1.
(G, AN; Lander(L-côte) ap. DRA.)
Ref.:
A;
ZestErret
. Ruido sordo y continuado, estrépito, fragor."Zumbido, gruñido (Lander)"DRA.
"Gaur egun neurriz gaineko zarata adierazten du; bereziki, ordea, ibilgailuek ateratzen duten zaratari egiten dio erreferentzia. Eztakit zertzan baña burrunda earra bazeon behintzat
"ZestErret.
v. burrunba, durrunda. Tr. Documentado en autores guipuzcoanos (y en Atutxa) desde finales del s. XIX. En DFrec hay 3 ejs., meridionales.
Etxe aldera asi / genduben burrunda, / tristura aundiya niyon / jendiai barrunda, / atzera begiraka / mendiyan gora junda, / alkarri galdetubaz: / "Gure Ama nun da?". PE 115.
Tximist-argi zorrotza leio zabalean; trumoi-orroi-burrunda tellatu-gañean. LekEunD 31.
Orreagako burrunda / onazkero oso urrun da; / aren barririk ez dazague / oraingo gazte zoroak. AtutxaMugarra(ap. DRA
).
Ostots-burrunda bizigo dator / maiztuz, luzatuz orroa. "El trueno llega más sonoro"
.OrEus 263.
Errekaren burrunda etengabea. EtxdeJJ 43.
Tximistak eta turmoi-burrundak eta euri-zaparrada gogorra. AnabAprika 42.
Pum!... mortero edo kañoi burrunda bat. UgaldeIltz 17.
Entzun bear zan ango / tiruen burrunda, / olakorik sekula / ez nuen barrunda. UztLEG II 308.
Hitzen burrundari gehiago begiratzen diona gauzen muin gordeari baino. MIH 168.
azpiadiera-1.1
Zumbido. Une artatik isildu zala / moskito-burrunda.Zendoia 93.
Erle-burrunda xumea. Ib. 192.
sense-2
2.Ráfaga. An doaie tximista bezala; maats-aienak autsiz ipar-burrundak bezala. OrMi 110.
Aize-burrundak baitu aizatzen orbela, / ala Beltzek Nabarko. "El ventarrón"
.OrEus 30.
Egundoko aize-burrunda sortu zan bat-batean...NEtxAntz 14.
Europatik aize galdu baten burrundan Ameriketara etorri giñanean, zeñek zaitu ote zuan gure ontzi-koskola?NEtxLBB 74.
sense-3
3.Impulso. Zakar-pilla bezala amildu da, zezenaren laisterka burrundarekin. "Entraîné par l'élan"
.OrMi 50.
Zabaldu nairik gogor asi da [beorra] / ataka, an emen, non urra; / burrunda ar dezan baiño lên dute / bipil jasotzen egurra
. "
Antes de que ella tome breada"
.OrEus 330.
Arkaitz, zugaitz, zulo, etxe, erreka, abere, gizon, bere burrunda itxuan danak berdiñak dituk [amiltzen dan errota-arri] arentzat.AtañoTxanKan 239.
azpiadiera-3.1
Arek il baitu geitxo burrunda, / naiz bira laburragorik, / ipurdiz moko diradenean, / batere Zarautz aurretik."La velocidad."OrEus 395.
azpisarrera-1
BURRUNDAN.
a) Precipitadamente. Mutur-beltz argitu da; asi da berriro / etzanari burrundan ekiñez bizigo. Or Eus 31. Udara bukatzen ari zan, eta eguna bazijoan goitik bera, burrundan bezela. Ugalde Iltz 62. Burrundan beste zaunka-aldi aspertu bat eginta, patxara ederrean etzango uan lengo lekuan berriz ere. Ataño TxanKan 68. b) Con fragor, haciendo ruido. Orruka ari dan / itxas nastuari / aizeak burrundan / diotsa kantari. NEtx LBB 350.
azpisarrera-2
BURRUNDA-HOTS.
Fragor, estrépito. v. burrunbots. Etengabeko iñusturi oien burrunda-otsez ta esku garai-eziñez yaurtitako oñaztarri ugarien bidez. ZaitSof 148.
Urrutitik olatuen burrunda-otsa zetorren. NEtxLBB 32.