1.
(L ap. A
; SP, H),
aintzindegi (Hb, Dv, A, T-L),
aintzindei. Fachada, parte delantera de una construcción; escaparate."Devant de maison"SP.
"Partie de devant d'une habitation, d'un bâtiment"H.
"Face, façade, partie de devant d'un édifice"Dv.
"Fachada"A.
"Façade d'un bâtiment"Lh.
"Vitrine, [...] aintzindegi
"T-L.
Gañeko aitzindegiko sala berria. (1749). SenperEus 35.
Bertze batek aldiz zion: etxe aitzindegi hori, / Ez zait iduritzen ongi ni naizen sinpleari. Gy 105.
Luphean zilho bat nolazpait egin, aintzindegi bat eman, eta hara gisu-labea. DvLab 188.
Jaunaren aitzinean zen kobrezko aldarea berriz, khendu zuen tenploko aitzindegitik, eta aldarearen lekhutik. "Transtulit de facie templi"
.Dv4 Reg 16, 14. Magasin aintzindegiak gostu handirekin berregindu dituzte. Herr 25-12-1958 (ap. DRA
).
Nork ez du Atharratzetik goiti ezagutzen Santa Madalenaren kapera? Egun hautan, tenpesta dela karia, aintzindei guzia erori da. Herr 12-1-1961 (ap. DRA
).
azpiadiera-1.1
"Le devant des choses en général: d'une étoffe, endroit, la poitrine, etc."H.
Helaz! nork du ifernuak baizen / aitzindegien asmatu hanpatzen?Rob( inOnaindMEOE 444 (Harriet traduce "la poitrine, le sein")
). Eta, gerlako kapitain balin badire, izan dezakete aintzindeian bada-gathu edo bertze basa-ihizi zenbeiten larrua. Prop 1893, 158.
Xantza duzu giren tenoren baigira... Bertzenaz, zure buru aintzindegi horrek bero-aldi bat har bailezake. LarzBozak 32.
sense-2
2.aintzindegi (Dv y A (que citan a He)). Preferencia. "Aintzindegia ematea (He), donner la préférence" Dv. Fama ona kanpoko señale bat bezala da, bertutea non egoten den erakhusten duena: hargatik beraz behar zaio eman bertuteari toki guzietan eta gauza guzietan aiñtziñdegia. HePhil 226 (SP 224 abantailla).
sense-3
3.
(H),
aintzindegi (Dv, A). Jefatura."
Aintzindegia ematea [...], donner l'autorité"Dv.
"2.º autoridad; 3.º mando de un ejército"A.
Aunque Duvoisin y Azkue citan a Larreguy, en éste sólo encontramos aitzin-. Hain zagokon ederki aitzindegia, non edireten baitziren haren baitan gizon adituenetarik igurik ahal zitezkeien guziak. Lg I 204.
Xedea hartu zuen khentzeko Joabi armadetako aitzindegia, ematekotzat Amasari. Ib. 318.
Zanbri bizi zitekeien dohatsu eta deskantsuan: aski ohoratua aurkhitzen zen armadetan zadukan aitzindegiaz. Ib. 348.
Eman zion Piarresi bere arthalde guziaren aitzindegia. Lg II 294.
Bere ontasun guzien ainzindegia eman dio [Jinkoak Mariari], haren medioz nahi ditu hek gure ganat hedatu. Mih 268.
sense-4
4.Zona situada delante, enfrente. Kanporat athera zen orduan [Petri], ezkaratz aintzindegirat, eta oilarrak kantatu zuen.LeonMc 14, 68 (He eskaratzaren aitziñerat, Dv ezkaratz aitzinerat, Ol, Ker ataurrera, IBk etxe aurrera).
Hil-herrietan ez zen kasik dupaz bertzerik ageri: iduri zukeen dupagin handi baten etxe-aintzindeia. LfMurtuts 16.
Bixkotx saltzale baten aintzindeian bi haur, badaude paztizeri beha zoin hartuko duten. Egunaria 1958.
(ap. DRA)