JAGONET bilaketa

205 emaitza bilaketarentzat

Denbora adieraztea: -z geroztik (etorri denez geroztik / etorri zenez geroztik)

Gramatikalki okerrak al dira ondorengo bi perpaus hauek?

  1. Etorri denez geroztik ez da bisitan etorri.
  2. Orain dela hiru urte etorri denez geroztik ez da bisitan etorri.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > komunztadura, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > komunztadura, hitzak > adberbioak, hitzak > menderagailuak, perpausa > denbora

Modua / baldintza /denbora adieraztea: -z, -z gero

Argitu bi erabilera horien arteko aldea.

Zalantza-mota: sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > adberbioak, hitzak > menderagailuak, perpausa > baldintza, perpausa > denbora, perpausa > modua

Joskera: nola… -n (Nola ez naizen etorri / etorri ez naizenez)

Zuzenak ote dira Nola ez naizen etorri eta gisako perpausak?

Zalantza-mota: sintaxia > esapideak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > galdetzaileak, joskera > esapideak, perpausa > modua

Joskera: nola…-n/bait-

Zer eratako perpausak eratzen dira egitura horrekin?

Zalantza-mota: sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > galdetzaileak, hitzak > menderagailuak, perpausa > kausa, perpausa > modua, perpausa > osagarriak

Aditzaren jokabidea: egon, ibili (hori jango nukeenean nago; etxea salduko lukeenean dabil)

Idia adar eta guzti jango nukeenean nago (zuzen)

Etxea salduko lukeenean dabil (zuzen)

Forma horiei eta antzeko esaldiei buruzko argibiderik ez dugu aurkitu inon.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak > menderagailuak

Helburua adieraztea: -tzearren,  -tzeagatik

Forma horien erabilera, helburua adieraziz, gogorra egiten da. Azaldu, mesedez, eta eman adibideak.

Zalantza-mota: morfologia > kasu-markak, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > kausa

Kausa adieraztea: -z gero (eta baliokideak)

Etorri zealazkoa, eamazu zeorrek (zuzena, Gipuzkoako Goierrin).

Etorri zarelazkora, eraman ezazu zerorrek (zuzena, batuan).

Etorri zarenez gero, eraman ezazu zerorrek (aurrekoaren esanahia).

Lehenengo esateko modu hori herriko zaharren artean sarritan entzun izan dut. Agian, lokalismo hutsa da. Bestalde, fonetika aldetik, baliteke hiztun alfabetatu gabeen ahozko aldaera izatea. Beharbada, zarenez gero horren eboluzio-degenerazioa da: zarenez gerora?… zarenezkora?… etab. Beste probabilitate bat ere bada: zarelakotik eratorri izana.

Horrez gainera, jakin nahi nuke -z gero egitura erabiltzean noiz erabili behar den -ez gero. Kontsonantez bukatzen denean bakarrik? Hartuz gero ala hartuez gero?

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak-aditzak > partizipioa, hitzak > adberbioak, perpausa > kausa

Kontzesioa adieraztea: zeinen eta (zeinen eta bizkorra zaren, ez nauzu harrapatuko)

Bizkorra bazara ere, ni ez nauzu (zuzen).

Zeinen eta bizkorra zaren, ni ez nauzu zure zepo horretan harrapatuko (zuzen).

Esaldiok, gure ustez, biak dira zuzenak; baina bigarren horri buruzko aipamenik ez dugu aurkitu gramatiketan.

Zalantza-mota: sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > galdetzaileak, perpausa > kontzesioa

Kuantifikazioa adieraztea: zenbat eta (zenbat eta gehiago ikasi, orduan eta hobeto / *gero eta hobeto)

Zenbat eta gehiago ikasi, orduan eta hobeto / hainbat eta hobeto / hobeto / gero eta hobeto… Onartu egin behar al dugu azkeneko forma hori?

Zalantza-mota: sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > galdetzaileak, perpausa > konparazioa

Kausa adieraztea: zergatik… -n

Zergatik …-(e)n edo -(e)n gabeko formak onargarriak al dira? [EGLU III:182] liburukian, literaturako adibideak ageri dira, menderagailu zein lokailu gisa. Egitura horrek duen debekua eta fama txarra desagertzea komeni al da? Izan ere, Euskaltzaindiak EGLU IIIan azaltzearekin nolabaiteko onespena eman diola dirudi. Hala bada, argiago esaterik merezi al du?

Zalantza-mota: sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak > galdetzaileak, hitzak > menderagailuak, perpausa > kausa

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper