(V, G-goi; Añ (G), Dv, H (V)), lango (V-ple-arr-oroz; Lar, Añ (V), Dv, H (V)). Ref.: A (lako, lango); Etxba Eib (lako, lakua); Elexp Berg (lako).
(Partícula comparativa de igualdad). Como, igual (que). "Esto es muy ajeno de un hombre como vos, zu bezalako [...], zulango gizonari eztagoka au" Lar (s.v. ageno). "Igual, sin otro igual, bere parekorik, bere bardin, bere lakoa danik" Añ. "Como yo, tú, él, (V) ni, zu, a lango, olango; (G) lako; (V) onango, alango" Ib. "Como, con persona que padece, (V) langoa; (G, AN) beze, o bezalakoa; (V) legezkoa" Ib. "Semblable. Lako est synonyme de bezalako. Txarrija lakua, semblable au porc. Le biscayen central dit lango" Dv. "Langoa, tel que, pareil, semblable à. Zu langorik ezta, il n'y en pas de tel que vous" H. "Lako, conjunción comparativa. Esta conjunción se aglutina: [...] en V y G-goi a cualquier nombre, sustituyendo en este caso en los demás dialectos la palabra bezelako, bezalako" A. "Lango, conjunción comparativa que se aglutina a los demostrativos ze, an, ori y a, y se agrega (debiendo tal vez aglutinarse) a cualquier nombre" Ib. "Au lako zazpikirik ez dot ikusi bizixan" Etxba Eib. "Ederra euzkixa lakua. Gozua eztixa lakua" Ib. "Zuk lako bi jaten dau Eustakiok" Elexp Berg. v. BEZALAKO, 1 laso. Tr. Propio de la tradición vizcaína desde los más antiguos textos; se encuentra tbn. en Lazarraga, en GavS y en algunos autores guipuzcoanos del s. XX. La forma general es lako; hay lango como única forma, en RS, Akesolo (Ipiñ 35), B. Enbeita (NereA 191) y en una canc. pop. (in Or Eus 111). Emplean ambas formas aunque en distintas proporciones, siendo lako la más frec. en la mayoría de los casos: DurPl, Añibarro, Moguel, Arrese Beitia, E.M. Azcue, Azkue, D. Aguirre, Kirikiño, G. Manterola, Lauaxeta, Enbeita, Otxolua, Eguzkitza, Erkiaga y J. San Martin. En DFrec hay 5 ejs. de lako y 8 de lango, todos ellos vizcaínos. Bada emenb ere ilako bat alda. 'Otro como tú'. Abendaño 81 (frase relacionada con el cantar). Zu lakoagan ez leuke bear / krueldadeak parterik. Lazarraga A16 1184r. Ditxosa zu lako arerioa, / ditxoso ni lako artilleroa. Ib. B20 1193v. Urtealango murkoa. "Cual el año tal el jarro". RS 191. Ez dala arzaiaren / odola lakorik. GavS 26. Eztago zeruetan / añ izar argirik / Birjina Maria / berori lakorik. Oe 159 (unas líneas más abajo bera langorik). Sein asko da munduban / sensaña lako bi. DurPl 50 (81 langua). Zu lako Jaun andia nigan sartu dedin. Añ EL1 119 (EL2 126 zu lango). Gurago juek ilako bat, sei eper baño. Mg PAb 89 (74 zulango). Keetatik urtenda lako begijakaz. JJMg BasEsc 207. Betikua balitz lako pozagaz. Ib. 266. Musturra txarrijarena lakua dauka. Ur Dial 19 (It bezelakoa, Dv, Ip bezalako(a)). Pistijia zan leoearriaren antzekua, eta bere oñak artzarenak lakuak eta bere aua leoiaren aua lakua. Ur Apoc (V) 13, 2 (He, Dv, BiblE bezalako, Ur (G) bezelako, TB bezala, Ol bezela, Ker antzeko; v. tbn. Ur BulaAl 58 lango). Au lako bat da bear dogun personea. AB AmaE 242 (251 lango). Ez al da atzera bart lako gaurik / ez etorriko Mundura. Ib. 23. Eneukan ezetara bera dan lakotzat. Ib. 329. Kose-lako lauri arpegi emon al izango eutsen. A BGuzur 149 (141 lango). Iaunak ez eutsen emon / neuri lango amarik. Azc PB 357 (359 lako). Etzara zu besteak langoa; zulango gizonakaz adiskide izan nai dot. Ag AL 50 (37 lako). Ariston danlako mutil bat. Echta Jos 184. Au zuen alaba maittagarriau ezta zuelako andigurakoa. Ib. 66. A lako bat eztagola Bizkaian. Kk Ab I 99 (9 lango). Euretzako aginduta lako lekubak. Ib. 52s. Arnasea ixotza-lakua eukon. Altuna 46. [Eztok] luzaro bizitzeko, gitxi yatea lako biderik. Or Tormes 71. Eztago gorrik gorragorik entzun gura eztauana langorik. Otx 25 (121n lako). XVI mendean oitzen ziran lako soñekoa. Eguzk GizAuz 55 (52 lango). Eurai dagokiezan lango lanetan diardukie sendiko ama diran emazteak. Ib. 174. Ni lakoen (bezalakoen) eriotza. Or Eus 121. Aek lako adiskide kutun bi. Erkiag Arran 168 (17 lango). Nik lako suerte txarrik etxaukok iñork munduan. Bilbao IpuiB 251. Lilluratuta gelditu nintzan, alako uste ez bezelako tokiaz eta uralako plaza zabal ederraz. Anab Aprika 30. Orduko lako bakherik sekula etzutela ezagutu. Osk Kurl 57. Ugiñak lertzerakoan egiten duen txistua lakoa, suak labe-itxian bezelako. Ibiñ Virgil 113. Etxeko jauna langorik ez da. Ayesta 82. Nik ez neban izan gaur geienak daben lako aukerarik. Gerrika 13. v. tbn. msOñ 88v. CrIc 63. Astar II 159. Zav Fab RIEV 1907, 541. Balad 144. Itz Azald 120. Belaus Andoni 10. GMant Goi 98. Jaukol Biozk 40. Enb 88 (90 lango). Laux BBa 46 (AB 44 lango). TAg Uzt 315. SM Zirik 103 (38 lango). And AUzta 118. Azurm in Gand Elorri 221. Gand Elorri 24. Gazt MusIx 83. Ker Apoc 14, 2. EZBB II 92 (V-m). Etxabu Kontu 90. Onaind STeresa 93. FEtxeb 142.
(Tras gen.). Guk, barriz, irabazten dogu / infamearen nonbrea [...]. / zuk eta zurelakook, barriz, / finik eztaben penea, / sobrenonbre bat jenerala: / libidinos[o]en limea. Lazarraga B5 1159v. Euren musikea da gitxiren lakoa, / Zergaitik dirudian Paradisukoa. AB AmaE 262. Zure lango gizonari. Ayesta 123. Geiago be bazirala "Itziarren semia"-ren lakuak. Gerrika 176. Erail zinduben Jel-areiuen / agurra lako bardiña? Enb 71.
azpisarrera-1
EZ LAKO.
"Extraordinario, oiez bezalakoa, oiezlakoa" Lar. Iñoz ez lako poza sarturik barruan. ABAmaE 289 (v. tbn. Erkiag Arran 65 iñoiz ez lako, Azc PB 169 inos ez lango).
Iñok ez lako soñu ederrak gozetan. Ib. 262.
Aiñ zan besteak ez langoa iaten, [...] itxuran da izketan. AgAL 61.
Beste iñor ez-lako lotsabakoak, zu ta zure senarra zarie. EchtaJos 66 (v. tbn. AB AmaE 95 y Kk Ab I 117 inor ez lako, Azc PB 363 inor ez lango).
Besteik ez lako aberats ori. Enb 137.
Olerki bikañak sortu azi dizkio, oraindaño ez lakoak. Aitzol(
inLauxBBa VIII
).
Arpegian oi ez lako berotasuna susmauten dau. Erkiag BatB 116.Tokia irudikizun eta alegi oi ez lakoz esitu. Onaind(
inGaztMusIx 153
).
Oso jatorra eta beste-ez-lakua Españietan [...] adole onian. EtxbaIbilt 458.
Aurretiko Aita Santuak be aren irakaspen oi-ez-lakoari izan eutsoen on-ereste aundian. OnaindSTeresa 124.
azpisarrerakoSense-1.1
Zer bizirik duket / zugandik alde egonik, / iñoiz lakorik ikusi ez dudan / iltzea jasan baizik? "La mayor que nunca ví".Gazt MusIx 233.
azpisarrerakoSense-1.2
Bijotza iñok ez lakoxia dauko.A BGuzur 119. Oi, ene Maite! Baso, / ibar-arte, [...] / oi ez lakoxe ugarte. Onaind in Gazt MusIx 205.
azpisarrera-2
LAKOXE(-txe V-gip ap. Elexp Berg). (Intensivo de lako). "Astakumian lakotxe txakurra dauke kataian" Elexp Berg. v. BEZALAKOXE, BEZALAXEKO. Loretan dodaz gura lakoxe bizitokiak. ABAmaE 376.
Nik arpegia len langoxe makarra iruntzia ta azurtsua daukat. ABeinB 74.
Semea, ama lakoxe [...] buru-andi, arto-zale utsa. ABGuzur 108.
Aingeruak langoxe ona. AgKr 57.
Geurea lakoxe gorputza ta geurea lakoxe arimea artuaz gizatu zan Jaungoikoaren Semea. KIkV 26.
Gaiztuak zirala, bera iñoiz ixan zan-lakoxiak. Altuna 102.
Lurra atxa lakoxe gogorra egin zan. KkAb II 144.
Gitxi lakoxe bijozduna da / nire anaia. Enb 201.
Edonoren aurrian aurkeztuteko lakoxia zareala. Otx 77.
Txanton Piperren domixtikun ori [...] beste edozeiñaren lakoxea izan zan. BilbaoIpuiB 249.
Gaixorik egoan mojatxo bat eta arek lakoxe sufrimentuak nai zituan berak be. OnaindSTeresa 39.
Junta-gizon izateko, praille lego izateko lakoxe bokaziñoia biar zan. Gerrika 151.
v. tbn. Rollo 20T. Eguzk GizAuz 68. Erkiag Arran 15. Gand Elorri 122. Ker Apoc 14, 2. FEtxeb 201.