Tr. Propio de la tradición meridional desde Mendiburu. La forma marmari la emplean Mendiburu (junto a marmario ), Otaño, Iraizoz, Orixe, E. Arrese, Loramendi, N. Etxaniz y S. Mitxelena.
sense-1
1.
(G, AN ap. A
; Añ(G), MgNom 67 (G)),
marmari (AN-larr ap. AspLeiz2
; H(G)),
marmuri (L-ain, B ap. A),
marmorio (H(V, G)). Murmullo, rumor, cuchicheo."
Marmuri, charla, mormojeo"A.
v. marmar. Maldizionen batzuek eta marmariak egiteko. MbOtGai II 123 (181 marmarioa).
Marmari aundia zebillen artaz yende artean, batzuek esaten baitzuten: "Ona da". IrYKBiz 312.
Belarriak arrotzea alperreko lana luke, ango marmario-otsaz ezpaitago ezer entzuterik. LdiIL 25.
Artean gaiñekoek ba zuten mar-mari, [...] / baiña orain isil dire. "Murmuraba"
.OrEus 148.
Ipar-aize bigunaren / marmari geltsu alakoxe bat / erestiñoka zebillen. EAOlBe 66.
Erle-soiñua baiño meiago / dan marmari zorakorra. OrPoem 554.
Jendeak beren aitari buruz zebilzkin marmarioak beidezkoak zirala. EtxdeJJ 215.
Iturrien marmari-otsa. ZArg 1958, 65.
Munduko marmariak bein otso egiten duena, otso gelditzen da. (AN-ulz). InzaNaEsZarr 1211.
v. tbn. AB AmaE 394. Zait Plat 59. Lasa Poem 109.
azpiadiera-1.1
(Como segundo miembro de comp.). Gora deraman itz-marmaria, / bêra doanean, nekez. OrEus 304 (89 kanta-marmari).
Laño ta lurrun, aize ta arnas, / bizitz-marmaririk oro, / esker-onaren agergarritzat / zerura igo bai igo. SMitxAranz 175.
sense-2
2.marmari. (Uso adv.). Murmurando. Kilkerrak, marmari, agur dagiote. LoramY 1933, 252.
Alaxe elizpean oi dira / agure zarrak kontu-kontari, / beranduko astegun-meza / entzun ondoren marmari. NEtxLBB 254.
azpisarrera-1
MARMARIOAN(marmarian AN-gip-5vill, B; marmurian B). Ref.: Izeta BHizt (marmurien); Gte Erd 37, 225. Murmurando, rumoreando, cuchicheando. "Marmurien eta zernai erranka" Izeta BHizt. "Marmarka ari da (AN-gip), [...] marmarian ari da (AN-gip-5vill, B)" Gte Erd 225. v. MARMARREAN, marmarka. Ain baita atsegiña marmarioan aritzea eta pekataria jorratzea aragi bizi utzi artean!EtxdeJJ 181.
Engrazi ta biak marmarioan jarria zeukaten erri osoa. Ib. 148.
azpisarrera-2
MARMARIODUN.
Que murmura, murmurador. Errekan geldi zoazen ur garden marmariduna!OrMi 24.
azpisarrera-3
MARMARIO EGIN.
Murmurar. Bai ni arritu, zein aisa beure burua salatzen zun marmari egin ordez. OrAitork 127.
Iainkoaz marmari egin zulako. Ib. 282.
azpisarrera-4
MARMARIO GABE.
Claramente, sin disimulo. [Kanta] an eman zizun marmari bage / dardatuz eztarri, mîa. "Sin rebozos"
.OrEus 90.
azpisarrera-5
MARMARIOZ(marmorioz H). Murmurando, rumoreando, cuchicheando. Ezagutu nuen batek baño geiagok jardungo zuteela marmarioz ta nere leporako zirala itz gogor ta astunen karga guziak. MgCC III. Bekaitzak ez din lorik eta argelara zoaztenean, bera atzetik ziyoan marmariz. Or Mi 31.Azpialdian errekatxua / marmariyaz ostopian. OtañBertsol 18-9-1932, 319. Ori ikusirik, guziak marmariaz ari ziran, gizon pekatari baten etxean ostatatu zala esanez. IrYKBiz 366.
Marrakarik ezin ta dabilla marmariz. "Murmurar"
.OrEus 247.