindu (edo txirrinda) deitu?

Zalantza-mota: lexikoa > maileguak, lexikoa > orokorra
Unitate-mota: hitzak > izenak

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper