Tr. Documentado al Norte en Axular y Goyhetche, y al Sur en Mendiburu y textos de los ss. XIX y XX. Lauoinka es la forma más empleada. Hay lauroinka en Axular (-oiñ- ), Mendiburu y Zavala (en estos dos últimos junto a lauoinka ), laurenka en Goyhetche y laroinka en B. Aizkibel.
sense-1
1.
(V, G, AN ap. A
; H),
lauroinka (B ap. A
; H),
laurenka (Dv, que cita a Goyhetche, H (V, G, L)),
laurinka (Aq 907 (AN), H(V, G)),
laureanka (R ap. A),
laureinka (Deen I 422),
laroinka. Al galope."Cabalgar rápidamente"Deen I 422.
"
Lauroinka, au galop, id. lauoinka, laurenka, laurinka
"H.
Azkue cita para esta acepción a Añibarro, pero éste sólo da 'andar a gatas'. v. lauhazka. Zaldia bezala laur-oiñka, [...] koleran abiatuz gero, gaitz da baratzea. Ax 291 (V 193).
[Herbia] intzura baten hegitik zoalarik laurenka, / igelak ikhusten ditu yauzten urera osteka. Gy 117.
Galaia laurenka badioa itzuri, / xara, mendixketan gaiñdi. Ib. 138.
Zaldia laroinka, basuaz aurrera. BAizk( inOnaindMEOE 636
). Behor-gaiñean lauroinka. (S). AEY II 362. Ernari dauden garaian, [...] ez ditezela lauoinka belardietan ibilli. 'Au galop'
.IbiñVirgil 97.
sense-2
2.(Lar, Añ, H), lauroinka (G, AN-gip-araq ap. A; SP Dv, Aq (G, AN) 907, H, A Apend s.v. lauoiñean), laurenka (AN-5vill ap. A), laroinka.A cuatro patas, a gatas."(Andar a) gatas"Lar, Añ.
Laur-oinka ta arrastan lurrean [dabiltza]. MbOtGai I 196.
Asi giñan noizbait igitzen, baña lau oinka edo arrastan. Ib. 17.
Lurrean lau-oinka dabiltzan abere edo animalietatik [...] pare bana. Ub 16.
Txakurrak lau-oinka / basauntzak ega. ZavFab,
RIEV 1909, 28 (29 laur-oinka
).
Goitik bera iya lau-oinka jetxi bear izandu zuten Ama Birjiña agertzen zen lekura. Goñi 32.
Aldapa aundia igo-bearra ta arkaitzetan lauoinka ta apoka ibilli-bearra. OrSCruz 104.
Lauoinka edo egaldi betean Crau-ra aldatzen dire. 'À quatre pattes'
.OrMi 77s.