1.
(V-m-gip ap. A
; Mic 6v, Lar, MgNom, Añ(V), H),
ezai (LarSup, H). (Acción) fea, sucia, deshonesta, vergonzosa; (persona) fea, desfigurada."Disforme, entero ezaina (V), txit itsusia (G)"Añ.
"Nefando"Ib."Laid, vilain"H.
Tr. Atestiguado en autores vizcaínos ya desde Refranes y Sentencias; se documenta principalmente en el s. XIX. Lo emplean tbn. algunos autores guipuzcoanos modernos.
Oneretxien begietan gauza ezairik eztan. RS 242.
Ekusteagaz gauza ezaiñak. "En ver cosas torpes"
.Cap 105.
Ukieta ezaiñakaz. "Con tocamientos torpes"
.Ib. 104.
Onen gorputzak egongo dira guztiz ederrak, eta gloriaz beterik. Deungenak barriz txito ezañak, eta ikaragarriak. Oe 78.
Eztago bera baño itxusi ta ezañagorik bere arpegi ta korputzian. MgPAb 178.
Jangoikuari egin deutsan ofensa ezaña. MgCO 55.
Lotsatuten dabeen akzinoe ezañak. Ib. 118.
Krutzean josirik egoala geratu zan ain ezain ta ikaragarria ze ez eukan gizonen antzik. AñEL1 213.
Ze pekatu ezaina [...] laguna gaiski juzgetia. fBIc II 226 (v. tbn. pekatu ezain en CrIc 47, Mg CO 166, Añ EL1 139, CatBus 51, Itz Azald 103).
Ipuin loi eta ezainak. Astar II 144.
Berba ezain edo desonestoak. CatBus 25.
Arpegi [...] itxusi ta ezaña. UrMarIl 28.
Bere gizirudia, loi ta ezaña, autsez ta pekaz betea. AgG 260.
Nora oa ezain likits ori?"Indigne et sordide"
.OrAitork 165.
["Sofiste"] itza bera itsusi ta ezain gertatu da edonongo izkuntzetan. ZaitPlat 112.
Lotsagarria ala ezaiña al da iñorentzat lan egitea?ErkiagBatB 179.
v. tbn. JJMg BasEsc VI. Zav Fab RIEV 1907, 95. AB AmaE 366. Azc PB 127. A BGuzur 119. Echta Jos 15. Eguzk LorIl 99 (ap. DRA). Otx 11. Mde HaurB 37. Arti MaldanB 202. Ibiñ Virgil 109.