Onom.: In termino qui dicitur Essartea. (1196) GLarr SJ 84.
sense-1
1.(c. sg. A; G-nav, AN-5vill ap. BEcheg Nombr 189; Dv), etxearte .
Callejón; espacio entre casas. "Ruelle entre deux maisons" Dv. "Espacio que se interpone entre dos casas no unidas por pared medianera [...] etxarte (AN-erro)" BEcheg EAlde 1922, 443. v. etxebitarte, etxekarte, etxeperte, etxetarte. San Martingo etxeak lasaiak ziran, bea ta bizitza bakarrekikoak geienak; etxe-arteak ere zabalak. Anab Don 31. ["La ventana indiscreta"-n] elbarritu batek, ez du leihoa beste ikuskizunik: leihotik ikusten duen etxartea. MEIG I 144 (v. tbn. 79).
(Bera), etxearte,txarte. Calle. Batu yakez etxe-artian olgetan ibilli diran erriko ume txiki gustijak. Kk Ab I 57. Zei ta txarte nasmasean urduri. "En el laberinto de calles y plazas". Zink Crit 62. Loari murrika etxe artietan / gastetxu zurbilla. "Entre calles camina". Laux BBa 118. Aldameneko etxearte zabalean Erri-etxe ederra, pelota-toki egokia eta inguruan etxepilla bat. Eizg (ap. DRA). Enparantzetako diru-aldaketa mai ondoantsu ta etxarte ertzetako zugadiak barrena, erritarrekin ari zan izketan. Zait Plat 89. Usain berezia dago etxe-arteetan. Erkiag BatB 168. Ugarte deritzanez / itxas-erdiko legorra, / etxarte zeritzaken / ikusgai-alorra. Ldi UO 37. Intxaur ori, eliza ta erretore etxarteko enparantzan omen zan. Munita 51.
sense-2
2.+ etxearte (G ap. PMuj).Barrio, grupo de casas; poblado.v. etxadi (2). Etxetxu batzuk egozan uri aundi baten inguruko mendi baten ostean. Goiaz eukan izena etxearte onek. AlzolaAtalak 48.
Etxarteren batera iritxi nairik illundu baiño leen. "Llegar a poblado"
.BerronKijote 121.