1.
(V-ger-m; Lar, Añ, Dv(V), H),
lipu (G-azp),
lupo (AN-5vill)
Ref.:
A;
BonRIEV 1910, 248;
EtxbaEib;
ZestErret
. Escorpión."Sabandija venenosa de muy mala leyenda en el caserío"EtxbaEib.
Seme batek bere aitari arrauntza bat eskaturik, menturaz emongo deutso lupu bat?(Lc 11, 12). AñMisE 34 (A EEs 1916, 107, Ker lupu, IBe lipu; TB, Ol harrubi, Dv harrobi, Brunet arrabio, Leon harruli, IBk luhartz).
Lupuak pikatzen duenian pozoia du. EchveDev 93 (SP Phil 71 arluri, He 73 skorpion).
Eta eukezan buztanak lupuen antzekuak. UrApoc(V) 9, 10 (Ker, IBk, IBe lupu; Ur arrabio, Ol lugartz).
azpiadiera-1.1
(BN-bard-baig; Dv),
lipu (G-azp, BN-ciz-baig, Ae; VocBN, Dv (BN), H (BN)),
lipi (BN-ciz-baig; SP→Dv, H(S)),
lipo (BN-ciz),
lupi (BN-baig)
Ref.:
A(lupu, lipu, lipo);
BonRIEV 1910, 248;
EchaideNav 112;
EI 361;
EAEL 102;
ZestErret
. Araña. Lipu bat dilindan agertzen baldin bada. (BN-ciz). AEY I 426.
Zeren nuk lupu pehestu, jendeak maite dituen bat. GAlm 1963, 60.
(ap. DRA)
azpiadiera-1.2
(V-ger-m ap. A), lipu (Gc ap. A), lipo (Gc ap. A), lupe (lü- Sc ap. A), llipu.Oruga. Bere yarlekutik llipuek yana ikusi du bere Ona. 'Chenilles'
.OrMi 134.
Lipu aiek [...] kusku argal aietan il-yantzi direnean. Ib. 29.
Lipoak utzia, ottiak yan du. OlIoel 1, 4 (Ur beldar, Dv y Ker (h)ar).
Nagiak ateraten / ari da, lupu bat lez, / txiki ta itxartu-barri. GandElorri 173.
Lore-apaiñak lupu-marro ta / usoak putre bai ditu [munduak]. (Interpr?). Ib. 102.
azpiadiera-1.3
lipu (G-azp ap. A
; H),
lipi (H). "Araignée de mer, poisson"H.
"Un pez sin escama"A.
azpiadiera-1.4
(V-gip),
lupo (V-gip). "Salamandra"Iz ArOñ y UrrAnz, Elexp Berg.
azpiadiera-1.5
(Usado como insulto)."
Lipu alen hori!
"ZestErret.
sense-2
2.
(V-m, G-azp),
lipi (SP(que cita a O)→vEys, Dv)
Ref.:
A;
ZestErret
. Veneno."
Lupua baiño gaziago daukagu gaur saldea, hoy tenemos el caldo más salado que el veneno"A.
Pesteari, lupuari, eriotzeari, infernuari eta demoniño guztiai baño bere obetoago eta lasterrago [apartatu]. Oe 43.
Ura legez edaaten dabee infernurako lupu edo pozoina. JJMgMayatz 58.
Batbateko eriotz au lupuaren ondorengoa da. TAgUzt 143.
Jateko pozoitsua, lupua bera bere, ilteko modukoa. ErkiagBatB 101.
azpisarrera-1
LUPU-HABIA.
"Lipo-kafi (BN-ciz), tela de araña" A.
azpisarrera-2
LUPU-BELAR.
azpisarrerakoSense-2.1
a)(Lar, H (-lh-); -berar Izt C 45; lupi-belar Lcq 122).
"Escorpión, planta" Lar. VocPir (603) recoge "scorpioïde (??), lupubelar (Ae) (??)". Lacoizqueta dice tomarlo de Larramendi, pero en éste sólo aparece lupu-. Cf. LUPU-BELAR (s.v. 1 lupu).
azpisarrerakoSense-2.2
b)"Pozoia. Lupu-belar pixkat eman
"ZestErret.
azpisarrera-3
LUPU-IZAR.
"Scorpion, signe du zodiaque" T-L.
azpisarrera-4
LUPU-IZARTI(Lar H). "Escorpión, signo celeste" Lar. v. lupuaga.
azpisarrera-5
LUPU-SARE(lipu- BN ap. A Apend). Telaraña.
azpisarrera-6
LUPU-UHAL(Lar H). "Escorpiones, especie de azote" Lar.