Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
sense-1
1.
(
V, G, L; Lar Sup,
Dv (V),
H),
xidor (
O-SPAd SP Dv, H (que cita a EZ)),
zior (
Izt 110r,
Dv),
ziur (
Dv (G)),
zigor (
V-m),
ziñor (
V-oroz-och-m),
xigor (
Dv,
H),
xior,
txidor (
Lar),
txior (
V-gip, G-goi-to, AN),
txigor (
Lar DVC 194),
txiur (
G-goi)
Ref.:
A (zidor, txior, zigor, ziñor);
A Apend (txiur)
.
Sendero.
"Sentier"
SP.
"Atajo"
Lar.
"Senda, sendero"
Lar Sup. v. BIDE-ZIDOR.
Edozein zidorrek dau luparia.
RS 367.
Iongoikoa hunat ere heda zazu eskua, xidorretik ez nabillan kanpora basatua.
EZ Man I 108.
Xuxen ibil nadin zure manuen xidorrean.
EZ Man II 111.
Nola kofesioa baita [...] parabisuko bide zabaletik basatuz geroztik, bide hartara itzultzeko xidorra.
EZ Eliç 135.
Itzularazi / ditu xidor onera.
Ib. 223.
Zuek gida nazazue / Han <har> xidor meharrean, / Esker diezuzuedan / Itzul zeru gañean.
EZ Eliç 76.
Eta hartan eztela ez biderik ez xidorrik Iainkoaren aurkhitzeko.
SP Phil 483s (He 490 ez biderik ez bidexkarik
).
Zidor guztijak arantzez dagoz, / sartuten yataz oñetan. // [...] // --Ezin Neugana eldu al-zara / samin arteko zidor aldetik?
Laux BBa 10.
Soñutsik ontzi-puntan, sakoneko lemazain, / itxaso-barne nua zidor ezezaunen-gain.
Ib. 136.
Apaindu Yaunaren bidea, / zelaitu aren zidorrak .
(Mt 3, 3).
Ir YKBiz 39 (Ol zidorrak; Ker bide-zidorrak
).
Etxe-aurreko zidor harriztatua.
Mde Pr 100.
Burnigorrizko garoa / goietan ebakia, / xiorretatik dakarte / gurdian zamatua.
ZArg 1957, 343.
(ap. DRA)
[Olabidek] zidor-urratzalle izan zitun anaiak eta senide-lagunak, euskerari buruz, iru salletan banatuak zitula.
EG 1958 (5-6), 524.
Zidor ta bide medarretatik.
Erkiag Arran 94.
Bide nagositik aldegin, eta bedar ta basarteko zidorrean beera, eldu da bertaraiño.
Erkiag BatB 118.
Muker ta astiro, zidorretatik, / nire arima, / bakarrik.
Gand Elorri 199.
Zidor-egaletan.
Onaind ( in
Gazt MusIx 152
).
azpiadiera-1.1
"Estrecho de mar, itsas estua, txidorra
"
Lar.
"
Itsas-xidorra, passage étroit en mer, d'étroit pas"
H.
sense-2
2.
(
IC 446v),
txidor (
Lar),
txigor, xidor (
H) .
(Adj.).
"
Zidor, lodoso y angosto"
IC 446v.
"Estrecho"
Lar.
"
Xidorra, étroit, s'appliquant d'ordinaire à bidea, chemin"
H.
Cf. BIDE-ZIDOR, ERREKA-ZIDOR.
Bide zidor ta / latzetik zear / auldu-nekauta / baidoa.
GMant Goi 11.
Ta bein [mugazaia] txabolan zegoala usteta, lerrak daukan tokirik txigor ta mearrenari aldez beste egin.
Anab Usauri 124.
Bideska txigorretan barrena noa.
Txill Let 26.
azpiadiera-2.1
xidor
(H),
xior.
"Étroit en général, resserré, restreint"
H.
Ibai aundi bat ez dalarik e / ez da iturri xiorra.
AZink 175.
azpiadiera-2.2
"Avare, étroit, opposé à zabala, large, généreux"
H.
azpisarrera-1
ZIDOR-BIDE
(zigor-bide B ap. A). "Sendero. En B se dice zigor-bide" A (s.v. zigor). v. BIDE-ZIDOR.
azpisarrera-2
ZIDOR-ZUMAKA.
"Zuma edo sahats klaseren bat dela uste dugu" Elexp Berg. v. zumaka.