1.
(G-goi-to-bet),
txinta,
txit (V-ple-arr-m-gip, G; Izt 24v, Dv, H (<ch-> V); txipat BN-mix, S, Sal)
Ref.:
A(txint, txipat, txit);
IzArOñ(txíttik)
. (En oraciones negativas, interrogativas o condicionales)."Mu, jota, palabra"A.
"
Txipat (BN-mix, S, Sal), ni palabra. Txipat eztu erran, no ha dicho ni jota"Ib. Ezteusku inos txit bat eranzun. MgPAb 106.
Izango dezu arpegirik eta lotsarik zor diozuna ukatzeko eta ez ezik txint bat erantzuteko ere?Jauregui 240.
Estu estu izan ezpaziña etzenduan zuk txit bat egingo. AgKr 34.
azpiadiera-1.1
(Con suf. -(r)ik
)."
Txitik ez dau egiten, no chistar"Izt 24v.
"
Txintik eztu esan, no ha dicho ni jota"A.
"
Txintik atea ez, ezertxo ere esan gabe. Txintik atea gabe junda
"ZestErret.
Gu guztiok mututu, ixildu ta txitik egin ezagaiti. AñMisE 39.
Emaztiari txitik esan bagarik. fBIc III 374.
Basaurdiak ez eban egin txitik. Ur(
inCancB III 94
).
Ez zan aditzen txintik, ez zan aditzen jendearen asnasarik. ZabGabon 105.
Emoteko berari aldian neukozan diru guztijak eta agudo ta txitik be atara barik. KkAb I 66.
Itz egitten zuala bere biotzean Jaungoikoarekin, baño ez zala txintik entzuten. InzaAzalp 120.
Txittik esan barik. Altuna 95.
Txitik ein barik igaroten dauz / bere oñaze samiñak. Enb 103.
Gure egunetan semek aitaren aurrean txintik atera balu!OrMi 92.
Nik eztet beintzat geiago txintik ateratzeko asmorik. LdiIL 60.
Ezpai zuen emakume-txintik egundo entzuten. TAgUzt 315.
Txintik ere erantzuke. ZaitSof 142.
Muga igaro bitartean ez beza iñork txintik atera. EtxdeJJ 44.
Ez zion txintik ere esan. Loidi 38.
Txintik be atara bage egokion. ErkiagArran 101.
I ago gorriak ikusia, txintik atera gabea. AnabPoli 70.
Batek ere ez dik txintik esaten. TxillLet 84.
Ez eudien geio txitik egiten. AkesIpiñ 27.
Ez nintzan txintarik ateratzeko gauza izan. LabSuEm 206.
Txintik ere ez erantzun. NEtxLBB 175.
Ixilik eta ixilik, ez txintarik ere ateratzeko esaten ziguten agintariak. AZink 67.
Euskaltzaindia bere hiztegi handia prestatzen ari zelarik, ez zuen inork txintik atera hiztegi hori erdal-euskal hiztegi bat zelako. MIH 84.
Gure kritikak [...] txintik esan gabe. Ib. 322.
azpiadiera-1.2
+ txinti. Ruido, sonido."
Txintik ez da sentitzen gau guztin, en toda la noche no se oye ningún ruido"Zt(comunicación personal).
Baionetaz zaztakada bat eman zuan belarretan. Etzan ezeren txintik izan. NEtxAntz 141.
Txalupak ez zuan txintik ateratzen. AnabPoli 24.
Beste txinti arrotzik / ez baitu batere zentzumenez. GaztMusIx 85.
Ez txintik ein geiago / andregaiak lo egin / dezan seguruago. Or(
inGaztMusIx 199
).
Ñoren arnasa aditu nai luke, baiña ez da ezeren txintarik. NEtxLBB 108.
sense-2
2.(En oraciones negativas, con suf. -(r)ik
).Nada. Ez luke nere senarrak txintik ere artuko. Aurrak jazteko amak ematen dizkidan txanpon batzuek artzen ditudalako ere asarretzen da. ABar Goi 29. Ta txintik ez ba-dakizu? Zait Sof 75. Zuzentasuna, zintzotasuna, eskubidea ta abar, izaki oiek eztute materiazko txintik. Vill Jaink 65. En DFrec hay 2 ejs. de txintik.
4.Momento, instante. Txint batean neurtu zun Balendinek egin bear zana. TAgUzt 40.
Arri-erauntsiak zurizkatu ditu txint batean belardiak eta soroak. Ib. 131.