(
Lar,
Añ,
A),
suzitu (
Lar),
susitu (
V-gip ap. Iz ArOñ
).
"(Hacer) tea de algún palo"
Lar, Añ.
"Rajar un palo o leño para hacer tea"
Lar.
"Originariamente se concreta a significar el acto de golpear y aplastar una rama hasta reducirla a tea"
A.
"Despedazar la leña"
Iz ArOñ.
.
"
Susíttu, susíketan, astillar una cosa (como la tea)"
Ib.
Harriet relaciona suziatu de Etcheberri de Ziburu (que él transcribe zu-) con zuzi, y traduce "briller ou éclairer à la manière ou au moyen de flambeaux"; v. el ej. de EZ s.v. suziatu.
Kareleko ol guztie kendu genduen lenengo, zatitu bere bai, ta zatiek zatiekaz zuzitu ta ezkotasuna edo ur guztie kendu, alkar igortziez su egin.
A BGuzur 143.
azpiadiera-1.1
(V, G, AN, L, BN ap. A; VocBN, H),
suzitu, susitu (V-gip)
Ref.:
A;
Iz ArOñ (susíttu)
.
Despedazar, romper, destruir. "Détruire. Igandeko harriak gure herri guziko ogiak zuzitu ditu, bakhar bat ez du zutik utzi" VocBN. "Apelmazar, destruir" A. "Susíttu, despedazar, pulverizar, romper" Iz ArOñ. "Despedazar sin triturar (un hueso)" Ib.
Bai dakus ixan dirala gixon etxaguntzadunak ordikerijaz jota dagozanak, suzitzen euraen etxe ta bazterrak.
EEs 1909, 46.
Orretarako txalupea leorrera jaso bear dogu, olatuak atxetan zuzitu ezteien.
Echta Jos 251.
Basoak zuzitu edo aienatuko diran eraz.
"Destrucción o desaparición"
.
ForuAB
137.
Gizon suminbereak ekatxa dirudi: aurrean daukan guztia eratsi ta zuzitu nai leuke.
Eguzk LorIl 211.
Egizkotzat ematea bearrezkoak diran egin ugari batzuk ezin zuzitu ditzake.
"Destruir"
.
Zink Crit 65.
Godotarren agintaritza zuzitu [maomarrak]
.
Ib. 66.
Uri gustia zuzitu ta sakabanatu be bai.
GMant LEItz
62.
Yainkoren batek-edo, etxe ori zuzitu nai du-ta.
Zait Sof 178.
Etxerik iñork ez dau egiten, beriala apurtzeko asmoz; erririk iñork ez dau jasoten, etsaiak zuzitu dagion.
Agur 10-3-1973 (ap. DRA
).
Eguzkia be bekoz beko ipiñi yakon laiño matasa zuzitu ta izpi egiten alegindu oi da.
Onaind STeresa 76.
azpiadiera-1.2
(V-gip ap. Etxbu Ond
).
Golpear (a personas), apalear.
"
Zuzitxu, dar paliza"
Etxabu Ond 117.
Zuzituteko zeure / arerio txarrak.
Azc PB 27.
Bata io ta bestea zuzitu, orkoa zematu ta angoa ill.
Ag AL 133.
Ustasunak doniak zainduko dauz; eta malmuztasunak dongiak suzittuko dauz.
(1897).
AG 1510.
Zuzittuko eban [Josetxok gizon andia]
.
Echta Jos 244.
Arabar mandazañari, makilka zuzitu ta gero, onenbeste diru kendu ziotela.
Ag G 64.
Lau eguneko jan-edana eskuratuko yuat edozelan be, ta gero zuzitu (desegin) nagijela gura bayoek.
Kk Ab I 24.
Arbillan lotu, zuzitu dautse / zigorkadakaz bizkarra.
Enb 100.
Neskatx atzapar-kako ta asmakaria suzituz.
'Hacer perecer'
.
Zait Sof 91.
Nire ugazaba adoretsuak zuzituko al au!
Larrak EG
1959 (3-6), 215.