Tr. Documentado en textos de los ss. XIX y XX, sobre todo guipuzcoanos. En DFrec hay 15 ejs. de trakets.
sense-1
1.
(Lar),
trakes,
trakitz. (Ref. a cosas).Tosco, basto, vulgar; burdo."Piltrafa, piltraca, son del Bascuence piltraka, piltrakea, y viene de bil, bilo traketsa, pellejo despreciable, o de bil, bildu y traketsa, que significa cosa ruin junta"Lar.
Aiñ ziraden traketsak / eta txit baldanak [Trajiak esanak]. IztPo 142.
Eskularru trakes oriekin dabilzan pillotariak. IztD 166.
Bañan Gipuzkoatar artezak ez diralako aketsak gezurtatu zituzten Napoleonen lozorro amets traketsak. 'Burdas quimeras'
.IztC 411.
Zer da beste izkera zakar, trakets, latz eta motz au?Mok 17.
Euskal-erriko apaizentzat, urtetan urtetan dotrina zar trakets ta baldar ori erakustea lotsa aundi bat izan dala. LabEEguna 107.
Gurkera trakets batzuk egiñez. Otx 125.
Etxe jasotzeko arrobitik ekartzen diran arriak bezela, trakitz, landu gabe. ManziGPatroi 215.
Jeep ura sinist eziñeko tramankulu traketsa zan. AnabAprika 61.
Argi ta garbi ikusi zuen Sokrateren ederra, naiz ta azalez takarra (taker, zakar, trakets) iduri. ZaitPlat 8.
Traketsago ta illunago ta aldrebesago bilakatzeko [izkera]. ErkiagEgan 1970 (1-3), 8.
Nere bizitza girua aurkeztu nairik, lerro trakets onek idazten noia. Gerrika 13.
Zer irri zafla egin zuen [...] ene molde traketsari!LarreArtzainE 118.
[Oteizaren] irudi horiek berberak dira, oroitzen bazarete, hain traketsak, baldanak eta desegokiak, duela zenbait urte, iruditzen zitzaizkigunak askotxori. MIH 231.
Ez dakit halare ez ote nukeen nahiago gauden mundu traketsean bizi berak zuzendutakoan baino. Ib. 172.
Herioak eraman du itxuratxarki, erarik traketsenean, ixtripu ergel batean. Ib. 45.
Doinu ederra darie [hitzei], baina ez datoz bat gauzen marmar traketsarekin. MEIG IX 96.
Axaleko irizpideak eta neurgailu traketsak generabiltzan. MEIG VII 38.
v. tbn. JAzpiroz 124. Albeniz 37.
azpiadiera-1.1
Onela mintzatu zitzaion, trakets-gazteleraz eta traketsagoko euskeraz.Berron Kijote 105.
azpiadiera-1.2
(Uso predicativo). Norbaitek oker edo zuzen, trakets edo dotore, garbi edo mordoilo lantzen ez badu, lantzeke geldituko dela alorra. MIH 79.
sense-2
2.
(V-m-gip, G, AN-gip; Izt 51r)
Ref.:
A; Elexp Berg.
. Torpe, desmañado."
Dantzan ni baiño traketsagoik topatzia ezta erreza
"Elexp Berg. .
Semea alperra dala, traketsa jaio zala alaba. MujRIEV 1908, 429.
Langille trebe ta antzetsuak aldi laburragoan lan andi ta ederragoa egin daike langille trakets eta ongatxak aldi luzeagoan baño. EguzkGizAuz 53.
Trakets baten aurrean liraiña. ABarGoi 20.
Liberi dagokion bezela, biotz-eske urreratzeko, edertasunez eta egokitasunez aundiro apaindutako gogoa bear litzake; nerea, berriz, trakets utsa izan!TAgUzt 287.
Batzuk lenengo saioan, bestetzuk bigarrenean, eta traketsagoren batek irugarrenean, orok lepotu zituzten beren antzarak. EtxdeJJ 205.
Prantzes trakets aiek / eskalaproi aiekin.../ nola, nola gure / mutillen gabriolak egin?MAtxGazt 62.
Baiña emakume bati itz samurrak esateko, eztago alako traketsik. NEtxLBB 205.
Au naiko traketsa korrikan. Albeniz 233.
Pelotan arras traketsa naiz. MEIG II 92.
azpiadiera-2.1
Akulluaren arrimuan ibiltzen zen, traketsa zen, maingua.Auspoa 97, 15.
azpiadiera-2.2
(Uso predicativo). Teudia trakets-samar zebillen ta moldakaitz zerabilzkien beso ta eskuak. AItzald II 73.
sense-3
3.
(V-m, G, AN, B),
trakatz (V-gip; A(que cita el msLond))
Ref.:
A; Inza RIEV 1928, 154; Iz ArOñ (trakatz); Izeta BHizt2.
. (Ref. a personas).Grosero, mal educado."Grosero, tosco"A.
"Grosero, medio loco (AN)"InzaRIEV 1928, 154.
"Bruto, brusco"Iz ArOñ. .
Obeto den neskazar, Peru traketsaren emazte baño. AgG 236.
Ezagutu nituan umekondo trakets bi. Ib. 60.
Traketsa ta basatija lez zabiltzalako nire jauregijan. Otx 54.
Beti baserritar traketsa izateko jaioa aiz. TAgUzt 31.
Bere senar trakets arek lan txarren bat egin zualako, bi karabineroak il zitulakoan baizegon. AtañoTxanKan 49.
azpiadiera-3.1
Brutal. Erakutsi ziran Jaungoiko trakets bat, aitaren egiten etzuten aurrak kosketan botatzen zitunak. ABarGoi 53.
Aker ipurbeltz itxuran deabru traketsa / da ango buruzagia. SMitxAranz 215.
azpiadiera-3.2
(Uso predicativo). Ez det nik erantzungo, / ez, arpegi beltzez, / ezpaidakit portatzen / baldar edo trakets. BasarriAuspoa 100, 77.
Orretxegatik dabil mundua / ain maldakaitz eta trakets. AndEgun 88.
5.+ trakats. Grande (con sentido peyor.). Egun da irurogei ta sei kilo / arri trakatsa, ez ariña. MendaroTx 330.
Ain denborale trakets, gaiztoa. Basarri 103.
Besteak bi eskuekin bezin errez jasotzen zuan arek esku batekin, naiz arri traketsa izan. Salav 104.
Rozinanteren gaiñetik erorka trakets bat egin zuala. "Gran caída"
.BerronKijote 73.
sense-6
6.Torcido. Landarea sardetsu edo trakets badator.Munita 43.
[Batzuek] sardetsuak, besteak okerrak, angoak traketsak eta ez dakit nola.Ib. 42.
sense-7
7.Malo. Negu denbora trakets, gaiztoa. Basarri 164.
Errokaltar uharte txiki bat da, baina halare demonioen infernua baino bihurri eta traketsagoa. ArtiIpuin 45.
Pesta aietan genbiltzala, beste amets trakets eta beldurgarri bat zetorren nere burura. Salav 108.
Nik bart gaua izan det / naikoa traketsa.Insausti 350.
sense-8
8.trakitz. "Trakitz, lur trakítza, tierra dura y mala" Iz ArOñ.
sense-9
9.(Ref. a cosas).Enojado, de enojo. Ama xarrak esate'izkit / ainbeste itz trakets, / onek jardunda neri, nik / erantzuna baietz. (In Mattin 147
).