Etim. De abari + ba(ga)ko + egun 'dies sine cena'; v. LH 273ss.
sense-1
(V; Lar, Añ(V), H, ZamVoc),
bariaku (V, G-azp; H(-ija- V)),
barieku (V; MgNom 69),
bariko (V-ger; H(que cita a Cb))
Ref.:
A(bariaku);
HolmerApuntV(bariko);
EI 335;
EtxbaEib(barixakua);
ElexpBerg
. Viernes."Se conoce pero no se usa esta voz [ostirala] en Eibar, por haber dominado barixakua
"Etxba Eib. v. ostiral, egubakoitz..
Tr. Empleado exclusivamente en la tradición vizcaína. En DFrec hay un ej. de bariku (118 de ostirale y 13 de ortzirale ).
--Edandaizu ostera ze ezteizu gatxik. --Bai ze enas orren delikadua, zein Judegua barikuz. "No que no soy tan delicado como judío en viernes"
.Mic 13r.
Barikuan, eta zapatuan dolorosoak gati. Cap 136.
Barikua soila da[n] legez.
EiBer
532.
Apartadu ezkero barijekuak. ZBulda 40.
Ez Garisiman ez ostanzeko barikubetan. Ib. 45.
Errezetan dira [misterio dolorosoak] martizen da barikuetan. Urqz 47.
Ez itxi bariekurik [...] obra on bat egin bagarik. Oe 62 (120 barikuetan
).
Bizkaian orren egokiak ez dira: Domeka, Astelena, Martitzena, Eguaztena, Egubena, Egubakoitza edo Barikoa, ta Zapatua. CbEBO 47.
Alan fusilla armaurik / dua esamiñetan / bariku edo zapatuz / arturik lepuan. DurPl 116.
Alan norbait bariekuban okelia jaten ikustia izango litzate eskandaluba eztakienentzat zer motibo daukan atarako. CrIc 117.
Barijekubetan okelia jaateko gatx andija biarko dabee. MgPAb 59.
Misterio dolorezkoak. Martitzen ta Barikurako. AñEL1 220.
Martitzen eta barikuba, zori deungako egunak diriala, egun oneetan egiten dan gauza andi edo nagusik ezin ondo urten leikiala. Astar II 41.
Garizumako Domekak eta urte guztiko barijakubak. Ib. 243.
Neskatilla guztiz on ta garbi bat, barijaku baten ardura larregiagaz arpegija garbitu ebalako [juaten da Purgatorijora]. UrMarIl 93.
Lau tenporetako eguazten, barijeku ta zapatuetan. Garita-OnandiaEgOn 47 (ap. DRA
).
Bariaku-gau batean / eldu iatazan atean / soldadu batzuk. AzcPB 197.
Oraintxe amabost egun, egubakoitz edo bariaku-arratsalde baten. ABeinB 75.
Garizumako domeka edo igandeak eta urte guztiko egubakoitz edo bariakuak. ACat 30.
Nastau leikeez [okelea eta arraina] urteko barikuetan; baña ezin nastau leikeez baruegunetan. ItzAzald 118.
Lenagoko baten (bariakua zala uste dot) txalopan maste nausia erausten gebiltzala. AgKr 103.
Oron artean oroigarri dan bariku baten / izpi argiak ostendu ziran eguzkian. GMantGoi 56.
Eibartik Muxikara lengo barikuan / zazpi erriojanu ekarri nituan. Enb 181.
Barikuko yaiotzea suerte txarrekoa. (V-arr-gip). AEY I 52.
Martitzen ta bariakuetan [...] ezta ule-puntarik ebagi bear. (V-och). Ib. 53.
Igaro dan udabarrian (1963), maiatzaren azkenengo barikuan ezagutu giñan Donostian. AlzolaAtalak 122.
San Juan eta barikua, saldu idi zurixa eta ekarri artua.EZBB II 101.
[Sermoi] bat guztietan ospetsuena, bariaku arratsaldekoa. EtxabuKontu 89.
Indibaba zuriak / oliozpiñetan, / ezti piskat ganean, / bariku oietan. Ayesta 64.
azpisarrera-1
BARIKU DONE.
Viernes Santo. Orrezaz gañera, Bariaku Donean agertuten dira emakume batzuk Jerusalengo Alabak diralata. AgKr 41s.