(V, G ap. A
; Lar, Añ, Hb, H). Ola (sentidos prop. y fig.)."Ola", "onda" Lar."Ola", "onda del mar" Añ."Vague, flot"H.
v. bagada, uhin, olatu. Tr. Son relativamente escasos los ejs. del s. XX.
Eta unzia ia itsasoaren artean zen, bagéz tormentatua: ezen haize kontra zen. LçMt 14, 24 (TB, Ur baga; He tirain, Dv, Ol, IBe u(h)in, Ip ühañ, Echn, Hual olada, IBk olatu).
Bagák sartzen ziraden unzira, hala non ia bethatzen baitzén. LçMc 4, 37 (Dv, Ol u(h)in, Or, Ker olatu, IBk ur-palasta).
Gaixtoak itsas irakitua bezala dira, eztute bakerik eta ez sosegurik: heken holek, uhinek, bage]a[k eta tormentek, hanbat badira, ezen gaiñez egiten baitute. Ax 429 (V 278).
Fedearen egiak gezurraren ujolak ondaturik, bagak bagai zerraiztela, kristautasuna ondatzeko, itotzeko, galtzeko zorian zebiltzan. LarSAgust 9.
Emen porrokatu eta ausiko dituk ire baga jaso apardunak. Ib. 10.
Baña bere lema galdu duen onzia itsasoko aizeak eta bagak darabilte nai duten eran. MbIArg I 199.
Bazebillen batetik bestera itsas bagak eta olastak nai bezala. MbIArg II 280.
Gain-bera datozen bag-olast guziak zeatu. Ib. 355.
Azkenekoz da zolatik lehertzen, hanitz jende ithorik, berziak bagekila borrokan. Egiat 158.
Ikusten direanean itxasoko baga ta ekatxen artean. AñMisE 235.
Nork [gorde gaitzake], ezpada S. Pedro itsasoaren baga aserreen artean gorde zuanak?AA III 330.
Zergatik nola ontziya, nork gobernaturik ez duenian, alde batera, ta bestera bagak erabiltzen duten. EchveImit I 13, 5 (SP, Leon uhin).
Eta nola agitu zen nastekazio andi bat itsasoan, alako moduan non estaltzen zuten bagak onzia. LEUrt 63 (ms. 23r urain bagádes).
Naiz izan ekaitza, / bogatzeko gaitza, / eta bagen goiak / naiz busti odoiak. ("Marcha de San Ignacio"). ItFab 203.
Itxasoko bagaren / kolore urdiña. Bil 58.
Soro belar gañetan / bagari begira. SorAuOst 103.
Mundaka-ibaiaren bagak. OtagEE 1882c, 479.
Zure gañean bagak ausitzean. EtxegEE 1884a, 496. Itsaso aserre kasketatsu baten baga puztuak. ArrEE 1885b, 473. Oraindik emen dabiltz bagak, / Kontxakaz egiten ondo jolastu. ABAmaE 380.
Itxasoko baga edo uin edo olatuen gizako txakoliña. ABeinB 40.
Jo genduzan beste baga batek burutik bera. AgKr 91.
Jazartu ziran gogotik truxu ta bizutz, aize ta baga indartsuen kontra. Ib. 198.
Itxas gañean gelditzen zala bagaen jolaserako. Ib. 209.
Treñeroaren mutur zorrotzak bagaren bolunpiyoa edo makoska ebakiyaz. ElizdoEEs 1925, 214.
Ugin (baga, olatu) astinduak bere mende dabilkiten ontziska errukarriaren gisa. EtxdeJJ 234s.
Aize izugarriaren menpe, katxoi jagi, uin edo baga andien erdian. ErkiagArran 78.
Olatu edo bagak eskerga ta izugarri agiri ziran urrunean. Ib. 163.
azpiadiera-1.1
(Fig.).Oleada. Ez dira asaldatuak izaten garbitasunaren kontrako baga ta deseo gaiztoakin. AA III 392.
S. Isidorok dio orditzea dala biotzean aserrearen baga gaistoak eraigitzea. Ib. 378s.
Oei deitzen diegu griñaren izenez; ta oetatik jaiotzen diran asaldazioak, bagak, ta mugimentuak dira pasioak. Ib. 624.
azpiadiera-1.2
Ráfaga. Ikusi al dezu beñere baratza batian [...] koloka dabillen lore bati aize goxozko baga batek nola eragiten diyon balantz?Bil 160.
azpisarrera-1
BAGA BERDE.
"Bagaberdea, onda de mar u olas" Izt VocC. "Vague, flot" Hb. Ondarribiako Uriaren Etxarmetan ikusten dira baga berdeak ontzi bergatuarekin Bale arpoitua azpian daukala.IztC 208.
Burniya airean, illuntasuna zeruan, apar-zuriya baga ferdetan. CampEE 1883b, 521.
azpisarrera-2
BAGA TXURI (Lar, Dv).
"Cachón en el mar, bagatxuria, lat. fluctus leniter spumans" Lar.