(V; -nz-Lar, MgPAbVoc, Añ(V), Izt 122r, VocCB→Dv),
zantzu (-nz-Izt 123r),
zantso,
santzo (V),
santso (-ns-Añ(V))
Ref.:
A(zantzo, santzo);
EtxbaEib(santzuak);
GteErd 236
. Grito; en especial, grito de júbilo. "Voces y gritos muy grandes [...] para se llamar, avisar los unos a los otros de lo que querían, a las cuales llamaban sansoak" IC II 53. "Grito" Lar. "Es la vocería gutural inarticulada de que se valen los vascongados ya para desafiar, ya para cantar la victoria" Mg PAbVoc. "Clamor", "grita, gritería", "grito" Añ. "Alarido, grito, sansoa" Ib. "Vocería gutural inarticulada que usan los bascongados para desafiar y cantar la victoria, zanzua" Izt 123r. "Santzo, grito característico de nuestro montañeses en sus ratos de gran alegría; relincho humano" A. "Exclamacionmes de júbilo. Santzuak eta aujixak entzuten ziran alde guztietan" Etxba Eib. "Zantzoa bota du (V-arr)" Gte Erd 236. Tr. Documentado en textos vizcaínos y, a partir de aprox. 1930, tbn. en guipuzcoanos.
Romako aronak / alegin eta / Bizkaiak daroa / zansoa <can->. Cantabr 1 (Humboldt traduce "Siegsgesang", y Azkue "cántico marcial").
Saltoka, brinkoka, ajui ta zanzuak egiten. MgCO 132.
Eskutadak, txaloak, barre ta sansoak. AñLoraS 191.
Zergaitik beti zure zantzoa / beti izan zan aurrera. ABAmaE 49.
Nun da Bermeotarren / kalako santzoa?AzcPB 224.
Menditar baten zanzoa. AgAL 157.
Santzoak eta deadarrak zirean euren igargarriak alkarren urre edo urrun egozan ezagututeko. EchtaJos 82 (352 zantzo).
Eztaietakoen oiu ta santzoak mendi-oiarzun guztiak esnatu ta inguruko gizadien biotzak pizkortzen dakite. AgG 46.
Jaurti eban santso bat, iru killometroen inguru-barruan entzun ixan ixango zana. KkAb I 105.
Dunbadak, oiu, zantzu / eta txistuak. Enb 96 (110 santzo).
Irri ta santsoz garailariak zetozenean. AnabUsauri 79 (122 zantzo
).
Marx-ek langilleai gudu-zantzoa jaurti eutsen. EguzkGizAuz 64.
Izaten zan oiua ta zantzoa ta parre-algara ugari. TAgUzt 201.
Ujui! gizarro, igana ziak / nere pozaren zantzoa!EAOlBe 23.
Portuko poza ta iskanbilla, ango zantzo ta uiuia. ErkiagArran 33.
Zantzo bat emon dot. GandElorri 152.
Bidean astoaren oin-otsa ta Patxiren zantzuak. NEtxLBB 183.
Leoi zarraren zantzoak bat-batean ixilarazi ditu xoriñoen txiruliruak, mendiek alkarri erantzuten dioten zantzo ikaragarria. Agur 6-5-1972 (ap. DRA
).
Zeñek zantzo bat andiagoa / apostu egiten genduan. FEtxeb 73.
v. tbn. BEnb NereA 210. Arti Tobera 269 (MaldanB 204 zantzu). Zantso: Laux AB 43. Santzo: A BeinB 57. SMitx Aranz 222.
FARRE-ZANTZO.
Carcajada, risa. "Barre-santzo (Vc), carcajada estrepitosa" A. Yabea begira / barre zantzoz. ZavFabRIEV 1907, 540.
Ujuiak emendik, barre-santzoak ortik. ABeinB 78.
v. tbn. A Ardi 33 (parrezantzo). Egin ebazan barre zantzo zolijak. Echta Jos 109. Barre santso baten dagoz eurai begira. Kk Ab I 58. Euren barre-zantzoetara kaleko jente guztia ara batzen zan. Or Tormes 29. Barre santsuak egiten eutsoezan emakuma arek. Kk Ab II 78. Barre santzo zabalak entzuten dira baserriyetan. Ib. 159. Barrendik datozen par-zantzo ta abotsak entzun bitez. Lab EEguna 98. Itxastarren barre-zantsuak / txo arek edan baitaruak! Laux AB 91. Ja, ja, ja! Barre-santsoa ta txaloak ugari izan zirean maian egozanen artean. Bilbao IpuiB 71. Danok barre zantzuek baño besterik ez genduen egiten. Gerrika 165.
azpisarrera-2
ZANTZO EGIN(Añ (V)). "Clamar", "vocear" Añ. Zeñek gorago egin gura dok guk zantzo?ABAmaE 311.
Lexa barru ontan ezin dagit zantzo. LauxBBa 2.
azpisarrera-3
ZANTZO ERAGIN.
Bai-dagoz itun neskatilleak [...] eztabezalako [...] adituten biotzai santzo-eragiten eutsezan abesti maitekorrak. "Hacían estremecer de júbilo"
.ArriagaLekob 8.
azpisarrera-4
ZANTZO-ZANTZO.
A gritos (?). Zure zegin artean mantso, zurea egin ezkero zantzo zantzo. EgutAr 5-11-1966 (ap. DRA
).