JAGONET bilaketa

30 emaitza bilaketarentzat

Lexikoa: iradokizun (egungo iradokizunak)

Lehengo batean zera irakurri nuen jatetxe batean: Egungo iradokizunak, eta jarraian, Iradokizunak. Hitz hori horrela erabiltzea ez al da erdarakada galanta? Izan ere, iradokizuna ez ote da ‘norbaitek edo zerbaitek ernarazten digun sentipena’?

Zalantza-mota: lexikoa > hitz eratorriak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: jende (edozein jende, jende batzuk / zenbait jende)

Jende hitza beti singularrean deklinatu behar da ala onartzen da pluralean ere? Eta joan al daiteke zenbait eta batzuk hitzekin edota zein eta edozein hitzekin? Adibidez, jende batzuk, zenbait jende, edozein jende eta abarrekin?

Zalantza-mota: morfologia > zenbatzaileak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, lexikoa > orokorra
Unitate-mota: hitzak > determinatzaileak, hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: joko/jolas/josteta; jokatu (haur-joko/-jolas; mahai-joko; hitz-joko; tokan jokatu)

Joko hitzak ba al du esanahi generikoa: alegia, jolasak bere barnean sartzeko modukoa? Egokiak al dira haur-jokoak, mahai-jokoak, hitz-jokoak, tokan jokatu eta abar?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > hitz eratorriak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: zehar (basoan/basotik zehar; basoan/basotik barrena)

Badakit zuzenak direla basoan zehar / basotik zehar / basoan barrena abiatu zen egiturak, baina zuzena al da basotik barrena ere?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, morfologia > postposizioak
Unitate-mota: hitzak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: arabera, arau (diotenaren arabera / *dioten arabera)

Batetik, arabera dela eta, badakit aditz jokatuekin ere <-(e)n + NOREN> egitura erabili ohi dela: adibidez, esaten dutenaren arabera. Galdera da ea ohikoa den -(e)n soilarekin erabiltzea: alegia, etortzen diren arabera bezalako esaldiak ohikoak ote diren euskaraz (‘etortzen diren neurrian/heinean/bezala’ zentzuan).

Bestetik, zalantza bera daukat arau hitzarekin: ohikoak al dira etorri diren arau gisakoak?

Zalantza-mota: morfologia > postposizioak, sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak, joskera > kalko baztergarriak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: buru (neure burua, zeure burua, bere burua, beren burua/euren burua)

Aukeran al dago nire burua / neure burua erabiltzea? Eta hirugarren pertsona plurala erabiltzen dugunean, bere, beren ala euren erabili behar dugu?

Zalantza-mota: lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, lexikoa > orokorra
Unitate-mota: hitzak > izenordainak, hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: beldur (beldur izan / beldurra ukan / beldurrak egon)

Gaizki esana al dago beldurra dut?

Zalantza-mota: lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > esapideak
Unitate-mota: hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: mapa (Euskal Herriko mapa / Euskal Herriaren mapa / *Euskal Herri mapa)

Nola esan behar da: Euskal Herriko mapa ala Euskal Herriaren mapa? Agian Euskal Herri mapa?

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, izen bereziak > leku-izenak
Unitate-mota: hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: kontuan/kontutan (kontuan hartu / *kontutan hartu)

Hauek guztiak kontutan hartu behar dituzu, ala kontuan hartu behar dituzu?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Lexikoa: mira egin / falta sumatu / faltan hartu

Hitz berri bat sortzeko proposamena dakarkizuet. Gaztelaniazko echar en falta eta frantsesezko trouver (quelqu’un) de manque esateko (ingelesezko to miss, alegia), euskaraz norbaiten falta sumatu edo norbait faltan hartu omen dira egokiak. Nik proposatu nahi dizuedan hitza hauxe da: gabetsi edota gabestu. Adibidez, Ander gabetsi egiten dugu, Ander gabesten dugu. Zer deritzozue?

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper