1.
(Lar, Añ, Hb, H(+ hitz-), A),
izkunda (V-gip, G-nav)
Ref.:
Iz ArOñ , Als. Lengua."Idioma"Lar, Añ.
Ez beste hizkundeen naspillatik sortua [Euskera]. LarDT CCIV.
Izkunde lenen edo aurrenekoetatik bat Euskara zala. CbEBO 8.
Eguzkiaren jaiot-aldean diraden itzkundeetatik artutako zerrenda banaka batzukin. IztC 9.
Hebreo, Griego ta beste onelako izkundeak ikastera. AranSIgn 209.
azpiadiera-1.1
Habla, dialecto. Fenizioak itzegiten zuten Fenizia edo Hebrea orduan, edo beintzat beraren itzkundeetako bat. IztC 256.
"Gure izkundiak xi/xau asko dauko" esaten dute oñatiarrak. VillEgan 1968, 81.
azpiadiera-1.2
Medio de expresarse. Aoaz isillik dago, baña biotzez, ta bien arteko hizkunderen batean, onela hitzegin zegikion.LarSermAzc 48s.
sense-2
2.
(Lar, Añ, Hb). Elocuencia."(Tiene buena) labia, hizkunde ederra du
"Lar, Añ.
Ez eta [itz] obeagorik adituko ere, biziago, gozoago eta amorezko itzkundean andiagorik. LarSAgust 15.
Au Jangoikoaren izkundea!Ib. 14.
Berezko Izkundea bakoitzagan moldatzeko ta polikitzeko da [Erretorika]. CbEBO 46.
Izkunde eder edo Elokuenziaren erreglakin landu ta bruñituak bezala. Ib. 45.
sense-3
3.Palabras, discurso, lo que se dice. Eztigot hizkunde oni jarraitu nai geiago. LarSermAzc 53.
Giputzean hizkunde horiek?LarCor 153.
sense-4
4.Expresión. Lagun txarretatik alako usadio oker edo itzkunde eragaberik zure ume edo mirabeai eransi. CbEg III 386s.
sense-5
5.Gramática. Emadazu gaurtik Hizkunde edo Gramatika bat. LanderRIEV 1908, 621.
v. tbn.
Prop 1908, 10.