1.
(G-azp, AN-larr-ulz; H),
galpar (G-nav),
galbar (Lar, H),
garbal (H)
Ref.:
A(galpar);
IzTo;
AspLeiz;
EAEL 6
. Melena; pelo, cabello. "Copete" Lar. "Hazme la barba, harete el copete, egidak bizarra ta nik hiri galbarra" Ib. "Galbarra: 1. partie de la chevelure redressée, relevée sur le front, touffe, toupet de cheveux sur le front; 2. toupet de cheval, houppe de crin sur le front. [...] Aussi on trouve [...] garbala au sens de cheveux, toupet" H. "Kalpar, pelo largo. Mutil joan ari kalpar ori ebakitzera (G)" SMuj EEs 1921, 94. "Kalparra, cabello alborotado, en Humbolt" Garate Cont RIEV 1933, 99. "Kalparra mostu, cortar el pelo de la cabeza; kalpar galanta zeukak, tiene pelo grande en la cabeza" Iz To. "Kalparra, pelo largo, sucio y desaliñado" Asp Leiz. Cf. Lar: "Airón, penacho de plumas, [...] lumadun galbarra" (en DVC 232 galbar lumazkoa). Cf. tbn. Lab SuEm: --Lozioa. Ille lozioa... [...] --'Kalparlore'. Cf. garbal. Leoien legez darresixu galparra. "Sacudes tu melena"
.LauxBBa 138.
Adar ta kalpar, eldu ta artzaiak / ba du lan aurrera sartzen. "Lana"
.OrEus 416.
Tartean dabil Egoa legun / arrotuz aren kalparra. Ib. 220.
Ginbail egazabala eta galparra (melena). EtxdeItxas 112.
Soñeko argi ariña gorputzean, kalpar apaindua buruan. SorarrainLili 34.
Esaera zarra dugu: otsoari erortzen zaio kalparra, baña ez larrua. SMitxUnam 100.
Ama ta seme kalpar-luzea. (tít.). Mattin 144.
Abel-kalparraren antza ba zuan nolabait aren ille-adatsak. "Tiraban a crines"
.BerronKijote 179.
Baldin-ta bere zaldiari lepa-kalparretik itxatxiko ez balitzaio. Ib. 147.
Txano txuri batekin / estali kalparra.Zendoia 125.
Mutiko biurri xamarra nintzan ni: igarra, kalpar-tentea, muki-jario...Ib. 16.
Haizearen zartailuak zutik jarritako kima gogordun ile-kalparra dirudi. MEIG IX 139.
(en colab. con NEtx)
4.
(V-gip, G, AN-larr-araq),
galbar (V, G)
Ref.:
A(galbar, kalpar);
IzArOñ(galbar);
ElexpBerg
. "
Galbar, remolino, centro de donde parte el pelo. Las bestias tienen generalmente más de uno. Del cerdo que tiene tres remolinos se dice que es el mejor"A.
"(El) centro descubierto del remolino del pelo"IzArOñ(en nota: "galbar, galbarra, bizar moltsotsuak, grano modukoak").
Adatsa, berriz, beltx eta kiskur, narotsu azitzen zitzaion kalpar gaiñean. EtxdeJJ 215.
sense-5
5.galpar (Aq 366 (G) A). "Espuma que sale encima de la leche cocida antes que se forme la nata" Aq 366.
azpiadiera-5.1
"Nata de la leche"GarateCont,
RIEV 1933, 99.
sense-6
6.Mechón (de hilo). [Labetik] oro hari-galpar egina atheratzen zaie, galpar horiek zur gabeak direlarik, bainan halere zurrunak. LfGH 1924, 393s.