Tr. General en todas las épocas y dialectos; su uso disminuye algo en el s. XX por motivos de purismo léxico. En cuanto a la distribución de variantes, birjina es la más usual; birjinia (cuya grafía tal vez represente una palatal) aparece en una Salve alto-navarra del s. XVI. Birjen se encuentra en Dechepare, Capanaga, F. Elizalde, Mendiburu, Samper, CatAe, CatSal y CatR, alternando a menudo con otras variantes, y más frecuentemente como pred. (véanse los ejs. de CatAe, CatSal y CatR ). Birgina se da varias veces en Capanaga, frente a la más frecuente -rj-. En textos modernos, hallamos la grafía <-gi-> en KIkG (8), ArgiDL (33), Erkiaga (BatB 36) e Ibiñigabeitia; no parece que represente un sonido [g], salvo tal vez en el último autor. Entre los roncaleses encontramos berjin en Hualde y Mendigacha (159), berjina en CatR (donde tbn. aparece birjina ) y bergina en un fragmento de catecismo (BOEr 174). Hiribarren usa birdina, y Orixe en alguna ocasión birkin y birkiña .
sense-1
1.(S; SP, Urt, Ht VocGr 436, Lar, Añ, Arch VocGr (-ry-), Gèze, Dv, Zam Voc , Lh), birjinia , birgina , birdina , birjin , birjen , birkin(a) , berjin (R-uzt), bergina . Ref.: Lrq; Iz R 286 (Bérjina).
(Sust. y adj.) virgen, mujer virgen; (por antonomasia) la Virgen María. "Adolescentula" Urt I 216. "Alma virgo, birjina garbia, birjina ederra" Ib. 533. "Convengo con S. A. en que en guipuzcoano Birjiña y gaiztoa son preferidos a donzella y donga" Ur Carta a Bon BAP 1954, 251. "Birjina, vierge. Ama Birjina, Ste. Vierge" Dv. "Bérjina, la Virgen" Iz R 286. Cf. Or MB IX: "Nik ez dut oso baztartu Birjiña; baña geienetan bildurrik gabe erabilli dut neskatxa, len ere ontzat emana baitago Eliz-baimena dun liburu eder batean". v. neskatxa, neskuts, dontzeila;
v. tbn. AMA BIRJINA, ANDRE MARIA, Andredena. Tr. Documentado desde Dechepare, es de uso gral.
Ieinkoaren ama birjen berak ordenatuia. E 73.
Birjina bat izorra izanen da, eta erdiren da seme batez. LçMt 1, 23.
Hamar birjina bere lanpák harturik. Ib. 25, 1 (He, TB, Ur, Ur (V), Ip, Leon birjina, Hual berjin, Samper birjen; Dv, Or, IBk, IBe neskatxa, Ol, Ker neska, Arriand neskatilla
).
Birjinearen mezea. Lazarraga B30, 1204v.
O klemenziazko ama, o piadadezko birjinia, o dulze eta suabe beti Birjinia Maria. OracAr 121.
Iaio zala Maria Birjineaganik. Bet 9.
O ezti Birjiña Maria!IsSalve 164.
A Maria Birjina benedikatua. Mat 290s.
Jaio zinadela Birjina Mariaren baitatik. BerTrat 57.
Spiritu Sainduak zuen mirakuilluz formatu / Eta Birjiñaren baithan harrarazi ostatu. EZMan II 199.
Agur birjina xahua / Zeruko athe dohatsua. EZEliç 391.
Bibiana birjina eta mart.Ib. LXVI.
Birjina guzien gaineko Birjina saindua. Harb 356.
Hala erran zerauezan birjina zuhurrek. Ax 69 (V 45).
Zelan iaio alzaatean Maria Birgineaganik?Cap 30.
Birjina santisimeari. Ib. 133.
Espiritu gaixtoak esku izan zuen Iainkoa ganik birjina saindu haren garbitasunaren akometatzeko. SPPhil 439.
Gure Iauna agertu zen bisionian Birjinari [Santa Catherinari]. TtArima 121.
Errazu, zeruko musa, / nola erdi den Birjina. Gç 63.
Neskatila Birjina, edo alhargün xahü bat gizonak aragizko bekhatiala eragotzi badü. Bp I 98.
Birjina Maria aurdun gertatu zalarikan. OA 28.
Berau da Xangoikoa, ama dau Birjiñea. Acto 370.
Birjina saindu batek zuhurki erran baitzuen tormentarik handienak ikhustean. Ch III 45, 3.
Birjina Maria Gloriosaren Sabel sakratuan. CatLav 48, V 32.
O dulze Birjina Maria. El 7.
Birjina soberanari. Iraz 25.
Baldin aurkhi ahal baledi kreatura bat, Biryina Maria bezala, bizo huntaz khutsatzen ez litekenik. HeGudu 43.
O zunbat thürbürarzün phezürik soferitü dien Apostoliek, Martirek, Konfesorek, Birjinek. Mst I 18, 2.
Betiko bere birjen-tasun garbi onen alde utzi ziola Jesusek ilzeko hordu berean amatako bere Ama maite Birjen Maria. MbIArg I 130.
Arkitzen dute Jesus bere Ama Maria Birjin andrearekin. Ib. 159.
Maria nola baitzen Biryina guzietarik garbiena. Lg II 98.
Santa Tecla birjina eta martir dohatsua. Brtc 268.
Maria Birjiñ oni bidaldu zion Jainkoak S. Gabriel Aingerua. Ub 61.
Birjinak du kontzebitu / Jaunaren gantzutua. Monho 76.
Jaijo zan Marija Birjinia gandik. MgPAb 162.
Ar ezazu zure bitartekotzat Birjiña guztiz Santa dolorez betea. Atzenean Birjiña beraren onran zoaz obra onai jarraituaz. AA III 296.
Larunbatetan egizu zenbait mortifikazione Birjina seindu haren ohoretan. Dh 274.
Zegaiti kondenau zirian birjina nezijuak?fBIc I 94.
Birjina Mariaren imaxinaren aintzinera. MarIl 113.
Birjina eta alhargün saintiak, othoi egizie gügatik. UskLiB 141.
Hartan sortzen dire birdina, bere gaztetasun, dohain eta edertasuna ehozten dituztenak othoitzeko etxe edo komentuetan. HbEgia 103.
Jainkoaren eta Birjina Sainduaren soldado bat. Laph 33.
Hartakoz othoitzen dut Maria bethi Birjina dohatsia. CatS 15.
Jaungoikoa da zugaz, / Birjiña maitea. ABAmaE 361.
San Jorjeren elizan dagoen Birjiñaren aurrean auzpeztuta luzaro egon oi zan. ArrMay 195.
Bernardatxok Birjiñak esan guzia egin zuen. Goñi 45.
Ateak porrakatuak, sazerdoteak negarrez, birjiñak itxuskituak. FrantzesB I 167.
Andra Maria Birjiña, eskarrez betea. KIkV 23.
Birjiñen Erregiña. ArgiDL 115.
Gizonak hunki gabe ama den birjina. Ox 65.
Maria izeneko birjiña batengana. IrYKBiz 5.
Egun bakhar batez hamabortz ehun fraile eta birjina itsutu zituzten gisa hortan. ZerbIxtS 102.
Maria Birjiñagandik olako zerkirik etzitekela iaio nedukan, aragiz gatzatu gabe. OrAitork 119.
Ainbeste neskato [...] alargun agurgarri ta birkin urtezu. Ib. 206.
Birkiña batengandik miragarriro sorturik. Ib. 178.
Birjina dultze baten moduan, bere balagoak eta lausenguak esaten dizkigu [...] birtute nardagarri batek: urrikalmentuak. ArtiTobera 273.
Egizu, Birjin, naitela garbi / gogapen, esan, egitez. GandElorri 140.
Astere duzu birgiña au, Zeus ta Temisen alaba. IbiñVirgil 44.
Belaunikatu zen "Moreneta" hango Birjina "beltxaranaren" oinetan. ArdoySFran 98.
Neskuts, birjiña izateko jaio zan, eta Kristok emaztetzat artu eban. OnaindSTeresa 14.
azpiadiera-1.1
(Pred.).v. BIRJINARIK. Geretan zala Birjina jaio baño lenago, da jaiatzean, da jaioazkero. Bet 9.
Zeña erdiz gero baita / birjiña geldituko. EZNoel 31.
Gera zidin birjine. VJ 6.
Birjina gelditu zineana. Cap 130.
Amea beti bizi zan birjen eta donzella. Ib. 30.
Birjina zu erdi zara / Gelditurik birjina. Hm 67.
Maria sainta bethi birjina izan deia?Bp I 33.
Beti birjen gelditzen zela. El 11.
Gero ama izan ze beti birjina?Ib. 37.
Aren Ama gero beti Birjina bizitu zan?CatBurg 18.
Zenbat arriskutarik kanpoan ez dire birjina daudezenak?Brtc 225.
Birjiñ garbi geldituko zala Aingeruak esan zionean. Ub 64.
Beti birjina zelarik / Maria zen amatu. Monho 76.
Gaur da ama egiñik / birjiña gelditu. Echag 125.
Birjiña gelditzea lotsa anditzat bazeukaten ere [Israeltarrak]. Lard 137.
Aren ama bizi izan ze gero beti birjen?CatAe 26.
Sortu zela Santa Maria Birjinaren ganik, baratan zelarik birjen erdi beno lein, erditian eta erdiz gero. CatR 11 (tbn. Birjina / birjen en CatAe 10, CatSal 11).
Jinkoari egin ziala Birjina egoiteko botoa. IpHil 63.
Gero ere beti birjiñ gelditu / Seme bat izan ta onduan. Auspoa 97, 79.
Birjina Saindua Jainkoaren Ama bilhakatzearekin, Birjina gelditu da?CatJauf 57.
Gizon baten hartzia ez irabazteko / Hobe da egoitia birjina bethiko. Xikito 9.
Jesukristoren amak beti birjin iraun al zuan?KIkG 18.
Beti biryiña izateko itza eman zion Mariak Yainkoari. IrYKBiz 7.
v. tbn. Arg DevB 223. Cb CatV 11. CatLan 37. Añ CatAN 23. CatS 101. UNLilia 6. ArgiDL 77.
azpiadiera-1.2
(Como primer miembro de compuestos). Birjin-koroia buruan eta / atzetik isats arroa. OrEus 408.
Bere aurpegia birgin-gorritasunez estaltzen baldin badu. IbiñVirgil 78.
Oi!, nun dira landak eta Esperkius eta Teigete bakiar birgin-taldeekin. Ib. 92.
azpiadiera-1.3
(Ref. a varones). Hauk dirade emaztekin satsutu eztiradenak: ezen birjina dirade. "Ils sont vierges"
.LçApoc 14, 4 (
TB, Dv, Ur (G) birjina izan; He, Echn, IBk, IBe birjinak izan; Ur (V) donzellak izan, Ol nasgabe izan, Ker garbiak izan
).
Eztakit emaztearen berririk, eta alabaiña ez naiz birjina. Ax 369 (V 243).
Birjina Ama handiaren / Birjina espos garbia. Gç 42 (refiriéndose a José).
Betiko bere birjen-tasun garbi onen alde utzi ziola Jesusek . bere Ama maiteari semetako ta bere ordez bezala birjen garbi S. Joan Ebanjelaria. MbIArg I 130.
Al-ere garbiro ta birjen bizitu zela dio beti S. Joan Ebanjelaria. Ib. 130.
Eta Birjiña Amaren kuidadua diszipulu birjiñari bakarrik eman zion. Gco II 45.
Jesu-Kristo Birjinen Birjina. Dh 256.
azpiadiera-1.4
(Fig.). Nire ilusio birjina. AzurmHitzB 51s.
Idazten hasi? Beno, bai, esan dezagun baietz [...]. Baina deus gutxi. Beraz, nola esango nizueke, alde horretatik birjina moduan, edo dontzeila moduan har nazakezue; ez dut gehiegizko pekaturik egin. MEIG IX 66.
sense-2
2."
Berxin (R-uzt), virgen (se dice de la miel producida por un nuevo enjambre). Ezti berxin, miel virgen"A(
-x- representa tal vez una velar).
azpisarrera-1
AMA BIRJINA(V-gip, AN-egüés-ilzarb-olza, S; Urt II 495, Izt 155, Dv; ama berjina R-uzt; Urt I 533). Ref.: Bon-Ond 151; Lrq /ama-biržiná/; Iz R 286; Etxba Eib; Elexp Berg. Nombre que se da la Virgen María y a sus imágenes. "Ama Birjina, Ste. Vierge" Dv. "La Virgen, madre de Dios. Arrateko Ama Birjiñia eta Itziarkua esaten dabe aiztak dirala" Etxba Eib. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. Más empleado entre escritores peninsulares, ya que entre los continentales alterna con Andredena Maria (q.v.). Falta, por ej., en Leiçarraga y hay muy pocos ejs. de Axular y Pouvreau. v. BIRJINA AMA, ANDRE MARIA.
Ama birjen gloriosa hanbat bada konplitu. E 92.
Birjinea izandu zan / Kristoren zerua, / aren sabel <ça-> ditxosoa / da Paradisua. CancVizc 369.
Nola jaio zea Ama Birjinaren ganik?BerDoc 106r.
Eta othoitz hunekin batean, Ama Birjinaren, kastitatearen patroin bezala ararteko ibentzea. Ax 365 (V 241).
Ze oraziño esaten deutsazu Ama Birjina Santisimeari?Cap 40.
Ama Birjinak maitatzen du bere haurra. Gç 75.
Zer uste düzü dela Ama Birjina?Bp I 122.
Ama Birjinaren senhar bezala. Ib. 33.
Ama Birjina nola bizi zen?Bp II 36.
Izan zela Ama Birjinaren elloba zeren S. Tiagoren ama izan ze Ama Birjinaren lengusia. SermAN 3v.
Jaio zala Ama Birjinaren ganik. El 11.
Ama Birjinien letañiagaz. Urqz 1.
Ama Biryinaren alderako debozionezko pratika hauk. HeGudu 143.
Ama Birjinaren beste Eliz batean. MbIArg I 197.
Ama Birjiña gana biurtu nai det. CbEg II 116.
Ama Birjiña Maria, Ama graziazkoa, Ama miserikordiazkoa [...]. CbEg III 313.
Ama Birjiñaren ta Santuen Ermitak garbitzen, apaiñtzen ta argia ipintzen ibilli oizan. Ib. 336.
Ama Birjiña bitarteko zuela. CbJust 39.
Azkoitiko Miserikordiako Ama Birjiña Soledadekoari. GavS 3.
Ta etxola onetan jaio zan Jesus Ama Birjiñagandik. Ub 62.
Ama Birjiñen entrañetan. CatUt 46 (
CatCeg 32 Birjina Santisimaren entraña garbietan
).
Ama Birjinaren alabanzetán Ave Maria. LEProg 100.
(s. XIX)Arkanjelu bat / Ama Birjinaren / Salutatzerat / Zerutik jautsi zen. Monho 92.
Zoaz Ama Birjiñaren Imajiña baten aurrera. MgCC 181.
Abe Marija bat Ama Birjiniari errezetia. MgCO 291.
Esazu gaur ama Birjiñaren Letania. AñEL1 27.
Zein dire Ama Birjiñari otoitz egiteko oraziorik onenak?AñCatAN 32.
Aingeru San Gabriel nor zan? Nork bidaldu zuen Ama Birjiña Santisimagana?Gco I 456.
Uste det gordeko nauala Jaunak edo Ama Birjiñak bekatutik. AA II 11s.
Kendurik zure gelatik Ama Birjiñaren antz ta imajiñak. AA III 626.
Sendaturik Fernando / Ama Birjiniak. FrantzesB II 28.
Ama Birjina maitia bitaarteko dala. fBIc I 36.
Baña oneek guztijok eztira Kristo asko, Ama Birjina asko edo santu asko, bat bakarrik baño. Esaterako Ama Birjina Aranzazukua berbera da zein Begoñakua edo Arratekua. Astar II 48s.
Ama Birjiniaren irudi eta eskapularijua. Ib. 36s.
Gizon dan partez dauko Ama, zein dan Ama Birjinia, eta eztauko Aitarik. CatLlo 23.
Nola izan zen konzebitua eta sortu zen Ama Birjinaren ganik?CatB 29.
Zer othoitz egiten diozu prinzipalki Ama Birjinari?CatLuz 16.
Ama Birjiñagandik / dator guregana, / Trinidade Santuko / bigarren persona. Echag 156.
Ama Birjina ohorezki ezarria dagon aldare xumearen oinetan. MarIl 17.
Aingeruen, Sainduen, Ama Birjinaren, Jesu Kristoren, Jainkoaren beraren konpeiniak. Jaur 117.
Ama Birjina Maria, / Beste ororen floria, / Gügatik othoitze egizü / Jesüsi plazer badüzü. UskLiB 220.
Ama Birjina din ikhusi broketaren xilotik, / Arren zeña dezagün Jinkuaren odoletik. Etch 360.
Ama Birjina maitea, / zato gure laguntzera. Bordel 35.
Ama Birjiña-Kandel-egunean. IztC 53.
Aingeru San Gabrielek Ama Birjiñeari agur egitera etorri zanean. CatBus 21.
Ama Birjina-gana bihurtzen naiz. DvLEd 208.
Biharamunean eskolako nausia othoizten du Itsasoko Ama Birjinaren elizarat lagunt dezan. Laph 71.
Nor da Ama Birjina Maria?CatAe 38 (
CatSal 39 Ama Birjina
).
Mertxede eskatako Ama Berjinari. CatR 39.
Ama Birjiñari eskaiñitako San Benitoren alabak iduki zuten etxe santu utzitako bat. BvAsL 151.
Bere pekatua konfesatzera Ama Birjiñaren eliza batera joan zan. ArrMay 89.
Ama Birjiñaren Sortze edo konzepzio txit garbiaren eguna. Ib. 167.
Ama Birjiña ta San Ignazioren onrarako eta animen on eta salbamenerako. AranSIgn II.
Ama Birjiña Karmengoak gorde dezala nere biotzeko semea. Apaol 50.
Mikaelak Ama Birjiña bat zirudian eta Anjelek aingeru San Gabriel. Ib. 121.
Tolosa baño beraxiago omen dago Ama Birjiña Erremediokoaren ermita. SorBar 43.
Bere eskutik arren iruki / gaitzala Ama Birjiñak. Xe 344.
Biba Ama Birjiña / Arantzazukua. PE 126.
Zelebratu genduben / Ama Birjiñ eguna. Ud 75.
Altaran Ama Birjiña, / Zeru lurren Erregiña. ABAmaE 373.
Giristino egiazkoak izanen du soinean, gau eta egun, Ama Birjinak guziz maite duen ordre zenbeiten arropa edo abitua. JnnSBi 51.
Lurdeko Ama-Birjiña. ArbIgand 9.
Jaundone Jakoberi agertu zela Ama Birjina Saragozen, pilar baten gañen. IpHil 3.
Ama Birjinaren hilabetian. Ib. 49.
Oi zü Ama Birjina, / Zaode gur' artekari. UNLilia 20.
Min izigarri batetarik Lurdeko Ama Birjinak sendatua. HUAurp 181.
Agur, Ama Birjina / Betharramekoa / Zeruko Erregina / Eta lurrekoa. ZbyRIEV 1908, 294.
(s. XX)Biar Amaberjina kandelerazko eguna. Mdg 135.
Ama Birjiñaren egunian.Iraola 56.
Ama Birjiñak lagun dizaidala, tranze onetan ondo atera nediñ!IllPill 20.
Jaungoikoaren egite arrigarriz Ama Birjiña garbiagandik jaio zan. KIkV 27.
Arantzazuko Ama Birjiña. KIkG 42.
Ama Birjiña Garbia izan zan aurra egin baño len. InzaAzalp 56.
Nolako naigabea ez luke izango zeruko Aita, Ama Birjiña, Aingeru ta Santu Doatsuen laguntza betiko galdu bearra!ArgiDL 31.
Proosinoa agertzen da. Lau haurrek dakharte Sokorriko Ama Birjina sorbalden gainean. Ox 44.
Jesus Haurrak eta Ama Birjinak ere, noiz edo noiz, behako bat emaiten diotek. BarbSup 15.
Paretan emana, ikus diteke Ama Birjinaren iduri bat, xira hostoz erdi estalia. Ib. 51.
Bere lagunak utzita / Ama Birjiña Loinazkoari / egiten zion bisita. TxB I 41.
Ama Birjiña askok ikusi / Ezkioako larrian. TxB II 120.
Ondaurtzeko Ama Birjiñari otoi. LdiUO 26.
Etxe ontako Etxeko Andreak / Ama Birjiña dirudi. OrEus 142.
Urrena Ama Birjiña Lezetakoari. OrEus 247.
Orreaga-ko Ama Birjinaren omena eskualde bazterrenetara edatu zuten. FIr 163.
Ara! Lierniko ama Birjiña. LabEEguna 73.
Ama-Birjiña agertu zitzaioneko larunbata artan. SMitxAranz 9.
Pauso santuak kontatzen / mundu onetan lenena / Ama Birjiña ibilli izan zen, / il ezkeroz Seme ona. (Canc. pop. inSMitxAranz 125
).
Ama Birjiña argitu zanien emengo bildurgarri guztixek izkutau ziran. (V-gip). GandEusk 1956, 223.
Ama Birjiñaren imajiñak irriparre bat dauka. GandElorri 15.
Ama Birjina Doloretakoari otoitz egitera. ArtiTobera 279.
Zer ba, Ama Birjiñie-edo agertu yatsu ala?AlzolaAtalak 55.
Zuri oihuz hazi naiz / oi Ama Birjina, / mundutar ta zeruko / denen Erregina!Mattin 53.
Egun kartsuki otoiztu dugu zuretzat Ama Birjina. XaOdol 211.
Orreagako Ama Birjinari otoitza. XaEzinB 70.
Agorrilaren zortzian oi da / Ama Birjiñan eguna, / guk Zestuako erri orretan / gure zaindari genduna. UztSas 57.
Egunero Ama Birjiñari errezatzeko.TxGarmBordaB 56.
Ama Birjin Karmengoaren medallarekin. JAzpiroz 167.
Oteizaren Ama Birjina. MIH 230.
Ama Birjinarengana jaiera berezia dutenentzat [aukera aukerako liburua]. MEIG II 47.
v. tbn. EZ Noel 45. Harb 57. SP Phil 544. Tt Onsa 180. El 37. Iraz 18. CatBurg 25. Lar STomas 2. Oe 6. Mercy 21. Zuzaeta 58. Dh 80. JesBih 395. CatS 67. Zab Gabon 91. Elsb Fram 127. Ag Serm 224. Goñi 77. Urruz Zer 118. Arrantz 145. Enb 78. Etcham 32. Alz Ram 48. Kk Ab I 101. Zerb IxtS 112. Lek SClar 120. Etxde JJ 218. Bilbao IpuiB 144. NEtx Nola 26. BEnb NereA 196. Vill Jaink 23. MAtx Gazt 18. Ardoy SFran 306. Casve SGrazi 8.
azpisarrerakoSense-1.1
Fiesta de la Virgen. Ama Birjina Martxoko lora, larrabehia mendian gora.EZBB I 32.
San Martiñetatik Ama Birjiña Abendukoa bitartean. JAzpiroz 79.
San Jose, Sanlontzo, San Pedro, Ama Birjiña, Eguberriak edo olakoren batean. Ib. 143.
Ama Birjin goizean jeiki. AZink 57.
Ama Birjin agoztuko lenengo orduak. Ib. 106.
azpiadiera-1.1
(Pl.). Ama Birjiñetarako / Señaladamente / Donostiyan broma bat / bidakaitu dute, / Bertsuetara juateko / lau gizon dezente. Ud 71.
Berealaxe Ama Birjiñak, Gazteluko festak. JAzpiroz 171.
azpisarrera-2
BIRJINA AMA.
Nombre que se da a la Virgen María. v. AMA BIRJINA. Tr. Aparece ya en Etcheberri de Ziburu, y es empleado tanto al Norte como al Sur, aunque con menor frecuencia que Ama B. Iesus-Kristo, Birjina Ama, Saindu Apostoluak. EZMan I 50.
Beregainki Birjina Amak / aire eder bat kantatu. EZNoel 45.
Birjina Ama handiaren / Birjina espos garbia. Gç 42.
O, Birjina Ama Maria, Erregiña handiena! Ib. 143.
Birjiña Ama guziz maitea: zuk ere lagun zadazu. CbEg II 111.
Konprenitzen dut, o Birjina Ama, zein doloragarria behar zen izan zure estatua. Mih 100.
[Bake egiazkoak] bethikotz baigaitu unionean emanen Birjina Amarekin.Brtc 26 (v. tbn. en el mismo contexto MaIl 54, Arb Igand 200).
Nok leukean Birjiña Amaren garbitasuna. AñEL1 164.
Birjina Ama Maria nor da? AñCatAN 33.
Birjiña Amaren kuidadua diszipulu birjiñari bakarrik eman zion. Gco II 45.
Birjina Ama Marijak, / grazijan sorturik, / ez eban iñoz euki / orban, ez errurik. FrantzesB II 28.
Birjiña Amarekin ikaraz dago otzak. Echag 54.
Bitarteko paratu / Andre Birjiña Ama. Ud 107.
Ill bear eta kantetan dozu / Birjiñ-Amaren Salbea. ABAmaE 190.
Goazen, goazen guztiok Birjiña Amagana. ArgiDL 166.
Ordu onarekin ta / Birjiña Amarekin. OrEus 365.
Arantzazura bidean, Birjiña ama ta bere Semea topa nituan parean. SMitxAranz 144.
Andixek bera salto egingo'zu Birjina Amaren ortura. Balad 168.
Orazio egiñaz Birjiña Amari. Balad 231.
azpisarrera-3
BIRJINARIK,
BIRJINIK.
Siendo virgen. Zu, anderia, ama zira birjinarik Ieinkoaren. 'Vous êtes, tout en restant vierge, mère de Dieu'
.E 105.
Birjinika zegola erdi baño leen, eta erditzean, eta erdis gero beti Birjinik. BerDoc 106r.
Andre birjinarik ornatua. EZMan II 198.
Birjinarik erdia. Ib. 195.
Eta Marie santisime bizi ze beti birjinik. CatUt 215.