Tr. Empleado tanto al Norte como al Sur, aunque con frecuencia algo mayor por los septentrionales (especialmente en la acepción de 'edad juvenil'). Además de la forma más general gaztetasun, hay gaztetarzun en Tartas, Eguiateguy (250), Salaberry y Samper, gaztedasun en Haraneder y Aguirre de Asteasu (junto con gastetasun y gaztetasun respectivamente), y gaztarasun en Urte (gen 46, 34). En DFrec hay 5 ejs. de gaztetasun .
sense-1
1.
(V, G, AN, L; SP, Urt I 215, HtVocGr, VP 35v, Lar, Añ, Lecl, Dv, H, VocB),
gaztetarzun (BN, S, R; VocBN, Gèze),
gastetasun (L-côte; Volt 45, Darric ap. DRA),
gaztedasun,
gaztarasun (Urt I 215)
Ref.:
A;
EI 155;
GteErd 131
. Juventud, cualidad de joven. Nehork hire gaztetasuna eztezala menosprezia. Lç1 Tim 4, 12 (He gastetasun, TB, Dv, Ol, Ker gaztetasun
).
Bethiereko halaber duke gaztetasuna. EZMan I 134.
Manera berean alferkeriarena [bazka] da gaztetasuna. ES 186.
Bere gaztetasuna dela kausa barur egitera oraino obligatuak ez direnak. CatLav 386.
(V 185)Begirautzu nihork mezpreza ez zaitzan zure gastetasuna gatik. He1 Tim 4, 12.
Gaztetasuna, zartasonik bage. (Munarriz, 1749). FLV 1989, 110.
Gaztetasunaren fuliak. Brtc 269.
Ez gaztetasunak, / hain guti osasunak / ez dute nihor eman / herioaren gerizan. Monho 140.
Amábi fruitu gloriáko berextentú [...] 2.ª Gastetasúna zartugábe. LEDoc 250.
Begiratu biar baneutsa neure gaztetasun ta bere eskarijai. MgPAb 211.
Gaztetasunaren subari ezarten deutsazu ardauaren suba. fBOlg 90.
Ez prestutasunak, ez gaztetasunak. Gy 168.
Bere gaztetasun, dohain eta edertasuna. HbEgia 103.
Gaztetasunak bainerabila airean ainhara bezala. ChantP 70.
Gaztetasuna zoroa da. ABeinB 63.
Ez nabill arrotuta / gaztetasunez. AzpPr 44.
Zorionez zuten alde beren gaztetasunaren iguzkiko sua. JEBur 208.
Odol beroa, kemena, indarra, gaztetasuna. AgG 253.
Ote dakite apaiz jaun oriek gaztetasuna zer dan? AnabUsauri 49.
Zerbait burrukari ta zoruak, gastetasunak eztau parkatzen ba-ta. KkAb II 164.
Gaztetasun betearen billa abiaturik, gaztaroa il dute. TxillLet 28.
Gaztetasun ber bera zera. Basarri 71.
Baña zarrentzat gaztetasunik / iñok ezin dau ekarri.Auspoa 39, 104.
Gaztetasunez dirdari narraz dabillenean [sugea]. IbiñVirgil 103.
Gaztetasuna ta odola ditu lagunik onenak ortan. NEtxLBB 21.
Gaztetasunaren ezinegon larri atsegina. MIH 297.
v. tbn. Mb IArg I 185. Astar II 96. Bordel 107. AB AmaE 395. IArt Itzald II 38. Or Mi 3. Etcham 43. ABar Goi 70. TAg Uzt 53. Mde Pr 158. Zerb Azk 45. Erkiag Arran 67. JEtchep 114. BEnb NereA 43. And Auzta 83. Etxba Ibilt 475. Gastetasun: Mih 13. Laux BBa 32.
sense-2
2.
(AN-ilzarb ap. Bon-Ond 167
; HtVocGr 326, Dv, H),
gastedasun. Juventud, edad juvenil; edad temprana."Adolescence"HtVocGr.
"Temps de la jeunesse"Dv.
v. gaztaro. Horiak guziak begiratu zitiat neure gaztetasunetik. LçMt 19, 20 (He gastedasun, TB gaztetasun, SalabBN, Samper gaztetarzun; Ip gaztezaro, Hual gaztezutudanik, Ol gaztetanik).
Gastetasuna alferra, zahartasuna nezesitazua da. Volt 263.
Nola biziaren lehen partea deitzen baita gaztetasuna. EZMan II 181.
Zeure gaztetasuna, adinik hoberena. Ax 181 (V 123).
Gaztetarzunian, zaharzian. TtOnsa 58.
Bere gaztetasuneko denbora. ES 185.
Gizonaren sensuak [...] gastetasunetik ekharriak dire gaitzerat. Ch IV 3, 3.
Zer egiten zuen bere gastetasuneko urthetan. CatLav 50.
(V 33)Igarorik [...] bere gaztetasuna [...] bakartasun nekezkoan. AñNekeA 235.
Gaztedasunean [...] atsegiñ txarren gura. AA III 625 (329 gaztetasun).
Hunen gaztetasuneko krimez. JesBih 462.
Eta iltzen oi dira / gaztetasunean. ItFab 79.
A nere gastetasunaren oroipen lotsagarri tristea!Jauregui 235.
Zeure ume denpora ta gaztetasunetik. UrMarIl 53.
Gaztetasunak labur ditu mugarriak. HbEsk 183.
Gaztetasuna ta zartzaroa. AgG 205.
Zure gaztetasuna iragan, nik bezala, jostetetan. BarbSup 53.
Gaztetasuna behar baitugu zoin gur'aldian pasatu. Ox 190.
Gaztetasuna: [...] sasoinik ederrena. JEtchep 14.
Gaztetasunaren erdian. VillJaink 111.
Primaderaren iduria da gizonen gaztetasuna. XaOdol 198.
Zartasuna baliosa da, gaztetasuneko falten erremediatzeko. (B). InzaNaEsZarr 2201.
Hura zen hura ederra, gure gaztetasuna, ai zer sasoi aberatsa!LarreArtzainE 46.
v. tbn. SP Phil 507. He Gudu 77. Mb IArg I 130. Lg II 126. Brtc 116. VMg 29. Laph 235. Arr May 91. Elzb PAd 15. Zby RIEV 1908, 84. Jnn SBi 95. HU Zez 104. ArgiDL 54. Zub 121. Tx B I 269. Aitzol in Laux BBa X. MendaroTx 63. JE Ber 63. ABar Goi 59. Etxde JJ 98. Anab Aprika 21. Lab SuEm 180. NEtx LBB 82. Uzt Sas 197. BBarand 169.
sense-3
3.Juventud, gente joven.v. gazteria. Heuskal-Herrian gaztetasunaren irakasteko kargua dutenér. LçABC A, 2r.
Iuventutis cotem, gaztetasunaren zorrotz-harria, zeren gaztek han bere indarra eta antzea frogatzen [...] baitzuten. Ax 29 (V 17; cf. ES 186 gazteriaren zorrotz-harria).Zan Asisko jendiak esaten zuanez gaztetasunaren loria. BvAsL 26.
Gaztetasuna ez bada zaintzen / arbol txiki bat bezela, / pekatuara eroriko da / jakiñ gabetandik nola. Auspoa 97, 85.
Ez dakit xuxen gutietsirik oraiko gaztetasuna. XaOdol 320.