Etim. Préstamo, en último término, de lat. mors- (mordere ).
sense-1
(BN, S ap. A
; Gèze, H(BN, S)),
murtzatu (Dv→A),
mutxatu. Chupar; succionar."1. téter; 2. imiter avec les lèvres un enfant qui tète"H.
Jesu-Kristoren sahetseko zauri preziatietan ahua ezarten diela, odola hantik murtxatzen diela. AR 202s.
Iratzartzearekin, [haur ttipiek] lehen lana dute nigar egitea; bigarrena ttittiaren edo ttuttuaren murtxatzea. Prop 1897, 44.
Bere pipa beltx fina astirekin murtxatuz. JEBer 34.
Bethi zukre murtxatzen ari. JEtchep 89.
Mutxatzeko hezurrik ere ez daukute gehiago eman nahi. Herr 16-12-1965, 2.
Jan dezagun uso saltsa, plazerrekin eriak murtxatuz. Herr 7-10-1971, 6.
Ezpainak aintzinera murtxatuz.LarreArtzainE 88.
v. tbn.
Prop 1884, 70. Murtzatu: Eskual 10-7-1908, 4.
azpiadiera-1.1
"(BN, S), probar, saborear"A.
Birana eri sar ditzatela bi eltzeen barnean [...] barnekoa murtxatuz. AAezk 192.
Batek ere eztu nere afaria murtxatuko. IrYKBiz 297.
v. tbn. Or Mi 8.
azpiadiera-1.2
(Fig.). Yainkoarengana garamatzin bizitza bizkorra murtxatu nai dun. OrMi 124.
Eriotza murtxatuko ez dutenak. IrYKBiz 241.
Ezkontza murtxatu gabe. ZaitSof 184.
azpiadiera-1.3
Aurrek ori [Irutasun Aundia] maitatzen amaren altzoan / ikasten zuten, ori murtxatzen agoan."A gustarla en sus labios."OrEus 250.
Ta nik aren agintza goxoen eztia murtxatu nun. Amez Hamlet 88.
azpisarrera-1
MURTXA ETA MURTXA.
Chupando continuamente. Eta murtxa eta murtxa, marrumaño batean artzen ziren, supazterreko puxka-miko guziak azkeneraino jan arte. "
Suce et suce"
.BarbLeg 26.
Zigarro luze bat murza eta murza ezpeinetan. SoEgHerr 7-10-1965, 1.